прапусці́ць, -ушчу́, -у́сціш, -у́сціць; -у́шчаны; зак.

1. што. Даць пранікнуць чаму-н. праз што-н.

Штора не прапускае святло.

2. каго-што. Прыняўшы, абслужыць, апрацаваць і пад.

П. праз станцыю трыццаць цягнікоў.

3. каго-што. Прымусіць прайсці праз што-н.

П. праз сепаратар.

4. што. Прыняўшы, зрабіць разгляд, ацаніць (разм.).

П. артыкул праз аддзел.

5. каго-што. Даць дарогу каму-, чаму-н., дазволіць прайсці, праехаць куды-н.

П. у парк. П. дзяцей наперад.

6. каго-што. Прайсці, праехаць міма каго-, чаго-н., прамінуць; прайсці, праехаць міма, не заўважыўшы, празяваўшы што-н.

П. два завулкі, а потым завярнуць.

Сачыць, каб не п. свой прыпынак.

7. што. Дазволіць друкаваць, ставіць на сцэне, дэманстраваць і пад.

Выдавецтва не прапусціла дрэнна падрыхтаваны рукапіс.

8. што. Не запоўніць якое-н. месца ў чым-н., не заняць час якім-н. дзеяннем.

П. радок для прозвішча ў дакуменце. П. адзін сказ.

9. што. Не з’явіцца (на сход, заняткі і пад.).

П. тыдзень вучобы.

10. што. Не скарыстаць што-н., упусціць.

Загаварыліся і прапусцілі трамвай. П. зручны момант.

11. што. Выпіць (спіртнога; разм.).

П. па кілішку.

|| незак. прапуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. про́пуск, -у, м. (да 1—10 знач.) і прапуска́нне, -я, н. (да 1—5, 7 і 11 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

БО́ХАН Дарафей Дарафеевіч

(4.2.1878, Мінск — 1942),

рускі паэт, празаік, перакладчык, публіцыст, крытык. Вучыўся ў Полацкім кадэцкім корпусе і Канстанцінаўскім ваен. вучылішчы ў Пецярбургу. Служыў у арміі, артылерыйскі штабс-капітан. З канца 1890-х г. журналіст у Мінску. Супрацоўнік газ. «Минский листок», «Северо-Западный край», «Голос провинции» (у 1907 яе рэдактар), «Минские ведомости» і інш. У 1907 асуджаны за змяшчэнне ў «Голосе провинции» антыўрадавых матэрыялаў. У 1919 супрацоўнік Наркамасветы БССР. У 1920—30-я г. ў розных рус. арг-цыях у Вільні. Чытаў лекцыі па бел. л-ры. У час Вял. Айч. вайны трапіў у армію Андэрса. Памёр за мяжою. У вершах услаўляў барацьбітоў за волю, падчас рэакцыі выяўляў настроі песімізму. Пісаў гіст. паэмы («Князь Глеб Усяславіч», 1899), паэмы паводле бел. нар. паданняў («Вір», 1898; «Два браты», 1899; «Вадзянік», «Помста шынкара», 1900), апавяданні, нарысы, фельетоны. У рэцэнзіях, публіцыст. і літ.-крытычных артыкулах выступаў супраць натуралізму і дэкадэнцтва, адстойваў рэалізм. Збіраў і апрацоўваў мясц. паданні («Вока Хрыстова: Мінскае паданне», 1898; «Мінскія паданні і легенды», 1901). Пераклаў на рус. мову «Слова пра паход Ігаравы» (пад назваю «Ігар, князь Северскі», 1897), творы польск. паэтаў (зб. «З польскай паэзіі», 1906).

Літ.:

Бас І. Літаратуразнаўчыя эцюды. Мн., 1977;

Яго ж. Справа аб Дарафею Бохану // Маладосць. 1976. № 8;

Зарэмба Л.І. Новыя звесткі пра літаратурную дзейнасць Д.Д.Бохана // Веснік БДУ. Сер. 4. 1993. № 3;

Zienkiewicz T. Dorofiej Bochan — tłumacz literatury polskiej na język rosyjski i krytyk // Polsko-wschodniosłowiańskie powiązania kulturowe, literackie i językowe 1. Literatura i kultura. Olsztyn, 1994.

І.У.Саламевіч.

т. 3, с. 224

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

noch

1.

adv

1) яшчэ́

~ ímmer — усё яшчэ́

2) яшчэ́, ужо́; не пазне́й як…

~ vor zwei Tágen — яшчэ́ [усяго́] два дні [таму́] наза́д

3) яшчэ́ (пры абазначэнні дабаўлення)

~ éinmal — разм. яшчэ́ раз

~ éinmal so viel — яшчэ́ сто́лькі ж

2.

cj

wéder… ~…, nicht… ~… — ні… ні…

wéder du ~ ich ні ты ні я; nicht héute ~ mórgen — ні сёння, ні за́ўтра

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

space​1 [speɪs] n.

1. праме́жак, ме́сца, інтэрва́л;

type single/double space друкава́ць праз адзі́н інтэрва́л/два́ інтэрва́лы;

There is a space here for your signature. Вось месца для подпісу.

2. пло́шча, ме́сца, прасто́ра;

a space of ten feet адле́гласць у дзе́сяць фу́таў;

clear a space for smth. пакі́нуць ме́сца для чаго́-н.;

a parking space ме́сца для стая́нкі (машын);

There isn’t much space left. Засталося мала месца.

3. прасто́ра, абша́р, ко́смас;

open/deep space адкры́ты ко́смас;

a space flight касмі́чны палёт

4. перы́яд ча́су;

in the space of a year на праця́гу аднаго́ го́да;

I have a space in my time-table. Я маю фортку ў раскладзе.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

separate

1. [ˈsepəreit]

v.t.

1) аддзяля́ць

а) The Atlantic Ocean separates North America from Europe — Атлянты́чны акія́н аддзяля́е Паўно́чную Амэ́рыку ад Эўро́пы

б) to separate church and state — адддзялі́ць царкву́ ад дзяржа́вы

2) адбіра́ць, аддзяля́ць

Separate your books from mine — Аддзялі́ свае́ кні́гі ад маі́х

2.

v.i.

1) разыхо́дзіцца (у ро́зныя бакі́)

2) разыхо́дзіцца, разлуча́цца (пра му́жа з жо́нкай)

3) адлуча́цца

to separate from a group — адлучы́цца ад гру́пы

3. [ˈsepərət]

adj.

асо́бны, паасо́бны

These are two separate questions — Гэ́та два асо́бныя пыта́ньні

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

begin

[bɪˈgɪn]

1.

v.i. -gan, -gun, -ginning

1) пачына́ць (-ца); настава́ць

We will begin work soon — Мы неўзаба́ве пачнём працава́ць

to begin at the beginning — пача́ць ад са́мага пача́тку

to begin with the hardest problem — пачына́ць ад найцяжэ́йшае прабле́мы

2) пачына́ць існава́ньне, быць арганізава́ным

The club began two years ago — Клюб быў арганізава́ны два гады́ таму́

2.

v.t.

1) пачына́ць

He began reading this book — Ён пача́ў чыта́ць гэ́тую кні́гу

2) ствара́ць; арганізо́ўваць

to begin the club — арганізава́ць клюб

•

- to begin with

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

thick

[Өɪk]

1.

adj.

1) то́ўсты, таўсты́, грубы́

thick stone walls — таўсты́я каме́нныя сьце́ны

two centimeters thick — два сантымэ́тры таўшчыні́

2) густы́

thick hair — густы́я валасы́

3) густы́, цягу́чы

thick liquid — цягу́чая, густа́я ва́дкасьць

4) тума́нны, хма́рны (пра надво́р’е)

5) ні́зкі; грубы́, хры́плы

a thick voice — хры́плы го́лас

6) дурны́, тупы́

He has a thick head — Ён ма́е дурну́ю галаву, ён тупагало́вы

2.

adv.

то́ўста; гу́ста

3.

n.

гу́шча f.

in the thick of the fight — у гу́шчы бо́ю, у гара́чым баі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

нож, нажа, м.

1. Прылада для рэзання, якая складаецца з ляза і ручкі. Зрабіўшы нажом метку на яліне, дзед важна стаў у баявую позу і падняў пісталет угору. Лынькоў. Шаройка бегаў сам на кухню, прыносіў відэльцы, нажы. Шамякін.

2. Рэжучая частка розных машын, інструментаў. Два калгаснікі завіхаліся каля сячкарні. Адзін падаваў салому ў жолаб пад зубы і нажы, а другі круціў кола спецыяльна прыстасаванаю ручкаю. Колас.

•••

Фінскі нож — кароткі з тоўстай рэжучай часткай нож, які носяць у ножнах.

Без нажа зарэзаць гл. зарэзаць.

Легчы пад нож гл. легчы.

На нажах з кім — у варожых адносінах.

Нож у спіну каму — аб подлым, здрадніцкім ўчынку.

Памерці пад нажом гл. памерці.

Прыстаць з нажом да горла гл. прыстаць.

Тачыць нож гл. тачыць.

Як нажом адрэзаць гл. адрэзаць.

(Як) нож у сэрца — наносіць крыўду, боль, пакуты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабудава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.

1. Паставіць, зрубіць дом; узвесці будынак, збудаванне. Дом быў стары, і яго даўно трэба было разбурыць, а на яго месцы пабудаваць новы. Арабей. Гады з два таму тут пабудавалі новы, высокі ды моцны мост. Зарэцкі. // Вырабіць, выпусціць (машыны, механізмы і пад.). Хлапчукі ўздыхнулі. Нехта задуменна сказаў: — Вось бы самалёты такія пабудаваць, як буслы. Лынькоў. // Зрабіць, змайстраваць, зляпіць.

2. перан. Стварыць. Разам з усім савецкім народам працоўныя Беларусі пабудавалі сацыялізм. «Беларусь».

3. Аснаваць на чым‑н. Саўка ведаў, што асуджаныя за «палітыку» карыстаюцца памагаю з боку шырокіх колаў грамады. На гэтым ён і пабудаваў сваю тактыку. Колас.

4. Вычарціць якую‑н. геаметрычную фігуру. Пабудаваць паралелепіпед.

5. Саставіць, скласці што‑н. Пабудаваць фразу. Пабудаваць сказ.

•••

Пабудаваць на пяску — аснаваць што‑н. на ненадзейных, хісткіх звестках, фактах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыда́тны, ‑ая, ‑ае.

Такі, які мае патрэбныя для чаго‑н. якасці; прыгодны. Прыдатны для яды. Прыдатная для апрацоўкі зямля. □ Па яго [дзеда] выходзіла, што кожнае дрэва прыдатнае на што-небудзь адно: вось з гэта[й] сасны вокны б сухія былі. Мыслівец. Іван Маслуда сярдзіта накінуўся на Ігната: — А табе нечага пад’язджаць. Не да усякай справы прыдатны твае жарты. Лынькоў. // Які падыходзіць для каго‑, чаго‑н., адпаведны. Прыдатная кандыдатура. Прыдатны для работы час. □ Каб я зусім не заглух у вёсцы, сябры пачалі клікаць мяне ў Мінск, абяцаючы падшукаць прыдатную работу. Крапіва. Месяцы са два я не вылазіў з дому. Стукацеў на машынцы, кідаўся з кутка ў куток па пакоі, шукаючы прыдатнага слова. Сабаленка. // Здольны, здатны да чаго‑н., на што‑н. Дзед Сёмка маленькі, вяртлявы, Бародка як моху касмык, Прыдатны на смешныя справы. Вядомы дзівак-жартаўнік. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)