мужчы́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да мужчыны. Мужчынская работа. // Прызначаны для мужчын. Спачатку ў мужчынскай зямлянцы было дзікавата. Брыль. // Уласцівы мужчыне; такі, як у мужчыны. За суседняй сцяною .. загаманілі мужчынскія галасы. Мурашка. Не выпускаючы .. [Людзінай] маленькай гарачай рукі са сваёй мужчынскай, дужай, Аржанец усміхнуўся на гэты раз трохі збянтэжана. Брыль.
2. Спец. Які мае адносіны да мужчынскага полу, характарызуе мужчынскі пол (пра расліны). Мужчынскае суквецце. □ Усе вядомыя нам дрэвы пірамідальнага топаля — гэта мужчынскія экземпляры. «Беларусь».
•••
Мужчынская рыфма гл. рыфма.
Мужчынскі род гл. род.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сяра́к ’шэры заяц, русак’ (Нас.), ’сярмяга, світка з шэрага сукна’ (Нас.), серя́к ’тс’ (Растарг., Шымк. Собр.), сірак ’тс’ (Горбач, Зах.-пол. гов.). Суфіксальнае ўтварэнне ад серы 2 (гл.), параўн. шэры, шарак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Палу́каш ’плецены кораб, які ўстаўляецца ў драбіны воза або ў сані’ (ТСБМ, Янк. 3.; Сл. ПЗБ, Нар. сл.), палу́кашак ’тс’ (Дразд., Сержп. Земл., Яруш., Федар. VI). З пол(у) і кош (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прагры́зці сов.
1. (сделать дыру) прогры́зть, прое́сть; проглода́ть;
пацу́к ~з падло́гу — кры́са прогры́зла пол;
2. (нек-рое время) прогры́зть, прое́сть; проглода́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Палаві́к 1 ’вузкі доўгі дыванок з грубай тканіны, які рассцілаецца на падлозе’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Рус. полови́к ’тс’. Суфіксальнае ўтварэнне ад палавы < пол 2 (гл.).
Палаві́к 2 ’андарак’ (ДАБМ, 934). Да пала́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ся́йва ’ззянне’: паўночнае сяйва (Спадчына, 1995, 6, 256). Назоўнік ад *сяць ’ззяць’, параўн. укр. ся́ть ’тс’; гл. ззяць 2; сюды ж сʼа́јнуты, сʼайнути ’бліснуць, успыхнуць, прагарэць’ (аб дровах)’ (Клім.; кобр., Горбач, Зах.-пол. гов.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́шараваць сов. вы́скрести; вы́тереть; натере́ть до бле́ска;
в. падло́гу — вы́скрести пол;
в. кастру́лю — вы́тереть (вы́скрести) кастрю́лю;
в. самава́р — натере́ть до бле́ска самова́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
масці́ць несов.
1. в разн. знач. мости́ть; (пол и т.п. — ещё) настила́ть;
м. грэ́блю — мости́ть гать;
2. разг. (накладывать беспорядочной грудой) громозди́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пала́ ’крысо; кавалак тканіны ў натуральную шырыню (як саткана); полка’. Рус. пола́, укр. пола́, ст.-рус. пола ’кавалак тканіны, заслона’, балг. по́ла ’крысо’. Прасл. pola. Ад пол ’старана, палавіна’ (гл.) (Праабражэнскі, 2, 90; Фасмер, 3, 306).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саджо́нка Прысады (Пол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)