Звіндава́цца ’скурчыцца’ (Сл. паўн.-зах.). Віндава́цца < польск.windować się ’цяжка ўздымацца’, адкуль, магчыма, пераноснае значэнне ’стаміўшыся, згарнуцца’, ’скурчыцца’. Прыклад «Чалавек звіндуецца, ледзь умейсціцца і ляжыць так» можна, аднак, зразумець і ў значэнні ’ўздымацца’. Гл. вінда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мікі́ціцца ’капрызнічаць’ (ТС), мікі́цяць ’таіцца’ (брасл., Сл. ПЗБ), як і бел.змікі́ціць ’зразумець, здагадацца’ (ТСБМ), узыходзяць да імя Мікіта — абагульненая назва чалавека з пэўнымі ўласцівасцямі. Параўн. і ўкр.мики́тити ’віляць, выкручвацца, шукаць адгаворкі, нячыста дзейнічаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
take in
а) прыма́ць, браць (кватара́нтаў)
б) убіра́ць, звужа́ць (суке́нку)
в) спуска́ць ве́тразі
г) зразуме́ць, уця́міць
д) ашука́ць, абдуры́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
2.(поразить кого-л., случиться с кем-л.) здарыцца (з кім); напатка́ць (каго); спасці́гнуць (каго);
его́ пости́гло несча́стье з ім зда́рылася (яго́ напатка́ла) няшча́сце.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
расшыфрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.
Разабраць, прачытаць напісанае або перададзенае шыфрам. Расшыфраваць радыёграму. □ [Сербаноўскі:] — Я вось разбіраю судовых матэрыялы. На жаль, тады ніхто не расшыфраваў гэтай запіскі.Шамякін.Немцы, вядома, сумку падабралі. Будзе кроў. Калі расшыфруюць спіскі, страшна падумаць.Навуменка.//Разм. Раскрыць, зразумець змест, сэнс якіх‑н. слоў, знакаў. //перан.Разм.Зразумець, разгадаць сэнс чаго‑н. невядомага, загадкавае. Падышоўшы да вырашэння справы з гэтага боку, мы можам вельмі проста расшыфраваць гэтае туманнае на першы погляд пытанне.Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даўме́цца, ‑еюся, ‑еешся, ‑еецца; зак.
Разм.Зразумець, дадумацца. Вядома, каб дзядзька Адам больш уважліва прыглядаўся да Мялешкавых вачэй, ён бы заўважыў у іх смяшынку і можа б даўмеўся, што той казаў няпраўду.Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скуме́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм.Зразумець, скеміць, здагадацца. [Андрэй] мусіць скумекаў, што хлопец залішне прыкідваецца, бо не такі ён і п’яны.Пташнікаў.[Бялькевіч:] — Але як на сцежку [жанчыны] павярнулі, я адразу скумекаў — сюды шуруюць.Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўсло́васр., в разн. знач. полсло́ва, полусло́во;
◊ на п. — на полсло́ва;
спыні́цца на ~ве — останови́ться на полусло́ве;
зразуме́ць з п. — поня́ть с полсло́ва (с полусло́ва)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
make head of, make tail of
разьбіра́цца, разуме́ць
I could make neither head nor tail — Я нічо́га ня мог зразуме́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
incoherent[ˌɪnkəʊˈhɪərənt]adj.
1. бязла́дны, няскла́дны, без су́вязі
2. незразуме́лы; непаслядо́ўны;
an incoherent policy непаслядо́ўная палі́тыка;
He was quite incoherent. Яго немагчыма было зразумець.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)