амярцве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Страціць адчувальнасць, зрабіцца мёртвым (пра клеткі, тканкі і пад.).

2. перан. Страціць рухомасць пад уплывам чаго‑н. Амярцвець ад жаху. // Перастаць быць ажыўленым, заціхнуць. Вуліцы амярцвелі. // Пазбавіцца маральных сіл; адчуць спустошанасць; перастаць актыўна рэагаваць на падзеі. Душа амярцвела.

3. перан. Страціць жыццёвасць, значэнне; аджыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зба́віцца ​1, ‑віцца; зак.

Разм. Зменшыцца. убавіцца. Скорасць машыны збавілася.

зба́віцца ​2, збаўлюся, збавішся, збавіцца; зак.

Пазбегнуць каго‑, чаго‑н., пазбавіцца, вызваліцца ад каго‑, чаго‑н. Гэта сустрэча здавалася .. [Зосі] цяжкім сном. Яна не магла збавіцца ад гэтага сну. Бядуля. Надакучылі госці братам. Пачалі яны думаць, як ад іх збавіцца. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зжы́ць, зжыву́, зжыве́ш, зжыве́; зжывём, зжывяце́, зжыву́ць; зжыў, зжыла́, -ло́; зжы́ты; зак.

1. каго (што) з чаго і без дап. Стварыўшы невыносныя ўмовы, не даць жыць каму-н. дзе-н.

Зжылі злоснікі добрага чалавека.

З. са свету (змучыць чым-н.).

2. што. Пазбавіцца ад чаго-н., выкараніць у сабе што-н.

З. недахопы.

3. Пражыць (жыццё, многа гадоў і пад.).

Чалавек жыццё зжыў, а розуму не набраўся.

|| незак. зжыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прайгра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што і без дап. Пацярпець няўдачу ў гульні, спаборніцтве, спрэчцы і пад.

П. матч.

П. у спрэчцы.

2. што. Пазбавіцца чаго-н. у выніку азартнай гульні; прагуляць.

П. грошы.

3. што і без дап. Сыграць, выканаць.

П. пласцінку.

Аркестр прайграў уверцюру.

4. Правесці які-н. час, іграючы на чым-н.

П. дзве гадзіны на раялі.

|| незак. прайграва́ць, -раю́, -рае́ш, -рае́; -раём, -раяце́, -раю́ць (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́раўняцца

1. вайск. (у адну лінію) sich ríchten;

2. (зрабіцца прамым) geráde wérden vi (s); sich áufrichten (стаць прама);

3. перан. (пазбавіцца недахопаў) sich béssern

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Вы́кідаць (БРС, Шат., Касп., Яруш., Бяльк.), вы́кідацца ’стараннай працай, руплівасцю выйсці з цяжкага становішча’; ’вырасці ў беднасці’; ’акрыяць’ (Янк. III); ’вырасці, выхавацца’; ’перанесці, перажыць пэўны час’ (Шат.), законч. трыванне выкінуцца ’нечакана з’явіцца’ (КЭС, лаг.). Гл. кідаць. Значэнне ’акрыяць’ або калька з літ., параўн. pasitaisýti ’акрыяць, паправіцца’ і taisýti ’выкідваць (штукі)’, або вынік незалежнага развіцця семантыкі дзеясловаў з прыстаўкай вы‑ і са значэннем руху знутры, якія вельмі часта набываюць пераносныя значэнні ’выйсці з цяжкага становішча, пазбавіцца ад бяды’; ’вырасці (у беднасці)’ і г. д.; параўн. выкачацца, выкруціцца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

спаражні́цца

1. (стаць пустым) léer wérden, sich léeren;

2. (пра страўнік) sich entléeren, sich erléichtern;

3. разм. (пазбавіцца ад цяжарнасці) (ein Kind) ábtreiben*, die Schwángerschaft unterbréchen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

вы́зваліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

1. Атрымаць свабоду, стаць свабодным.

В. з палону.

В. ад прыгнёту.

2. Пазбавіцца ад чаго-н., што сціскае, абмяжоўвае, ад непажаданага, шкоднага.

В. ад ношы.

В. з абдымкаў.

В. ад думак.

3. Стаць свабодным ад якіх-н. абавязкаў, спраў і пад.

В. ад работы.

В. ад загадвання.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ачысціцца, стаць пустым, незанятым.

Кватэра вызвалілася.

Месца вызвалілася.

|| незак. вызваля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. вызвале́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адагна́ць, адганю́, адго́ніш, адго́ніць; адгані́; адагна́ны; зак.

1. каго-што. Прагнаць; пазбавіцца ад чаго-н.

А. сабаку.

А. змрочныя думкі (перан.).

2. што. Перамясціць (ветрам, плынню і пад.).

Плынь адагнала лодку.

3. каго-што. Адвесці на ранейшае месца, адправіць куды-н.

А. машыну ў гараж.

4. што. Зрабіць шляхам перагонкі (спец.).

А. шкіпінар.

А. малако.

|| незак. адганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. адго́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 4 знач.) і адго́н, -у, м. (да 2—4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зваява́ць, зваюю, зваюеш, зваюе; зак., каго-што.

Разм. Перамагчы, асіліць у барацьбе. Тут схадзіліся плямёны Спрэчкі сілаю канчаць, Каб багата адароны Мілы край наш зваяваць. Колас. // перан. Асіліць што‑н., пазбавіцца чаго‑н. Ходзіць жыта, ходзіць жыта жоўтай хваляй, А мы жыта, а мы жыта зваявалі. Броўка. Цяжкіх дум, горкіх дум Зваяваць не магу. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)