Verbum

Маяра́н ’расліна Majorana Moench.’ (ТС), ст.-бел. маеранъ ’тс’ запазычана са ст.-польск. majoran, majeran < с.-вяк.-лац. maiorana ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 152).

*Мроўка, ст.-бел. мровка ’муравей’. Запазычана са ст.-польск. mrówka ’тс’ і ўжывалася паралельна з бел. паўнагалоснай формай моровка ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 203).

Пагато́ве ’тым больш’ (Гарэц., Янк. БП, 158). Ст.-бел. покготовю (поготове, поготову, поготовно) ’асабліва’, пал. XVI ст. < ст.-польск. pogotowie (Булыка, Лекс. запазыч., 200).

Рэля́цыя ’данясенне пра баявыя дзеянні’ (ТСБМ). Ст.-бел. реляция (реляца) ’данос, даклад’ < ст.-польск. relacyja ’тс’ < лац. rĕlātio ’паведамленне; данясенне’ (Булыка, Лекс. запазыч., 51).

Бегун, беґун ’завеса’ (ст.-бел.; Булыка, Запазыч.): двери на бегунах (беґунах). Запазычанне з польск. biegun (ад biegać) ’тс’ (Булыка, Запазыч., 39). Трэба дадаць, што факт запазычання сведчыцца толькі гукам ґ, бо гэта слова ёсць і ў рус. мове (бегуны́ з падобным значэннем), і ва ўкр. (бігун). Таму можна лічыць, што бел. бегу́н ’бягун, слупок, на якім трымаюцца вароты ў шуле’ (Бяльк.) і бягу́н ’завеса’ з’яўляюцца самастойнымі ўсх.-слав. утварэннямі.

Алего́рыя, ст.-бел. аллигория (1653), аллигоричный (1627) (Булыка, Запазыч.). Недакладна Крукоўскі, Уплыў, 85, які адносіць гэта слова да новых запазычанняў з рускай мовы. Гл. алягорыя.

Алма́з, ст.-бел. алмазъ (1653) (Булыка, Запазыч.), укр. алмаз, рус. алмаз < каз.-тат. алмаз < араб. almas < грэч. ἀδάμας ’нязломны’, Унбегаун, 106; Саднік-Айцэтмюлер, 1, 18.

Вакаваць ’быць вольным, незанятым’ (Нас.). Укр. вакувати ’тс’. З польск. wakować ’тс’ < лац. vacare (Булыка, Запазыч., 55; Кюнэ, Poln., 112; Брукнер, 599; Рудніцкі, 1, 296).

Кел, кёл ’ікол’ (Нас., Сл. паўн.-зах., Др.-Падб., Гарэц.), ’хітрасць, упартасць’ (Нас.). Ст.-бел. келъ са ст.-польск. kieł (Булыка, Запазыч., 142). Гл. ікол.

◎ Лазе́бнік ’стораж, памагаты ў лазні’ (Др.-Падб), ст.-бел. лазебникъ ’уладальнік лазні’ (1490 г.). Запазычана са ст.-польск. laziebnik (Булыка, Запазыч., 184; Лекс. запазыч., 90).