агарну́ць, агарну́, аго́рнеш, аго́рне; агарні́; аго́рнуты; зак., каго-што.

1. Укрыць з усіх бакоў, абкруціць, абгарнуць. А. коўдрай дзіця.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Настаць, заспець (пра ноч, цемру і пад.). Змрок агарнуў зямлю.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Апанаваць, завалодаць, захапіць, ахапіць каго-н. Думкі пра дом агарнулі хлопца. Млявасцю агорнута ўсё цела.

4. Абняць, абхапіць, ахапіць. Полымя агарнула ўвесь дом.

|| незак. аго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. агарну́цца, агарну́ся, аго́рнешся, аго́рнецца; агарні́ся; незак. аго́ртвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

застаць, захапіць, злавіць; заспець, накрыць, застукаць, пераняць, запарваць (разм.); спаймаць (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

забраць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Узяць, захапіць.

    • З. з сабой рэчы.
    • З. у палон.
    • З. грошы.

  2. Адняць, прымусіць патраціць.

    • Работа забрала многа часу.

  3. пераноснае значэнне, каго. Авалодаць кім-н., падчыніць сабе (размоўнае).

    • Мяне забраў страх.
    • З. за жывое.

  4. Увабраць, засунуць (пра адзенне) або зменшыць у шырыні або даўжыні пры шыцці.

    • З. штаны ў боты.
    • З. рукаў.

|| незакончанае трыванне: забіраць.

|| назоўнік: забіранне і забор.

  • Забор вады.
  • Забор пробы

|| прыметнік: заборны.

  • Заборная канструкцыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

fórtreißen

* vt

1) вырыва́ць, адбіра́ць

2) зрыва́ць, зно́сіць (цячэннем)

3) захо́пліваць

sich ~ lássen* — захапля́цца, даць захапі́ць сябе́ (чым-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

эвакуа́цыя

(п.-лац. evacuatio, ад лац. evacuare = апаражняць)

вываз насельніцтва, прадпрыемстваў, устаноў, маёмасці з мясцовасці, якую можа захапіць вораг або якой пагражае стыхійнае бедства, а таксама вываз раненых, хворых і матэрыяльных каштоўнасцей з месца баёў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

zdobyć

зак.

1. заваяваць, захапіць, узяць, здабыць;

zdobyć twierdzę — узяць крэпасць;

zdobyć co z marszu — захапіць што з паходу;

2. атрымаць; здабыць;

zdobyć pierwsze miejsce — заняць першае месца;

zdobyć bramkę спарт. забіць гол

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

заманіць, ‑маню, ‑маніш, ‑маніць; зак., каго-што.

1. Прыцягваючы чым‑н. увагу, заставіць прыйсці, апынуцца дзе‑н.; завабіць. Заманіць ваўка ў пастку. ▪ Каб як-небудзь заманіць карову ў двор, мая маці вынесла з хаты ражку лушпаек. Сачанка.

2. Прывабіць, захапіць, зачараваць. Заманілі Даніка і гэтыя высокія бярозы, і прыгожыя дарожкі вакол школы. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

захліснуць, ‑не; зак., каго-што.

Узняўшыся, заліць (пра ваду, хвалі). Хваля захліснула лодку. // перан. Захапіць, авалодаць, паглынуць (пра пачуцці, падзеі і пад.). Я прамаўчаў, бо ўспамін захліснуў мяне, абудзіў невыразнае, забытае даўно пачуццё замілаванасці да таго цудоўнага дня. Асіпенка. У Марыны з новай сілай падступіла пад сэрца туга па дзецях, захліснула ўсю яе істоту. Шарахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пага́ліцца, ‑люся, ‑лішся, ‑ліцца; зак., на каго-што.

Абл. Паквапіцца, пагнацца на каго‑, што‑н., пажадаць займець, захапіць. [Аўгіня:] — Пэўна ж, я сама вінавата: на багацце пагалілася. Колас. [Клёст:] — Неўзабаве шэсцьдзесят стукне. Якая кабета пагаліцца на такога кавалера? Шашкоў.

пагалі́цца, ‑галю́ся, ‑го́лішся, ‑го́ліцца; зак.

Пагаліць сябе; пабрыцца. Мне трэба было пагаліцца, і я пайшоў у цырульню. Гамолка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зачапіць дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Захапіць, паддзець, каб прыцягнуць да сябе або злучыць з чым-н.

    • З. вядро на крук.
    • З. бервяно бусаком.

  2. Выпадкова закрануць пры руху.

    • З. воссю за вугал.

  3. пераноснае значэнне: Усхваляваць, абудзіць якое-н. пачуццё; зняважыць чые-н. пачуцці.

    • З. за жывое.
    • З. самалюбства.

  4. Пачаць гаворку з кім-н., сказаць каму-н. што-н. і закрануць у размове што-н.

    • Я не рада, што яе зачапіла.
    • З. дзяўчыну ў гаворцы.

|| незакончанае трыванне: зачэпліваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)