*Мэндаль, міёр.мэндъль ’дурны, някемлівы, нездагадлівы’ (З нар. сл.) ці ме́ндаль ’хітры ашуканец’ (паўд.-усх., КЭС) утвораны, відаць, ад імя (прозвішча) ці мянушкі чалавека. Апошняе, магчыма, з польск.mędral < mądry ’мудры, разумны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dull[dʌl]adj.
1. ну́дны, неціка́вы
2. невыра́зны, няя́ркі
3. глухі́ (пра гукі)
4. пахму́рны (пра дзень, надвор’е)
5. тупы́;
a dull pain тупы́ боль
6. тупы́, дурны́, неразу́мны
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
láppig
aразм.
1) парва́ны, абарва́ны
2) сла́бы, кво́лы
3) нядба́лы; дурны́, бесталко́вы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
opaque
[oʊˈpeɪk]
adj.
1) непразры́сты, сьветланепраніка́льны
2) цёмны, ма́тавы
3) няя́сны; ма́ла зразуме́лы, незразуме́лы
4) дурны́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
глу́пства, ‑а, н.
1.Дурны ўчынак, дурная думка; недарэчнасць, бяссэнсіца. А Казімір гаварыў: — Да чаго ж яшчэ дурныя людзі. Маліцца каменю? Цьфу! Каб ты, Марта, больш гэтага глупства не рабіла.Пестрак.Усе ведалі, што Дзям’ян, працавіты і сумленны чалавек, глупства не скажа, бо мае розум і любіць справядлівасць.Кавалёў.
2. Пра што‑н. нязначнае, дробязнае. З-за глупства не спрачайся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баго́с ’нязграбны чалавек высокага росту’ (Грыг.). Напэўна, запазычанне. Параўн. укр.бе́ґаc ’бяспутны, нягоднік’, би́ґасень ’дурань, дубіна’, польск.bigas, чэш.bigas (Брукнер, 27, бачыць першакрыніцу ў ням.Bicke ’кірка’, а Махэк₂, 54, у венг.bibasz ’дурны’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дуры́ць ’дурыць’. Рус.дури́ть, укр.дури́ти, польск.durzyć ’дурыць’, серб.-харв.ду́рити се ’злавацца’ і г. д. (агляд форм у Трубачова, Эт. сл., 5, 161). Прасл.*duriti (sę) — каузатыўны дзеяслоў, звязаны з *dur‑ (гл. дурны́).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пампаду́руст. ’адміністратар-самадур’ (ТСБМ), ’дурны ганарлівец’ (Нас.). З рус.помпаду́р ’тс’ (у гэтым значэнні ўпершыню ужыў Салтыкоў–Шчадрын — ССРЛЯ, 10, 1207) ад імя фаварыткі французскага караля Людовіка XV маркізи дэ Пампадур (Фасмер, 3, 324).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
senseless
[ˈsensləs]
adj.
1) непрыто́мны
2) дурны́, неразу́мны
3) бессэнсо́ўны
senseless words — бессэнсо́ўныя сло́вы
4) бязмэ́тны, недарэ́чны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ВАСЬМІРАДКО́ЎЕ,
актэт, страфа з 8 вершаваных радкоў, для якіх характэрны сэнсавая, кампазіцыйная, інтанацыйна-рытмічная закончанасць і ўпарадкаванасць рыфмы. Радкі ў васьмірадкоўі могуць спалучацца адной — чатырма рыфмамі. Упершыню 8-радковую страфу ў бел. паэзіі выкарыстаў Сімяон Полацкі ў вершы «Стиси краесогласнии ко пресветлейшему... царю и великому князю Алексию Михайловичю...». Сустракаюцца васьмірадкоўе ў творах В.Дуніна-Марцінкевіча («Гапон»), Ф.Багушэвіча («Дурны мужык, як варона», «Мая хата»), Я.Лучыны («Што думае Янка, везучы дровы ў горад»). Пашырана ў сучаснай бел. паэзіі — «Маім гераіням» П.Панчанкі, «Відаць, і ў цябе...» Р.Барадуліна, «Калыханка маме» Н.Мацяш і інш.