пеленга́тар

(ад пеленгаваць)

прыбор, які выкарыстоўваецца ў марской і паветранай навігацыі для вызначэння вуглавых напрамкаў (пеленгаў) на берагавыя або плывучыя аб’екты, зоркі, сонца і інш.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ВО́ЗНІК

(лац. Auriga),

сузор’е Паўн. паўшар’я неба. Найб. яркая зорка Капэла (α Возніка) 0,1 візуальнай зорнай велічыні, 90 зорак ярчэй 6-й зорнай велічыні. У сузор’і ёсць падвойныя зоркі, зорныя скопішчы. На тэр. Беларусі відаць увесь год. Гл. Зорнае неба.

т. 4, с. 255

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АРЫЁН

(лацінскае Orion),

экватарыяльнае сузор’е з найбольш яркімі зоркамі Рыгель, Бетэльгейзе, Белатрыкс. Тры блізка размешчаныя зоркі 2-й зорнай велічыні ўтвараюць «пояс Арыёна», ніжэй за які знаходзіцца Арыёна вялікая туманнасць. На тэрыторыі Беларусі сузор’е бачна ўвосень і зімою (гл. Зорнае неба).

т. 2, с. 6

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

зіхаце́ць несов.

1. сия́ть, сверка́ть, блиста́ть, блесте́ть;

~це́лі зо́ркі — сия́ли (сверка́ли, блиста́ли) звёзды;

2. (сверкать, переливаясь) игра́ть;

з. усі́мі ко́лерамі вясёлкі — игра́ть все́ми цвета́ми ра́дуги

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

замігаце́ць сов.

1. замелька́ть;

за во́кнамі ~це́лі слупы́ — за о́кнами замелька́ли столбы́;

2. засверка́ть, замига́ть, замерца́ть;

~це́лі зо́ркі на не́бе — замига́ли (замерца́ли) звёзды на не́бе

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пераме́нны переме́нный;

~ннае надво́р’е — переме́нная пого́да;

○ п. капіта́л — переме́нный капита́л;

п. ток. — физ. переме́нный ток;

~нная велічыня́ — астр. переме́нная величина́;

~нныя зо́ркі — астр. переме́нные звёзды

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

telescopic [ˌtelɪˈskɒpɪk] adj.

1. тэлескапі́чны;

a telescopic sight тэлескапі́чны прыцэ́л;

a telescopic rifle стрэ́льба з апты́чным прыцэ́лам

2. ба́чны праз тэлеско́п;

telescopic stars зо́ркі, не ба́чныя няўзбро́еным во́кам

3. высо́ўны, складны́;

telescopic tumblers складны́я шкля́нкі;

a telescopic umbrella складны́ парасо́н

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ВО́РАН

(лац. Corvus),

сузор’е Паўд. паўшар’я неба. Найб. яркая зорка 2,6 візуальнай зорнай велічыні. 4 гал. зоркі амаль аднолькавай яркасці ўтвараюць няправільны чатырохвугольнік. 15 зорак ярчэй 6-й зорнай велічыні. На тэр. Беларусі відаць у канцы зімы і вясной. Гл. Зорнае неба.

т. 4, с. 272

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

пу́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; незак.

1. Пужацца; баяцца, палохацца (звычайна пра жывёлу). На чорным аксамітавым небе трапяталі зоркі, у густым гушчары енчылі сычы, і ад іх крыку коні пудзіліся і стрыглі вушамі. Хомчанка. Бацька нёс на плячах мех мукі, а маці вяла карову, якая пудзілася папялішча. Гурскі.

2. Зал. да пудзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сярпо́к, ‑пка, м.

Памянш.-ласк. да серп. [Сільчанка:] — Не ўсё ж лета, Ніна, мы будзем .. сядзець. Трэба будзе ўзяцца і за касу і за сярпок. Мележ. На дварэ сцямнела. Сярпок месяца заблішчаў на небе, весела заміргалі зоркі. Чарнышэвіч.

•••

Сярпкі Гіпакрата — крывалінейная фігура, абмежаваная дугамі дзвюх акружнасцей, апісаных на трох баках прамавугольнага трохвугольніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)