Ахлы́сцік ’ашуканец, асоба без пачуцця чалавечай годнасці’ (КЭС, лаг.), ’падлетак, несамастойны чалавек’ (глыб., полац., Цыхун, вусн. паведамл.). Ад ахлыстаць ’пабіць’, гл. хлыстаць, параўн. польск.ochlast ’ілгун’, ад ochlastać (Варш. сл., 545). Гл. хлысцік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Навярта́ць ’пагражаць’ (чачэр., Мат. Гом.). Няясна, ці звязана з вяртаць ’аддаваць назад’; магчымая сувязь праз аргатычнае навярнуць ’моцна ўдарыць’ ці рус. разм. дать сдачи ’пабіць’. Гл. таксама навярнуць ’нагаварыць на каго-н.’ (Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сука́цца ’прыставаць; чапляцца, каб пабіць’ (Шат.), ’лаяць; сварыцца’ (пух., Сл. ПЗБ); сюды ж, відаць, значэнне ’сватацца’ (= ’прыставаць’) (LKK, 16, 190), якое Лаўчутэ (Балтизмы, 149) з пэўнымі засцярогамі адносіць да балтызмаў. Да сукаць, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pobić
pobi|ć
зак.
1. збіць, пабіць;
2. разбіць; перамагчы;
~ć na głowę вайск. разбіць ушчэнт;
~ć rekord — пабіць рэкорд;
grad ~ł zboże — град пабіў збожжа
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Нашэ́шкацца ’многа адзець на сябе’ (ТС). Параўн. славен.našeškati ’пабіць, адлупцаваць’, што, магчыма, сведчыць у карысць вядомай семантычнай мадэлі ўтварэння экспрэсіўных дзеясловаў, гл. нашу́шкацца; зыходным мог быць дзеяслоў тыпу шашчэць ’трашчаць, храбусцець’, відаць, звязаны з шастаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ашля́хціць ’пабіць, правучыць’ (Касп.). Відаць, утворана ад дзеяслова тыпу рус.шля́хтить, шляхтовать ’ацёсваць шляхтай (цяслярскай сякерай)’ (з н.-ням.slichten ’стругаць’, гл. Фасмер, 4, 457), польск.szlachtować ’біць, рэзаць жывёлу на мяса; забіваць’ ці непасрэдна з ням.schlachten.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пабі́цца
1. (разбіць) zerschlágen*vi (s);
2. (пабіцьадзінаднаго) sich prügeln, sich schlágen*; einánder (sich D) in die Háare geráten*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Пу́дла разм. ’промах у стральбе, няўдалы стрэл’ (ТСБМ), пу́дло ’промах; недакладны стрэл, які толькі спалохаў птушак ці звера’ (Нас.); сюды ж пудлава́ць ’рабіць недакладныя стрэлы’ (ТСБМ), спудлава́ць ’зрабіць промах’ (Воўк-Лев., Татарк., 172), ’зрабіць не так, як трэба’ (Цых.); даць пу́дла ’не пацэліць; памыліцца, схібіць’ (Сержп., Янк. БП), ’моцна пабіць’ (Ян., Бяльк., Воўк-Лев., Татарк., 172: “выраз ужываецца, калі кажуць пра жывёлу, напр., пра сабак”). З ням.Pudel ’памылка’, pudeln ’памыляцца’ праз польск.pudło ’недакладны стрэл альбо кідок у гульні (у кароглі)’, параўн. Банькоўскі, 2, 964. Значэнне ’моцна пабіць’, магчыма, пад уплывам пу́дзіць (так ужо ў Насовіча адносна пу́дло: “от пу́дзиць — пугать”).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перекры́тьсов.
1.в разн. знач. перакры́ць, мног. паперакрыва́ць;
перекры́ть кры́шу перакры́ць дах (страху́);
перекры́ть но́рму перакры́ць но́рму;
2.карт., разг.пабі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наздзе́кавацца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак., зкаго-чаго і надкім-чым.
Вельмі абразіць, прынізіць, зняважыць каго‑н. Ніна ведала ўжо, што абмануў яе Лявон, наздзекаваўся над ёю.Галавач.// Фізічна ўздзейнічаць на каго‑н.; пабіць, збіць. [Дзед:] — Паздзекаваліся легіянеры над.. хлопцамі, білі, ажно ніводнай кветачкі цэлай у іх не засталося.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)