Ла́вачка1 ’шайка, банда’ (Мат. Гом.), рус. прастам. лавочка ’несумленнае, незаконнае прадпрыемства, задума; група людзей, якая ўдзельнічае ў гэтай задуме’. Апошняе да ла́ўка ’магазін’ (гл.).
Ла́вачка2 ’крама’ (Сцяшк.). Дэмінутыў ад ла́ўка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пацу́ка ’крупнік’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). Не зусім ясна. Магчыма, у выніку кантамінацыі лексем пасока (гл.) і цюрау якое з балт. моў (параўн. літ.tyrė ’каша’) — пра апошняе гл. Трубачоў (Slavia, 29, 1960, 28).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́шкам ’пехатой’ (пух., Сл. ПЗБ; Ян.) утворана ў выніку кантамінацыі лексем пе́шшу ці пе́ша і пяшко́м, апошняе, відаць, больш пашырана на рус. моўнай тэрыторыі і паходзіць са ст.-рус.пешькъ ’пешаход’ (КЭСРЯ, 337).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сёстрык ‘гейка, прыяцелька’ (Пятк. 2, Некр.), ‘зварот да жанчыны’ (ТС). Да сястра́ з памяншальным суф. ‑ік, пераносам націску і з’яўленнем ó пад націскам або ад сёстра ‘сястра’ (Ян.); апошняе ідэнтычнае польск.siostra ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таршэ́р ’свяцільня з абажурам на высокай падстаўцы, якая ставіцца на падлогу’ (ТСБМ). Праз рус.торше́р ’тс’ франц.torchère ’тс’ < torche ’паходня’. Апошняе ад нар.-лац.*torca < лац.torquēre ’віць, круціць’ (ЕСУМ, 5, 609).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
untouched
[ʌnˈtʌtʃt]
adj.
1) некрану́ты, някра́нуты
The cat left the milk untouched — Кот пакі́нуў малако́ някра́нутым
2) нячу́лы, некрану́ты, някра́нуты
The miser was untouched by the poor man’s story — Скна́ру не крану́ў раска́з бе́днага чалаве́ка
3) неразгляда́ны
The last topic was left untouched — Апо́шняе пыта́ньне застало́ся неразгле́дзеным
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Дасу́жы ’дасужы’ (БРС). Рус.досу́жий, укр.досу́гий. Утварэнне ад *dosǫgъ ’вольны час; час, вольны ад працы’ (гэта апошняе — дэрыват ад прасл.*dosęg(a)ti). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 81–83; Фасмер, 1, 532.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пацю́пнецца ’скурчыцца (ад холаду)’ (ваўк., Сл. ПЗБ). Відаць, з + пацюпціцца, параўн. ваўк.цюпціцца ’імкнуцца да цяпла, укрывацца цёплым’ (Сл. ПЗБ), — апошняе Грынавяцкене генетычна звязвае з літ.čiupa ’марудны’ (там жа, 5, 380), сійрпа ’капун’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ *Пашкрэ́бач, малар.пошкрыбач, пушкрыбач ’паскрэбак, апошняе дзіця’ (Сл. Брэс.), пушкріптач ’тс’ (Нар. лекс.), лун.пошкрэбэц (Шатал.), пашкрэбка ’тс’ (ТС). Да паскробак (гл.) у выніку пераносу значэння паводле функцыянальнага падабенства. Параўн. таксама польск.szkrab ’карапуз’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыпы́лены ’пакрыты тонкім слоем пылу’ (ТСБМ), перан. прыпу́лены ’прыдуркаваты’ (ТС). Ад прыпылі́ць (прыпулі́ць) ’прысыпаць, прыцерушыць’ (ТС). Да пыл (гл.). Апошняе значэнне адпавядае рус. разм. припы́ленный ’тс’, якое кандэнсуе фразеалагізм пыльным мешком по голове ударенный.