Разм. Шырока раскрыцца (пра рот, пашчу). Твар у пасажыра выцягнуўся, смешна разявіўся рот, але ніхто на гэта не ўсміхнуўся, ніхто нават не звярнуў увагі.Васілёнак.// Шырока раскрыць рот (пра чалавека). З дзіву — аж разявіўся [паліцай]: што мы за такія?Таўлай.Як выскачыў з залы «Салавей», не захацеўшы быць «панскім салаўём», усе госці разявіліся ад дзіва.Бядуля.//перан.Груб. Сказаць што‑н., гаркнуць. — Ну куды так маеш рупіцца? Сёння ж нядзеля... — разявіўся і Джвучка.Пташнікаў.//перан. Уставіцца вачыма, позіркам, разглядаючы каго‑, што‑н. — Што за гармідар тут? — накінуўся .. [містэр Крукер] на грузчыкаў. — Тыя маўчалі, пазіраючы на яго спадылба і мімаволі сціскаючы кулакі.. — Ну, ты чаго разявіўся на мяне? — тыцнуў ён палкай у грудзі аднаго з грузчыкаў.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Тручы, размяць, раздрабіць. Базыль кінуў і расцёр нагой акурак.Курто.// Тручы, размяшаць, ператварыць у аднародную або вадкаватую масу. Расцерці яйкі з цукрам. Расцерці сметанковае масла.
2. Размазаць па якой‑н. паверхні. Шурпатай далонню .. [Агей] выцер вочы, расцёр па шчацэ слязу.Галавач.[Пастаялец] заўважыў попел на абрусе. Хацеў пальцам згарнуць, ды расцёр на тканіне.Грамовіч.
3. Зрабіць масаж, уцерці што‑н. Чырвоныя ад холаду ногі .. [Піліп] расцёр і працягнуў да агню.Шчарбатаў.Асцярожна перанёс туды раненага капітана і зрабіў перавязку, расцёр спіртам яго твар і рукі.Шамякін.
4.Разм. Ходзячы, ездзячы, утаптаць, пракласці (дарогу, сцежку і пад.). А хоць і разатруць, пратопчуць дарогу — ненадоўга. Уночы яе ўсё адно закідае, замяце снегам.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свяці́ла, ‑а, н.
1.ДМ‑е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом. Сонца ж агніста паблісквае. Я шчодрасць свяціла цаню.Калачынскі.Мы вырваліся ў незямныя высі, Зірнулі ў твар нязведаных свяціл, І нашы мары з яваю зрасліся, Як пара дужых сакаліных крыл.Матэвушаў.
2.ДМ‑у; чаго або якое. Чалавек, які набыў вялікую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці, праславіў навуку або культуру сваім талентам. [Кастусь:] — «Современник» чытаю даволі рэгулярна. І, ведаеш, у жнівеньскай кніжцы новае імя. Памяні маё слова, калі мы не дачакаліся новага свяціла. Ён рускі. Прозвішча — Дабралюбаў.Караткевіч.[Мікола:] — Вось дзівак! Ты пабачыш, якая там абарона будзе. Я чуў, што ўжо ідуць перагаворы з самымі лепшымі адвакацкімі свяціламі Варшавы.Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяпле́ць, ‑ее; незак.
1. Станавіцца, рабіцца цёплым, больш цёплым. Ападаў ветравы холад і цяплела надвор’е.Чорны.Як дзьмухне [хлопчык] некалькі разоў на рукі, дык адразу ажываюць пальцы, цяплеюць далоні.Бядуля.//перан. Станавіцца дабрэйшым, лагаднейшым; ласкавець. — Вы бачылі Леніна?.. — Ціха ў хаце. У дзеда цяплеюць і вочы, і сэрца.Арочка.Па меры таго, як .. [Гендарсан] чытаў, твар яго праясняўся, цяплеў і святлеў.Чарнышэвіч.//безас. Пра адчуванне душэўнай цеплыні, ласкавасці, якое агортвае каго‑н. Смяялася .. [Галіна] так залівіста, так прыемна звінеў яе .. галасок, што ў хлопца цяплела на душы.Навуменка.У Паўла цяплела на сэрцы ад Машынага спачування.Гроднеў.
2.безас. Пра наступленне цёплага, больш цёплага надвор’я. Днём хоць і цяплела, аднак тэмпература вышэй чым мінус дваццаць — васемнаццаць не падымалася.Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адвярну́цьсов.
1. отверну́ть; отвороти́ть;
а. твар — отверну́ть (отвороти́ть) лицо́;
2. отвороти́ть, отвали́ть;
а. ка́мень — отвороти́ть (отвали́ть) ка́мень;
а. скі́бу зямлі́ — отвороти́ть (отвали́ть) пласт земли́;
3. (в сторону) отверну́ть, сверну́ть;
а. машы́ну ўбок — отверну́ть маши́ну вбок;
аўто́бус ~ну́ў убо́к — авто́бус отверну́л (сверну́л) в сто́рону;
4.безл.разг. отвороти́ть;
мяне́ ~ну́ла ад яды́ — меня́ отвороти́ло от еды́;
5. (пасущихся животных) отверну́ть; отогна́ть;
◊ нос а. — прост. отвороти́ть нос (ры́ло)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сустрэ́ццасов., в разн. знач. встре́титься; (случайно, неожиданно — ещё) повстреча́ться; попа́сться;
с. ў кіно́ — встре́титься (повстреча́ться) в кино́;
с. з ця́жкасцямі — встре́титься с тру́дностями;
па даро́зе нам ~рэ́ліся ціка́выя лю́дзі — по доро́ге нам попа́лись (встре́тились, повстреча́лись) интере́сные лю́ди;
по́зіркі іх ~рэ́ліся — взгля́ды их встре́тились;
рад з ва́мі с. — рад с ва́ми встре́титься;
с. на ры́нгу — встре́титься на ри́нге;
с. тва́рам у твар — встре́титься лицо́м к лицу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
grave
I[greɪv]
n.
1) магі́ла f., дол -у m.
2) курга́н -а́m., по́мнік -а m., грабні́ца f.
3) сьмерць f.
•
- one foot in the grave
II[greɪv]
adj.
1) ва́жны, ва́жкі
a grave decision — ва́жная пастано́ва
2) пава́жны, пагража́льны, небясьпе́чны
a grave situation — небясьпе́чнае стано́вішча
grave news — су́мная ве́стка
3) пава́жны, урачы́сты
a grave face — пава́жны твар
4) пану́ры, мро́чны, цёмны (ко́леры)
III[greɪv]
v.t., graved, graved or graven
1) рабі́ць незабы́ўнае ўра́жаньне
2) рэ́заць, вырэ́зваць (на дрэ́ве); высяка́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)