БІЯТЭЛЕМЕТРЫ́Я
(ад бія... + тэлеметрыя),
спосаб атрымання і рэгістрацыі інфармацыі аб стане біял. аб’ектаў з дапамогай тэлеметрычнай апаратуры. Звычайна выкарыстоўваюць мініяцюрныя доўгахвалевыя радыёперадатчыкі або крыніцы радыеактыўнасці, якія прымацоўваюць на целе чалавека або жывёлы. Метад біятэлеметрыі дазваляе дакладна вызначаць месцазнаходжанне аб’екта, рэгістраваць паказчыкі перамяшчэнняў, жыццядзейнасці і паводзін арганізма (напр., рытм сардэчных скарачэнняў, т-ру цела і інш.). Выкарыстоўваюць у экалогіі, эталогіі, медыцыне, спорце, касманаўтыцы.
т. 3, с. 180
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
trace3 [treɪs] v.
1. сачы́ць, высо́чваць
2. вызнача́ць пахо́джанне;
He traces his descent back to an old Norman family. Яго радавод вядзецца ад нарманскіх часоў.
3. калькава́ць; здыма́ць ко́пію
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
рэнтгенаспектра́льны
(ад рэнтгена- + спектральны);
р. аналіз — метад, які дае магчымасць вызначаць хімічны склад і даследаваць прыроду хімічнага злучэння ў рэчывах пры дапамозе рэнтгенаўскіх спектраў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нівелі́раваць
(ням. nivellieren, ад фр. niveler)
1) вызначаць вышыню пунктаў зямной паверхні над узроўнем мора або адносна пэўнай вышыні;
2) перан. згладжваць розніцу паміж чым-н. (напр. н. супярэчнасці).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
межава́ць, мяжую, мяжуеш, мяжуе; незак.
1. Разм. Тое, што і межавацца (у 1, 2 знач.). Той куток Беларусі, дзе я нарадзіўся, межаваў некалі па Дзвіне з Заходняй Беларуссю, якая ў той час была акупіравана Панскай Польшчай. Хадкевіч. Для чалавека любой эпохі падарожжа ў космас будзе рамантыкай, якая мяжуе з летуценнем. Шыцік. Мяжуе гора з добрай радасцю... Панчанка.
2. што. Вызначаць межы ўчасткаў пры падзеле зямлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; незак.
1. каго-што. Вызначаць вагу; узважваць. Там.. [Толя] моўчкі важыў мяхі, браў мерку, высыпаў збожжа ў скрыню, рабіў запісы ў кнізе. Брыль.
2. Мець пэўную вагу. Важыў.. [зубр] больш за тысячу кілаграмаў, але быў, нягледзячы на сваю масіўнасць, вельмі шпаркі і спрытны ў руху. В. Вольскі.
3. Абл. Наважвацца, намервацца. Глядзіць — прывезлі тры цыстэрны, Шэсць грузавых, відаць, снарады. Што важыць вораг крыважэрны? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нівелі́раваць
(ням. nivellieren, ад фр. niveler)
1) вызначаць вышыню пунктаў зямной паверхні над узроўнем мора або адносна пэўнай вышыні;
2) перан. згладжваць розніцу паміж чым-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Каці́раваць ’вызначаць біржавую цану (курс) каштоўных папер, тавараў, замежнай валюты’ (ТСБМ). Відавочна, непасрэднае запазычанне з рус. мовы. У рус. мове гэта лексема ўзята з ням. kotieren у другой палавіне XIX ст. (упершыню адзначаецца ў слоўніку ў 1887 г.). Ням. kotieren < франц. coter ’каціраваць’ < ’меціць, нумараваць’. Гл. Шанскі, 2, К, 358. Каці́равацца ’цаніцца’, ’ацэньвацца (пра каштоўныя паперы, тавары, валюту)’, ’быць у абароце на біржы’, ’мець тую ці іншую ацэнку ў вачах грамадства’, з’яўляецца ўласна рус. ўтварэннем і адзначаецца з 1914 г. Шанскі, там жа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ordain [ɔ:ˈdeɪn] v.
1. пасвяча́ць (у духоўны сан)
2. fml прадпі́сваць, вызнача́ць у заканада́ўчым пара́дку; прадвызнача́ць;
Fate had ordained that she would never see London again. Ёй было наканавана ніколі больш не ўбачыць Лондан.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
specify [ˈspesɪfaɪ] v. дакла́дна вызнача́ць, удакладня́ць;
specify a date (for) прызнача́ць да́ту (для);
The regulations specify that you may use a dictionary in the examination. У правілах удакладняецца, што на экзаменах можна карыстацца слоўнікам.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)