Тарля́цца ’хадзіць без справы’ (Сцяшк. Сл.). З польск.tarlać się ’валяцца’, роднаснага tarzać się ’куляцца, валяцца’, што да trzeć (Брукнер, 565), гл. церці. Меркаванне пра запазычанне з літ.terliótis ’пэцкацца; валтузіцца’ (Грынавяцкене, LKK, 22, 196), дзе асноўнае значэнне ’брудзіць, пэцкаць’, здаецца менш верагодным, паводле Смачынскага (672), першапачаткова ’распасцерці на зямлі’. Нельга выключыць і гукапераймальнае (імітатыўнае) паходжанне, параўн. серб.-харв.то̀рлати ’моцна крычаць; выстаўляцца, хваліцца’ (інакш, як узнікшае на базе турцызма то̀рлак, разглядаецца Скокам, 3, 484).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
torment
1.[tɔrˈment]
v.t.
1) му́чыць
2) мо́цна непако́іць, назаля́ць, дакуча́ць
He torments everyone with silly questions — Ён назаля́е ко́жнаму дурны́мі пыта́ньнямі
2.[ˈtɔrmənt]
n.
1) му́ка f.
2) прычы́на згрызо́таў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
marrow
[ˈmæroʊ]
n.
1) шпік -у m., касьцяны́ мозг
2) to the marrow — да шпіку́ касьце́й (праме́рзнуць і пад.), да глыбіні́ душы́, ве́льмі мо́цна(крану́ць)
3) энэ́ргія f.; сі́ла f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
arg
1.
a дрэ́нны, злы, благі́
~e Gedánken háben — заду́мваць злачы́нства
im Árgen líegen — быць у дрэ́нным стано́вішчы
2.
adv
1) зло́сна
2) мо́цна
das ist zu ~! — гэ́та ўжо зана́дта!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
гры́мнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм.
1. З грукатам упасці, паваліцца. І раптам — гром скалануў паветра: збіты «месер» грымнуўся побач.Якімовіч.Патапчык спыніўся, выхапіў з кішэні рэвальвер і, не цэлячыся, стрэліў. Конь з ходу грымнуўся на зямлю.Чарнышэвіч.
2. Ударыцца, стукнуцца аб што‑н. Валодзька з размаху грымнуўся аб ганак, моцна збіўшы калена.Гамолка.Алік за штосьці зачапіўся і грымнуўся спіною аб зямлю.Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Набыць усё неабходнае на новым месцы жыхарства, у новых умовах. Была зямелькі там валока, Дзе можна б моцна і глыбока Пусціць карэнні ў грунт, абжыцца — Было на чым разварушыцца.Колас.
2. Звыкнуцца з новымі ўмовамі жыцця, прывыкнуць да жыцця на новым месцы. Крыху абжыўся Данілка на бойні, але ўсё роўна думка аб вёсцы не давала спакою.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. Гучна, з сілай упасці, ударыцца. Жахнуцца аб падлогу.
Разм. Прыйсці ў жах, моцна спалохацца. Учора зранку Мікалай Аляксеевіч заглянуў на ферму і жахнуўся. Сена выйшла зусім.Навуменка.// У жаху адхіснуцца. Ад рэзкага свісту паравоза .. [Шагаметаў] жахнуўся, як ад страшэннае навалы, і мімаволі кінуўся ўцякаць.Каваль.Дайшоўшы да месца, .. [чалавек] аж жахнуўся, аж адскочыў назад.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змясі́ць, змяшу, змесіш, змесіць; зак.
1.што. Ператварыць у аднародную вязкую масу, размешваючы, размінаючы, расціраючы што‑н. у вадзе (вадкасці); замясіць. Змясіць цеста. Змясіць гліну.
3.перан.; каго. Разм.Моцна пабіць, пакалечыць. Знайшлі дваровыя людзі пана без памяці — так змясіў яго Рымша.Якімовіч.Юзік так змясіў калом Янка, што .. [жонка] за некалькі месяцаў ледзь яго адхадзіла.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кабіне́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кабінета. Кабінетны стол. Кабінетная мэбля.
2. Які адбываецца ў кабінеце. Кабінетныя заняткі. Кабінетныя размовы.// Адарваны ад жыцця, не звязаны з практыкай. Кабінетны вучоны. □ Усе моцна крытыкавалі газету і намесніка рэдактара, .. крытыкавалі заганны кабінетны стыль работы.Шамякін.Не стаў Кастусь зазнайкай і кабінетным сухаром, — заўсёды з людзьмі і заўсёды працуе шчыра.Брыль.
•••
Кабінетны партрэтгл. партрэт.
Кабінетны раяльгл. раяль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрадба́чаны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якога нельга было прадбачыць; нечаканы. Непрадбачаныя акалічнасці. □ План планам, а ў час працы — Шульга добра ведае гэта — абавязкова .. вынікне столькі нечаканасцей і розных непрадбачаных перашкод, што калі не праявіць кемлівасці, то можна моцна адстаць.Краўчанка.І імчыць зялёны легкавічок за вёску, у непрадбачаны рэйс...Ракітны./узнач.наз.непрадба́чанае, ‑ага, н.І раптам, калі работа падыходзіла ўжо да канца, здарылася непрадбачанае.Данілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)