Нарожны ’вуглавы, навугольны, краевугольны’ (Нас., Гарэц.), ст.-бел.нарожный ’тс’ (1508 г.); сюды ж нарожнік ’дзве сцяны хлява, зрубленыя ў вугал’ (Юрч.), ’падстрэшак’ (Ян.), ’рог страхі’ (Гарэц., Др.), ’кут у гумне каля варотаў’ (Бяльк.), ’наканечнік у драўляных вілах’ (Нас.), нару͡ожнік ’вяроўка на рагах валоў’ (Бесар.), ст.-бел.нарожникъ ’першы капец, ад якога пачыналася вымярэнне ўгоддзяў’ (Гарб.). Да рог ’рог, вугал’; меркаванне пра запазычанне ст.-бел.нарожный ’вуглавы’ са ст.-польск.narożny (Булыка, Лекс. запазыч.), улічваючы геаграфію і семантыку слоў, не мае падстаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Wínkel
m -s, -
1) ву́гал
ein réchter [spítzer, stúmpfer] ~ — прамы́ [во́стры, тупд] ву́гал
im réchten ~ — пад прамы́м вугло́м
2) тэх. вуго́льнік, кранштэ́йн
3) кут (у пакоі)
4) куто́к (мясцовасць)
in állen ~n — паўсры́на, на ўсі́х вугла́х
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
шмыгну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм.
1.Аднакр.да шмыгаць.
2. Хутка, непрыкметна пайсці, знікнуць. Не марудзячы больш ні хвіліны, Сяргей, хаваючыся за машыну, шмыгнуў за вугал гаража.Мележ.[Гендарсан] адчыніў кантору, а сам шмыгнуў за перагародку.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пасахі́, посохі ’вугал ля печы, дзе стаяць вілы, качэргі’ (Нікан.). Зборны назоўнік ад посах, палес.посох ’кіёк’ (ТС), які праз рус.посох, ст.-рус.посохъ са ст.-слав. посохъ. Да саха (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
амблігані́т
(ад гр. amblys = тупы + gonia = вугал)
мінерал класа фасфатаў белага, блакітнага або карычневага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
rozwarty
1. расчынены, раскрыты;
2. разамкнуты;
3. тупы;
kąt rozwarty — тупы вугал
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
парушы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
Маленькая часцінка чаго‑н.; пылінка. Гукан зняў з пяра пазногцем парушынку, акуратна падпісаў і прамакнуў.Шамякін.У пасках святла, якія коса з акна ў вугал перасякалі хату, варушыліся драбнюткія парушынкі.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
курсавы́1, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да курсу 1 (у 1 знач.). Курсавы вугал.
курсавы́2, ‑ая, ‑ое.
Які мае адносіны да курса 2 (у 1, 3, 4, 5 і 6 знач.). Курсавы экзамен. Курсавая работа. Курсавая розніца каштоўных папер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВЕ́КТАРНАЯ ДЫЯГРА́МА,
графічнае адлюстраванне значэнняў велічыняў, якія мяняюцца па гарманічным законе, і суадносін паміж імі з дапамогай вектараў. Даўжыня вектара адпавядае амплітуднаму значэнню велічыні, вугал паміж вектарамі — зруху фаз паміж велічынямі і г.д. Выкарыстоўваецца ў электратэхніцы, акустыцы, оптыцы і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Трохку́тка ‘касынка’ (Мат. Гом.), трохку́тнік ‘тс’ (Жд. 1). Да тры і кут ‘вугал’ (гл.); паводле Станкевіча (Зб. тв., 2, 171), апошняя форма на фоне трыку́тнік (гл.) з’яўляецца штучнай, параўн. трысцен, трыножак і інш.