mieć ~e oko na kogo/co — мець пільнае вока на каго/што; уважліва сачыць за кім/чым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
alert
[əˈlɜ:rt]1.
adj.
1) пі́льны, чу́йны
2) жва́вы, шпа́ркі, паваро́тлівы
2.
n.
1) сыгна́л трыво́гі
2) час трыво́гі
3) Milit. сыгна́л гато́васьці да бо́ю
3.
v.t.
1) перасьцерага́ць
2) прыво́дзіць (во́йска) ў стан гато́васьці
•
- be on the alert
- keep on the alert
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
starr
a
1) нерухо́мы; пі́льны, ува́жлівы (позірк)
er war ~ vor Verwúnderung — ён аслупяне́ў ад здзіўле́ння
~ und steif sein — заме́рці [засты́ць] (ад жаху)
2) скаляне́лы (ад холаду)
3) цвёрды, каля́ны
4) упа́рты
er hat éinen ~en Nácken — ён упа́рты чалаве́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ува́жлівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які адносіцца да чаго‑н., робіць што‑н. з увагай (у 1 знач.). Уважлівы вучань. Уважлівы слухач. □ [Валік] быў уважлівы на ўроках, добра вучыўся, вызначаўся надзвычайнай акуратнасцю.Ваданосаў.[Мацей:] — Рыбак, браце, павінен быць кемлівы, уважлівы да ўсяго.Ляўданскі.// Які выказвае ўвагу (у 1 знач.); пільны. Уважлівыя вочы. □ Пакуль Ніна Пятроўна гаварыла,.. [Казімір] міжвольна акінуў яе ўсю ўважлівым позіркам.Краўчанка.// Які робіцца, выконваецца з увагай; старанны. Уважлівае вывучэнне матэрыялаў з’езда. Уважлівае назіранне за ростам раслін.
2. Які праяўляе ўвагу (у 2 знач.); чулы, клапатлівы. Трэба быць больш уважлівым да чалавека, хто б ён ні быў.Колас.Надзя была вельмі ўважлівая да брата, заўсёды адчувала і разумела яго перажыванні, супярэчнасці ў думках і імкненнях.Кулакоўскі.Цяпер Ніна ўжо не адыходзіла больш ад Алеся, была ўважлівай і ласкавай.Шыцік.
3. Які можа быць прыняты пад увагу; дастатковы для апраўдання. Уважлівыя прычыны. Уважлівы довад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́жал ’ганчак, паляўнічы сабака’ (БРС, КТС, Нас., Касп., Гарэц., Сцяшк.). Рус.вы́жлец, вы́жлик, вы́жлок, укр.ви́жел, польск.wyżeł, чэш.vyžel, vyžle, славац.vyžla, серб.-харв.ви̏жао, ви̏жле, славен.vížel. Няяснае слова, якое не мае пераканаўчай этымалогіі. Фасмер (1, 367) думае, што яно запазычана з ням.*Wisel ’(сабака) павадыр’, с.-в.-ням.wîsel ’пчаліная матка’, ст.-в.-ням.wîso ’правадыр, важак’. Меліх (Зб. Мілецічу, 148 і наст.), Махэк₂ (705), Голуб–Лейер (514) лічаць слова запазычаннем з венг.vizsla ’сабака-сышчык’; ’жвавы, пільны’, але гэта гіпотэза не тлумачыць слав.ы і адсутнасць слова ў балг. і ст.-слав. мовах. Іншыя гіпотэзы, напрыклад Ільінскага (ИОРЯС, 23, 1, 130), аб сувязі гэтага слова з лац.vigil і Лёвенталя (WuS, 11, 54) з гоц.augō ’вока’ таксама непераканаўчыя. Найбольш верагодным цяпер з’яўляецца збліжэнне Брукнера (640), якога падтрымлівае Трубачоў (Происх., 24), з польск.wyga ’стары сабака’, якое ад vy‑ti. Наз. vyžьlъ уваходзіць у словаўтваральны рад з суф. ‑ьлъ і з’яўляецца назвай сабакі па брэху, выццю (Шанскі, 1, В, 223). Адносна суфіксацыі гл. таксама SP, 1, 113.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
awake
[əˈweɪk]
awoke or awaked
1.
v.i.
прачына́цца
2.
v.t.
1) будзі́ць
Awake me at six o’clock — Пабудзе́це мяне́ а шо́стай
2) абуджа́ць; узбуджа́ць (зацікаўле́ньне)
3.
adj.
1) прачну́ўшыся
to be awake — ня спаць
wide awake — зусім прачну́ўшыся
2) пі́льны; сьве́дамы
to be awake to opportunities — быць сьве́дамым, я́сна разуме́ць магчы́масьці
•
- awake to smth
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
narrow
[ˈnæroʊ]1.
adj.
1) вузкі́, вузе́нькі; нешыро́кі; це́сны (прахо́д і пад.)
a narrow scrutiny — ве́льмі дакла́днае й ува́жнае дасьле́даваньне
6) цяжкі́
to live in narrow circumstances — жыць у цяжкі́х абста́вінах
2.
n. narrows
ву́зкая ча́стка ракі́, прато́кі; цясьні́на f.
3.
v.
звужа́ць (-ца)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
уе́длівы, ‑ая, ‑ае.
1. Здольны глыбока пранікаць, упівацца ў што‑н.; едкі. Уедлівы пах. □ Дробны ўедлівы пыл залазіць у горла і нос, і няма ад яго збавення.Асіпенка.Полымя пачало скакаць ад куста к кусту, хапаць .. сухія, зляжалыя галінкі, буралом, і неўзабаве ўсё навокал завалакло горкім, уедлівым дымам.Сачанка.Спазнаць мне хочацца І важкасць цэглы І як шурпаціць пальцы ўедлівы раствор.Арочка.//Пільны, напружаны, пранізлівы (пра позірк, вочы). Фактычна спрачаліся двое: Халіма і яшчэ адзін заўсёды дагэтуль ціхі, нявідны хлопец .. з поглядам глыбокім, уедлівым, якім ён нібы стараўся працяць усё, што трапляла на вочы.Зарэцкі.// Пранізлівы, рэзкі (пра гукі, голас і пад.). Хутка, імкліва расце ўедлівы свіст.Мележ.І ў духмянай начной цішыні, відаць, далёка чуліся ўсхлёсты пугі і ўедлівае хрыплівае выгукванне.Пестрак.//перан. Які запамінаецца надоўга. Вельмі ўедлівымі і даўкімі былі ўражанні апошніх дзён, каб іх можна было лёгка забыць.Мележ.
2. Які ўзнікае, умешваецца ва ўсе дробязі, прыдзірлівы. Уедлівы характар. □ З Тамарай стаў праседжваць вечары над кнігамі і бацька,.. учэпісты, уедлівы.Ермаловіч.
3.Разм. З’едлівы. Уедлівы жарт. □ Гаварыў [Мікульскі] ціха, павольна, але злосна, падбіраючы самыя пякучыя, уедлівыя словы.Марціновіч.— А што я нарабіў? — Быццам і не ведаеш? — з уедлівай іроніяй спытаў Мятлюг.Сабаленка.
4. Які вельмі надакучыў; надаедны. На дварэ вісела кіслая пахмурнасць, дзьмуў вецер — сеяў уедлівы дождж.Кудравец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)