цудо́ўна,

1. Прысл. да цудоўны.

2. безас. у знач. вык. Пра надзвычай прыгожае наваколле, прыемную абстаноўку. Гэта было цудоўна: і лес, і гарадок, як на далоні, і яна, Марынка, побач. Шыцік. А на возеры было цудоўна! Ваданосаў.

3. у знач. часціцы. Ужываецца як вокліч са значэннем: вельмі добра, выдатна. Партызан аж зажмурыўся, потым ізноў адплюшчыў вочы і ўбачыў бліскучую снарадную гільзу! Гільза! Цудоўна! Зуб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шля́га, ‑і, ДМ шлязе, ж.

Прылада, ударамі якой трамбуюць ці ўшчыльняюць глебу, пясок, каменне і пад., а таксама выраўноўваюць паверхню. Як удзяўбе сабе што ў галаву, дык шлягаю не выб’еш — такі чалавек. Мурашка. Але б вы самі спрабавалі, Калі б у вочы вам плявалі І вас агіднаю знявагай Па сэрцы білі б, як той шлягай! А ты маўчы, свяці вачамі Перад паўпанкамі, панкамі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЛІЗАРУ́КАСЦЬ,

міяпія, адзін з недахопаў рэфракцыі вока, пры якім чалавек дрэнна бачыць аддаленыя рэчы. Абумоўлена тым, што паралельныя прамяні, якія ідуць ад аддаленых рэчаў, сыходзяцца ў фокусе аптычнай сістэмы вока не на сятчатцы (як у нармальным воку), а перад ёю і даюць невыразнае адлюстраванне. Блізарукасць найчасцей узнікае ў школьным узросце, можа паступова павялічвацца да 18—20-гадовага ўзросту. Развіццю блізарукасці спрыяюць зрокавая работа на блізкай адлегласці, спадчынныя фактары. Адрозніваюць 3 ступені блізарукасці: слабую (да 3 дптр), сярэднюю (да 6 дптр) і высокую (6 дптр і вышэй). Блізарукія разглядаюць усё на блізкай адлегласці. Ад гэтага стамляюцца вочы, развіваецца мышачная і акамадацыйная астэнія, разыходная касавокасць, спазмы акамадацыі, пры цяжкай, злаякаснай блізарукасці ўзнікаюць змены ў сеткаватай і сасудзістай абалонках вока — расцяжэнні, дыстрафія, кровазліццё, разрывы і адслаенне сятчаткі. Лячэнне: карэкцыя блізарукасці акулярамі, ліквідацыя спазмаў акамадацыйнай мышцы. Пры блізарукасці высокай ступені хворым нельга фізічна і зрокава перанапружвацца. Пры блізарукасці, якая прагрэсіруе, робяць аперацыі — радыяльную керататамію, кератамілез, уздзейнічаюць эксімерным лазерным выпрамяненнем.

Л.М.Марчанка.

т. 3, с. 191

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

betray

[bɪˈtreɪ]

v.t.

1) здраджа́ць

2) падво́дзіць

She betrayed her friends — Яна́ падвяла́ сябро́вак

3) уво́дзіць у зман, ашу́кваць

4) выдава́ць

The child’s eyes betrayed her fear — Дзіця́чыя во́чы вы́далі е́йны страх

5) выяўля́ць, праяўля́ць

His mistakes betrayed his lack of education — Яго́ныя памы́лкі вы́явілі недахо́п адука́цыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

прамы́ць сов.

1. в разн. знач. промы́ть;

п. во́чы — промы́ть глаза́;

п. зо́лата — промы́ть зо́лото;

п. стра́ўнік — промы́ть желу́док;

2. (сделать промоину) промы́ть; (узкую скважину — ещё) проточи́ть;

3. (провести нек-рое время за мытьём) промы́ть; (бельё и т.п. — ещё) простира́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

све́тлы в разн. знач. све́тлый;

~лыя пала́цы — све́тлые дворцы́;

~лая вада́ — све́тлая вода́;

~лыя во́чы — све́тлые глаза́;

~лыя ду́мкіперен. све́тлые мы́сли;

~лая асо́баперен. све́тлая ли́чность;

~лая галава́перен. све́тлая голова́;

с. шрыфттип. све́тлый шрифт;

~лай па́мяці — све́тлой па́мяти

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ex uno flore trahitur bene melque venenum

3 адной кветкі здабываюць і мёд і атруту.

Из одного цветка добывают и мёд и яд.

бел. Адны вочы і плачуць і смяюцца. 3 аднаго дрэва і крыж і палата.

рус. Нет розы без шипов, нет пчёлки без жальца. Хорош цветок, да остёр шипок. Из одного дерева икона и лопата. Из одного гнезда сокол и ворона вывелись.

фр. Il n’y a pas de roses sans épines (Нет роз без шипов).

англ. No rose without a thorn (Нет роз без шипов). Every white has its black (На каждое белое есть чёрное). There is no wheat without chaff (Нет пшеницы без жмыха). No sweet without some bitter (Нет сладкого без горького).

нем. Keine Rose ohne Dorn (Нет розы без шипа).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

lsziehen

* аддз.

1.

vt расця́гваць, выця́гваць

2.

vi (s)

1) бе́гчы, уцяка́ць

2) адпраўля́цца (куды-н.)

3) (über, gegen A) накі́нуцца, напа́сці, навалі́цца (на каго-н.); ла́яць, га́ньбіць, знеслаўля́ць (каго-н., за вочы)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

по́ртить несов., в разн. знач. псава́ць;

по́ртить желу́док псава́ць жыво́т;

по́ртить зре́ние псава́ць во́чы (зрок);

по́ртить аппети́т псава́ць апеты́т;

по́ртить настрое́ние кому́-л. псава́ць настро́й каму́е́будзь;

по́ртить себе́ не́рвы разг. псава́ць сабе́ не́рвы;

по́ртить кровь псава́ць кроў;

по́ртить ма́рку псава́ць ма́рку;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

протере́ть сов.

1. (продырявить) праце́рці, мног. папраціра́ць; прашарава́ць;

протере́ть рука́в праце́рці (прашарава́ць) рука́ў;

протере́ть бума́гу рези́нкой праце́рці папе́ру гу́мкай;

2. в др. знач. праце́рці, мног. папраціра́ць;

протере́ть окно́ тря́пкой праце́рці акно́ ану́чай;

протере́ть глаза́ праце́рці во́чы;

протере́ть с песко́м (песо́чком) даць наганя́й, прабра́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)