pospólstwo
н. уст. простыя людзі, просты народ, простанароддзе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
прыка́зны ист.
1. прил. прика́зный;
~ныя лю́дзі — прика́зные лю́ди;
2. в знач. сущ. прика́зный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
іло́ты
(гр. heilotai)
1) земляробы ў Стараж. Спарце, якія знаходзіліся ў становішчы рабоў;
2) перан. бяспраўныя людзі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пу́бліка
(польск. publika, ад лац. publicus = грамадскі)
людзі, якія знаходзяцца дзе-н. у якасці слухачоў, гледачоў, наведвальнікаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пану́ры, -ая, -ае.
1. Хмурны, няветлівы, бязрадасны.
П. стары.
П. погляд.
2. перан. Які выклікае бязрадаснае пачуццё.
Панурыя думкі.
3. З апушчанай галавой, паніклы.
Вакол труны стаялі панурыя людзі.
|| наз. пану́расць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
збі́цца², 1 і 2 ас. не ўжыв., саб’е́цца; збіўся, збілася; зак.
1. Згусціцца ад узбоўтвання, ператварыцца ў шчыльную масу.
Масла збілася.
2. Сабрацца разам, у цеснаце.
Людзі збіліся ў кучу.
|| незак. збіва́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прахадны́, -а́я, -о́е.
Які мае скразны праход, служыць для праходу.
П. двор (таксама перан.: пра месца, куды ўвесь час прыходзяць розныя людзі; неадабр.). Прахадная пешка (шахматная пешка, якая мае магчымасць прайсці ў ферзі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шарэ́нга, -і, ДМ -нзе, мн. -і, -рэ́нг і -аў, ж.
Ваенны строй, у якім людзі стаяць адзін каля аднаго на адной лініі.
Выстраіцца ў дзве шарэнгі.
Першая ш.
|| прым. шарэ́нгавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вало́ўнікі ’людзі, што хадзілі ў першыя дні вялікадня’ (КЭС); ’валачобнікі’ (Сцяшк. МГ). Магчыма, да вол, валавы як адна з шматлікіх назваў валачобнікаў; параўн. лалоўнікі, кукобнікі, ралешнікі, хрыстоснікі (БелСЭ, 2, 569). Больш верагодна валоўнікі < *валхвоўнікі; параўн. рус. волхвы ’людзі, якія ходзяць па сёлах і славяць бога’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пато́мства, -а, н., зб.
1. Маладое пакаленне ў адносінах да старэйшых, бацькоў.
Не пакінуў патомства (не меў дзяцей). Жаўна са сваім патомствам (з дзіцянятамі).
2. Людзі будучых пакаленняў.
Подзвігі народа будзе помніць удзячнае п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)