тума́ніць несов.
1. в разн. знач. тума́нить;
дым т. не́ба — дым тума́нит небо;
слёзы ~няць во́чы — слёзы тума́нят глаза́;
віно́ т. галаву́ — вино́ тума́нит го́лову;
2. (затемнять смысл слов) темни́ть;
ён не́шта т. — он что́-то темни́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ты́каць I несов. ты́кать;
т. па́лкай у зямлю́ — ты́кать па́лкой в зе́млю;
◊ т. па́льцам — ты́кать па́льцем;
т. у нос — ты́кать в нос;
т. у во́чы — ты́кать в глаза́
ты́каць II несов., разг., фам. (обращаться на «ты») ты́кать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
narrow2 [ˈnærəʊ] v. звужа́ць, змянша́ць; звужа́цца, змянша́цца;
narrow one’s eyes прыжму́рваць/прыплю́шчваць во́чы;
The river nar rows at this point. Рака звужаецца ў гэтым месцы.
narrow down [ˌnærəʊˈdaʊn] phr. v. (to) скарача́ць, змянша́ць (да якой-н. колькасці, якога-н. памеру); абмяжо́ўваць (чым-н.), зво́дзіць (да чаго-н.);
The choice was narrowed down to two candidates. Выбар звёўся да двух кандыдатаў.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
паліня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак.
1. Страціць сваю першапачатковую афарбоўку; выцвісці. Пасціраліся і абцёрліся вуглы ў гармоні, .. палінялі залочаныя мяхі. Лынькоў. Гляджу на леташнія здымкі, Што крышку палінялі без пары. Грахоўскі. // перан. Разм. Страціць выразнасць, яркасць. Палінялі зоркія вочы сялянкі, якая з маленства ўглядаецца ў бязмежжа палявых прастораў. Грахоўскі.
2. Скінуць ці змяніць у пэўныя перыяды сваё верхняе покрыва (пра жывёл, птушак).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыхі́льны, ‑ая, ‑ае.
Непрыязна настроены; які праяўляе недружалюбнасць да каго‑, чаго‑н. [Пісар:] — [А. Мікалай] да цябе, брат, вельмі добра адносіцца і паважае, але яго трохі не задавольвае, што ты вечарамі нейкія гутаркі вядзеш з людзьмі, да царквы непрыхільнымі. Колас. // Які змяшчае ў сабе або выказвае неадабрэнне. Непрыхільны водзыў. □ Маці кідала на Макара непрыхільныя позіркі. Асіпенка. Чорныя пукатыя вочы малога былі строгія, нават непрыхільныя. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
няве́тлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які не выяўляе ветлівасці да іншых; непрыветлівы. Косця на першы погляд здаваўся дзяўчатам надта хмурын, няветлівым. Карпюк. // Які выражае непрыветлівасць; пазбаўлены ветлівасці. Няветлівы позірк. Няветлівы прыём. □ Загадчык выпрастаўся, надзьмуўся, вочы яго сталі калючымі, няветлівымі. Шамякін.
2. Які парушае прынятыя правілы прыстойнасці; нетактоўны. — Ды забаўляйце ж вы гутаркай .. [дзяўчыну]!.. — Прабачце, я і сапраўды няветлівы. Ды мы гэта хутка паправім. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накуса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.); каго-што. Пакусаць, нарабіць укусаў у многіх месцах (пра насякомых). Накусалі камары рукі. □ Конь злосна махае галавою, спыняецца і трэ вочы аб калені пярэдніх ног або дастае галавою і зубамі хапае за месцы, дзе накусалі сляпні. Галавач.
2. чаго. Разм. Адкусваючы шчыпцамі, нарабіць кавалкаў. Накусаць цукру. Накусаць дроту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпле́сціся, ‑плятуся, ‑пляцешся, ‑пляцецца; ‑пляцёмся, ‑плецяцеся, ‑плятуцца; пр. прыплёўся, ‑плялася, ‑плялося; зак.
1. Прыйсці куды‑н., ідучы паволі, з цяжкасцю. Увечары, толькі сцямнела, да воза.. прыплёўся Міканор. Мележ. [Зоська:] А-а! Дзядочак к нам на госці прыплёўся. Купала. Прыплёўся [сабака] з лесу галодны, хворы, з абмарожанымі пярэднімі нагамі. Ваданосаў.
2. перан. Разм. Прыблюзніцца, здацца. «І трэба ж... прыпляцецца што...» — пацёр Адам.. вочы. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыту́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Прыйсці пяшком, звычайна з цяжкасцю або марудна. [Песенька] мог прытупаць «незнарок» у барак ці ў дом на наваселле — там заўсёды і адказчык ён, і дарадчык лепшы, і закон. Русецкі. Стары Лявон прытупаў, выцер вочы, Нібыта лепш стараўся разглядзець, Сказаў няголасна: «Я знаў, сыночак, Што будзеш чалавекам — маладзец». Чэрня. Марознай лістападаўскай раніцай прытупаў Амелька ў родную вёску. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Кавалак тканіны ва ўсю першапачатковую шырыню. Спадніца з трох полак. □ Вярнуўшыся ў хату, Салвесіха адламала калючы ліст сталетніку, разлупіла яго напалам, прыклала да раны і ўбінтавала галаву беленькай паркалёвай, адарванай ад старой сарочкі, палкай. Сабаленка.
2. Лаўка ў вагоне для сядзення або ляжання. Ярмолаў узлез на верхнюю полку, лёг і заплюшчыў вочы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)