Разм.Сесці побач з кім‑н.; размясціцца каля каго‑н., далучыцца да каго‑н. На Міхася ніхто не звярнуў увагі. Ён прысуседзіўся на лаўцы.Асіпенка.Гудок прысуседзіўся да кампаніі маракоў у купэ, размешчаным побач.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таршэ́р, ‑а, м.
Свяцільня з абажурам на высокай падстаўцы, якая ставіцца на падлогу. Можна хіба толькі пасля вячэры сесці ў крэсла пад таршэрам і, перагортваючы газеты, сказаць жонцы, як звычайную навіну: — Проста смех, Рытачка: Арсена Уладзіміравіча ў гарком вызывалі.Скрыган.
[Фр. torchére.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перасяда́ць ’захрасаць, засяляць пры глытанні’ (Некр.), перэседа́ць ’тс’ (ТС), пірасе́сці ’затрымлівацца ў страваводзе пры глытанні (пра страву)’ (Варл.). Рус.арх.пересе́сть ’перасядаць у горле’, перасежа́ть ’засядаць ад перасыхання’, балг.пресе́дна, зася́дам ’засядаць у горле’, преся́да ми ’мне не шанцуе’, серб.-харв.за̀сести ’захрасаць’. Да пера- і се́сці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяда́ць ’садзіцца’ (ТСБМ, Нас., Ласт., Некр. і Байк., Стан., Сл. ПЗБ), сяда́й(це) ’прапанова, загад сесці’ (ТСБМ), седа́ць ’садзіцца’ (ТС), ст.-бел.седати ’тс’ (Сл. Скар.). Параўн. укр.сіда́ти, польск.siadać, чэш.sedati, славен.sedati, серб.-харв.се̏дати, балг.ся́дам, ст.-слав.сѣдати. Шматкратны дзеяслоў да сядзець, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рассе́сціся
1. die Plätze éinnehmen*, sich (hín)sétzen;
2. (сесці свабодна) es sich (D) bequém máchen, sich breit máchen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
áuffahren
*vi(s)
1) наязджа́ць; пад’язджа́ць
2) уско́кваць; уздры́гваць
3) узно́сіцца (увысь)
4) се́сці (на мель)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
напрыхо́дзіць, ‑дзіць; безас.зак.
1. Прыйсці, прыбыць у вялікай колькасці. Напрыходзіла знаёмых. □ Напрыходзіла [баб].., і кожная, перад тым як урачыста сесці ў радок на лаве, падавала гаспадыні вузельчык або пакрытую хусцінкай кашолку.Ракітны.
2. Быць дастаўленым да месца прызначэння ў вялікай колькасці. Напрыходзіла газет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пінжачо́к, ‑чка, м.
Памянш.-ласк.да пінжак. Каля бярэзніку .. [Лемяшэвіч] сустрэўся з высокім чалавекам у гэткім жа, як у яго, саламяным капелюшы і ў белым пінжачку.Шамякін.— Здымайце свой пінжачок — сушыцеся, — яна фартухом змяла і без таго чысты сасновы тапчан, запрашаючы госця сесці.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкархну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.
Разм. Заснуць на кароткі час; задрамаць. Вялікая слабасць, стома разлівалася па ўсяму целу — от бы сесці пад куст.. прыкархнуць на хваёвым вецці.Лынькоў.[Амеля:] — Пакуль бабы раніцай папрыходзяць лён церці, то прыкархнеш у цяпле гадзіну каторую.Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Асе́лы, асе́ласць. Рус.оседлый, оседлость, укр.осілий, осілість, осідлий, польск.osiadły, osiadłość ’тс’, славац.osadlosť ’група будоў у гаспадарцы селяніна’. Утворана ад дзеяслова асесці ’пастаянна пасяліцца’ (гл. Яруш., 200), які з прыстаўкай *о‑ ад сесці. Оселость зарэгістраваў ужо ў Статуце 1588 г. Карскі, 1, 352, адзначаючы фанетычную заканамернасць выпадзення тут ‑д‑.