расце́рці, разатру, разатрэш, разатрэ; разатром, разатраце; зак., каго-што.
1. Тручы, размяць, раздрабіць. Базыль кінуў і расцёр нагой акурак. Курто. // Тручы, размяшаць, ператварыць у аднародную або вадкаватую масу. Расцерці яйкі з цукрам. Расцерці сметанковае масла.
2. Размазаць па якой‑н. паверхні. Шурпатай далонню .. [Агей] выцер вочы, расцёр па шчацэ слязу. Галавач. [Пастаялец] заўважыў попел на абрусе. Хацеў пальцам згарнуць, ды расцёр на тканіне. Грамовіч.
3. Зрабіць масаж, уцерці што‑н. Чырвоныя ад холаду ногі .. [Піліп] расцёр і працягнуў да агню. Шчарбатаў. Асцярожна перанёс туды раненага капітана і зрабіў перавязку, расцёр спіртам яго твар і рукі. Шамякін.
4. Разм. Ходзячы, ездзячы, утаптаць, пракласці (дарогу, сцежку і пад.). А хоць і разатруць, пратопчуць дарогу — ненадоўга. Уночы яе ўсё адно закідае, замяце снегам. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свяці́ла, ‑а, н.
1. ДМ ‑е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом. Сонца ж агніста паблісквае. Я шчодрасць свяціла цаню. Калачынскі. Мы вырваліся ў незямныя высі, Зірнулі ў твар нязведаных свяціл, І нашы мары з яваю зрасліся, Як пара дужых сакаліных крыл. Матэвушаў.
2. ДМ ‑у; чаго або якое. Чалавек, які набыў вялікую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці, праславіў навуку або культуру сваім талентам. [Кастусь:] — «Современник» чытаю даволі рэгулярна. І, ведаеш, у жнівеньскай кніжцы новае імя. Памяні маё слова, калі мы не дачакаліся новага свяціла. Ён рускі. Прозвішча — Дабралюбаў. Караткевіч. [Мікола:] — Вось дзівак! Ты пабачыш, якая там абарона будзе. Я чуў, што ўжо ідуць перагаворы з самымі лепшымі адвакацкімі свяціламі Варшавы. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяпле́ць, ‑ее; незак.
1. Станавіцца, рабіцца цёплым, больш цёплым. Ападаў ветравы холад і цяплела надвор’е. Чорны. Як дзьмухне [хлопчык] некалькі разоў на рукі, дык адразу ажываюць пальцы, цяплеюць далоні. Бядуля. // перан. Станавіцца дабрэйшым, лагаднейшым; ласкавець. — Вы бачылі Леніна?.. — Ціха ў хаце. У дзеда цяплеюць і вочы, і сэрца. Арочка. Па меры таго, як .. [Гендарсан] чытаў, твар яго праясняўся, цяплеў і святлеў. Чарнышэвіч. // безас. Пра адчуванне душэўнай цеплыні, ласкавасці, якое агортвае каго‑н. Смяялася .. [Галіна] так залівіста, так прыемна звінеў яе .. галасок, што ў хлопца цяплела на душы. Навуменка. У Паўла цяплела на сэрцы ад Машынага спачування. Гроднеў.
2. безас. Пра наступленне цёплага, больш цёплага надвор’я. Днём хоць і цяплела, аднак тэмпература вышэй чым мінус дваццаць — васемнаццаць не падымалася. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адвярну́ць сов.
1. отверну́ть; отвороти́ть;
а. твар — отверну́ть (отвороти́ть) лицо́;
2. отвороти́ть, отвали́ть;
а. ка́мень — отвороти́ть (отвали́ть) ка́мень;
а. скі́бу зямлі́ — отвороти́ть (отвали́ть) пласт земли́;
3. (в сторону) отверну́ть, сверну́ть;
а. машы́ну ўбок — отверну́ть маши́ну вбок;
аўто́бус ~ну́ў убо́к — авто́бус отверну́л (сверну́л) в сто́рону;
4. безл. разг. отвороти́ть;
мяне́ ~ну́ла ад яды́ — меня́ отвороти́ло от еды́;
5. (пасущихся животных) отверну́ть; отогна́ть;
◊ нос а. — прост. отвороти́ть нос (ры́ло)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
сустрэ́цца сов., в разн. знач. встре́титься; (случайно, неожиданно — ещё) повстреча́ться; попа́сться;
с. ў кіно́ — встре́титься (повстреча́ться) в кино́;
с. з ця́жкасцямі — встре́титься с тру́дностями;
па даро́зе нам ~рэ́ліся ціка́выя лю́дзі — по доро́ге нам попа́лись (встре́тились, повстреча́лись) интере́сные лю́ди;
по́зіркі іх ~рэ́ліся — взгля́ды их встре́тились;
рад з ва́мі с. — рад с ва́ми встре́титься;
с. на ры́нгу — встре́титься на ри́нге;
с. тва́рам у твар — встре́титься лицо́м к лицу́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
grave
I [greɪv]
n.
1) магі́ла f., дол -у m.
2) курга́н -а́ m., по́мнік -а m., грабні́ца f.
3) сьмерць f.
•
- one foot in the grave
II [greɪv]
adj.
1) ва́жны, ва́жкі
a grave decision — ва́жная пастано́ва
2) пава́жны, пагража́льны, небясьпе́чны
a grave situation — небясьпе́чнае стано́вішча
grave news — су́мная ве́стка
3) пава́жны, урачы́сты
a grave face — пава́жны твар
4) пану́ры, мро́чны, цёмны (ко́леры)
III [greɪv]
v.t., graved, graved or graven
1) рабі́ць незабы́ўнае ўра́жаньне
2) рэ́заць, вырэ́зваць (на дрэ́ве); высяка́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
отверну́ть сов.
1. (отвинтить) адкруці́ць, мног. паадкру́чваць;
отверну́ть га́йку адкруці́ць га́йку;
отверну́ть кран адкруці́ць кран;
2. (отломить) разг. адкруці́ць, мног. паадкру́чваць, адлама́ць, мног. паадло́мліваць, паадло́мваць;
отверну́ть ку́кле ру́ку адкруці́ць (адлама́ць) ля́льцы руку́;
3. (повернуть в сторону) адвярну́ць, мног. паадваро́чваць;
отверну́ть лицо́ (от кого-л.) адвярну́ць твар (ад каго-небудзь);
4. (откинуть) адхілі́ць, мног. паадхіля́ць, адхіну́ць, мног. паадхіна́ць;
отверну́ть полу́ шу́бы адхілі́ць крысо́ фу́тра;
отверну́ть одея́ло адхілі́ць (адхіну́ць) ко́ўдру;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
palić
pali|ć
незак.
1. паліць; спальваць; абпальваць;
~ć w piecu — паліць у печы;
2. страляць;
3. курыць, паліць;
~ć fajkę — курыць люльку;
3. абпальваць (цэглу);
4. пражыць (каву);
pal go sześć! — каб яго чорт узяў!;
~ć za sobą mosty — спальваць за сабою масты;
twarz mnie palić — у мяне гарыць твар
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
full2 [fʊl] adj.
1. по́ўны; перапо́ўнены;
The bus was full (up). Аўтобус быў перапоўнены.
2. падрабя́зны;
a full report падрабя́знае паведамле́нне
3. сы́ты;
I can’t eat any more, I’m full up. Я не магу больш есці, я сыты.
4. шыро́кі (пра адзенне);
a full skirt шыро́кая спадні́ца
5. гла́дкі, по́ўны, паўнаце́лы; кру́глы (пра цела);
a full face кру́глы твар;
a full figure по́ўная фігу́ра
6. бага́ты, мо́цны (пра колер, смак, пах);
at full speed на по́ўнай ху́ткасці;
in full swing по́ўным хо́дам, у разга́ры;
The party was in full swing when I came. Калі я прыйшоў, вечарынка была ў разгары.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wash2 [wɒʃ] v.
1. мыць, мы́цца;
This sweater washes well. Гэты світар добра мыецца.
2. абмыва́ць (берагі)
♦
wash one’s dirty linen in public BrE ≅ выно́сіць сме́цце з ха́ты;
wash one’s hands of smb./smth. умы́ць ру́кі; здыма́ць з сябе́ адка́знасць за каго́-н./што-н.
wash away [ˌwɒʃəˈweɪ] phr. v. змыва́ць, адносі́ць (вадой)
wash down [ˌwɒʃˈdaʊn] phr. v.
1. (with) вымыва́ць
2. запіва́ць (вадою, сокам і да т.п.)
wash off [ˌwɒʃˈɒf] phr. v.
1. змыва́ць; змыва́цца
2. адмыва́ць; адмыва́цца
wash out [ˌwɒʃˈaʊt] phr. v.
1. адмыва́ць (пляму)
2. мо́цна стамля́цца
wash up [ˌwɒʃˈʌp] phr. v.
1. мыць (посуд)
2. AmE мыць (твар і рукі)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)