Пура́ць ’кідаць’ (ветк., Мат. Гом.). Гл. пурну́ць, шпурнуць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Разго́раць ’расстарацца’ (Мат. Гом.). Да аго́раць, гл. агораны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рахаві́ты ’рухавы’ (Мат. Гом.). Звязана з рахацца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́сцік ’роў’ (Янк. Мат.). Памяншальнае ад рышто́к (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Су́неча ’на самай справе, сапраўды’ (Мат. Гом.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Су́р’я, су́рыя зборн. ’смецце’ (Мат. Маг.). Гл. сур.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тата́рушка ’прыстасаванне вешаць калыску’ (Мат. Маг. 2). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ты́мкаць ‘тылікаць, тромкаць, дрынкаць’ (Мат. Гом.). Гукапераймальнае ўтварэнне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пачопка, почапка, по́чыпка ’дужка, вяроўка, якая звязвае два вухі ў вядры’ (Нас., Мядзв., Грыг., Яруш., Касп., Чач., Гарэц., Некр., Янк., Мат. Гом.; маг., Шн. 2; круп., докш., Сл. ПЗБ; шкл., Мат. Маг.), ’ручка ў карзіне’ (Касп.; паўн.-усх., КЭС), ’вяроўкі ў зыбцы’ (Нас., Мат. Маг., Мат. Гом.), ’лямка’ (Ян.), ’прывязка, якой прымацоўваецца біч ды цапільна’ (в.-дзв., лаг., ДАБМ, 829). Да па‑ (< прасл. po‑) і -чапіць < прасл. tapati (аднароднае з capati і харай), у якім пачатковае ta‑ ўзыходзіцьда ka- (Трубачоў, Эт. сл., 4, 17–18). Гл. таксама чапляць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

На́піта ’насцеж’ (Гарэц., Бяльк., Мат. Маг.; віц., Бел. дыял.), ’шырока, да канца расчыніць (акно, дзверы)’ (бялын., Янк. Мат.), напята ’тс’ (ветк., Мат. Гом.), ’наўсцяж, наросхрыст’ (Юрч.), рус. напятё, на́пяту, на́пято, на́пяты ’насцеж (пра дзверы, вароты)’. Відаць, да пяць, пну (гл.), параўн. напяты ’расцягнуты, нацягнуты’. Не выключана, аднак, і іншая версія: да пяти ’гняздо, у якім мацавалася вось дзвярэй’, параўн.: На ўвесь пятнік расчыніў дзверы (слаўг., Яшкін, вусн. паведамл.), пры пптнік ’перакладзіна, верхні вушак’ (Мат. Маг.), г. зн. ’так, каб быў відаць увесь вушак’. Гл. таксама Шаур, Etym. Brun., 99.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)