ко́мпас, ‑а, м.

Прыбор для вызначэння старон свету, у якім намагнічаная стрэлка паказвае на поўнач. Ісці па компасу. □ У яго [Білі] застаўся адзін толькі компас, і ён зрэдку пазіраў на яго, стараючыся ісці проста на захад. Лынькоў.

[Іт. compasso.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

манапо́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Уст. Разм. У дарэвалюцыйнай Расіі — дзяржаўная крама, у якой прадавалі гарэлку. Два шчырыя сябры злазяць з воза, абдымаюцца, цалуюцца, адзін аднаго падтрымліваюць і ідуць да манаполькі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

набакі́р, прысл.

Ссунуўшы, ссунуўшыся на адзін бок, на вуха (аб манеры насіць галаўны ўбор). Напяваючы песню, насунуўшы шапку набакір, вяртаўся Ясь дамоў. С. Александровіч. Сцяпанаў быў у новенькай гімнасцёрцы, галіфэ, у зухавата ссунутай набакір фуражцы. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пару́чнік, ‑а, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі, а таксама ў некаторых арміях — афіцэрскае званне, якое ідзе за званнем падпаручніка. // Асоба, якая мае гэтае званне. Толькі адзін прыгажун паручнік Кулакоўскі быў у параднай вайсковай форме, пры зброі. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапі́свацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Пісаць адзін другому пісьмы. У часе паездак у Крым і Пецярбург Горкі перапісваецца з сям’ёй Багдановічаў. С. Александровіч. Усю вайну.. [сябры] перапісваліся і вось, нарэшце, сустрэліся. Шамякін.

2. Зал. да перапісваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перастрэ́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Абстрэльваць адзін другога. Танкі сталі веерам, падрыхтаваліся да кругавой абароны. Увесь дзень танкісты перастрэльваліся з немцамі, нецярпліва чакалі падыходу пяхоты, што павінна прабіцца да іх. Мележ.

2. Зал. да перастрэльваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радко́м, прысл.

Разм. У адзін рад. А як ужо пачне змяркацца І зоркі ў небе замігаюць, Пужаць іх страхі пачынаюць. Тады браты радком садзяцца, Плячо ў плячо, але прызнацца, Што страшна ім, ніхто не хоча. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрэ́пер, ‑а, м.

Землярыйна-транспартная машына, якая выкарыстоўваецца ў горнай справе і на будаўніцтве. Адзін за адным прыбывала скрэперы, бульдозеры, экскаватары з шыраказубымі сківіцамі. Паслядовіч. Поўзалі бульдозеры, скрэперы, кідалі і высока ўздымалі свае каўшы экскаватары. Карпаў.

[Англ. scraper.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смажані́на, ‑ы, ж.

Страва, яда, звычайна з мяса, прыгатаваная смажаннем. — Не выкладай у міску гэтай смажаніны, — сказаў Верабей Сцепанідзе, — стаў з патэльняй. Пестрак. Што за смажаніна выйшла.. — невядома, бо з’едзена яна была ў адзін міг. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сувені́р, ‑а, м.

Памятны падарунак; рэч, якая звязана з якімі‑н. успамінамі. Шануючы звычай добры, Дзякуючы шчыра, Накладаюць госці ў торбы Розных сувеніраў. Гілевіч. Мы абменьваліся сувенірамі, ціснулі адзін аднаму рукі, гаварылі кароткія, таварыскія словы. Мележ.

[Фр. souvenir.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)