Памянш.-ласк.да слязіна, сляза (у 1, 2 і 4 знач.). Як ні трымаў сябе ў руках Андрэй, але і ў яго вачах бліснула слязінка.Колас.Даніла Платонавіч разбіў галавешкі, потым, падумаўшы, зноў ўкінуў дроў, і Лемяшэвіч назіраў, як хутка яны загараюцца, як на паленн[і] выступаюць слязінкі смалы, капаюць у жап.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаўкапра́д, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Матыль, вусень якога ўе коканы з шаўковага валакна, якое ён сам выдзяляе. /увобразнымужыв.А рэактыўны шаўкапрад З хмурынкі белай Цягне пражу...Барадулін.
2. Матыль, вусень якога з’яўляецца небяспечным шкоднікам дрэвавых насаджэнняў. Апрача таго, ці не бачыў ён, Восіп Максімавіч, як хутка размнажаецца ў яго лясах сасновы шаўкапрад і сасновы рыжы пільшчык.Мяжэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эпідэ́мія, ‑і, ж.
Шырокае распаўсюджанне якой‑н. заразнай хваробы чалавека. Эпідэмія грыпу. Эпідэмія халеры. □ — Я ведаў не Савіча-здрадніка, а Савіча-ўрача, буйнейшага інфекцыяніста, бясстрашнага чалавека, які за сорак год урачэбнай дзейнасці патушыў дзесяткі эпідэмій.Шамякін.//перан. Пра тое, што хутка пашыраецца. «Хвароба душ», як назваў эпідэмію самагубстваў адзін з вядомых тагачаснікаў-журналістаў, была ў Расіі, як ніколі дагэтуль, пашырана.Галавач.
[Грэч. epidēmía.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яе́,
1.РіВсклонадасабовагазайменніка яна. Хутка быў зменены ўвесь план аперацыі і самы пачатак яе перанесены на дзве гадзіны пазней.Лынькоў.Мы агнём і мячом здабывалі яе — Маладую рэспубліку працы.Глебка.
2. У значэнні прыналежнага займенніка: які належыць ёй. Яе сям’я. □ Слава бацькаўшчыне нашай І яе народам!Купала.Вусны яе ціха кратае ледзь прыметная ўсмешка.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wíschen
1.
vt це́рці; выціра́ць
die Tränen aus den Áugen ~ — выціра́ць слёзы на вача́х
2.
vi(s) (ху́тка) слі́згаць [ко́ўзацца]
◊ ich kónnte mir den Mund ~ — я заста́ўся ні з чым
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
sprout
[spraʊt]1.
v.i.
1) узыхо́дзіць; пуска́ць па́расткі
Seeds sprout — Насе́ньне прараста́е
2) распуска́цца
Buds sprout in the spring — Пупы́шкі распуска́юцца ўве́сну
3) ху́тка, шпа́рка разьвіва́цца
2.
n.
1) па́растак, ато́жылак -ка m.
2) малы́ хлапе́ц
•
- sprouts
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mushroom
[ˈmʌʃru:m]1.
n.
грыб -а m., pl. грыбы́
2.
adj.
1) як грыб, грыбны́
mushroom soup — грыбны́ суп
2) mushroom growth — ху́ткі рост, ху́ткае разьвіцьцё
3.
v.i.
1) ве́льмі ху́тка расьці́
2) сплю́шчвацца (з аднаго́ бо́ку)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Барздэ́ (прысл.) ’няўцям’ (Клім.: Мыні й барздэ́, шо Ко́ля там міг бы бу́ты). Не вельмі яснае слова. Марыць, першапачаткова абазначала ’хутчэй’ і звязана з бардзе́й, барздзе́й, барджэ́й, баржджэ́й ’хутчэй’ (ад бо́рзды ’хуткі’, бо́рзда ’хутка’). Значэнне ’няўцям’ магло развіцца, напр., з такіх сказаў: Яму няўцям, а мне барзджэ́й (няўцям). Але паколькі ў гэтай палескай гаворцы оканне, то зыходзіць трэба з *барздэ(й) ад польск.барзо, бардзо ’вельмі’ (bardzo, barzo, гл. пад ба́рзо).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ві́дучы ’хутка, на вачах, увачавідкі, відавочна’ (КЭС, лаг.; хойн., Мат. Гом., Янк. II) — прыслоўе, утворанае ад дзеепрыслоўя відзючы > viděti. Да відзець (гл.).
Віду́чы ’чалавек, які добра бачыць’ (Жд., 2, КТС), мсцісл.відзючый (З нар. сл.), відучый ’тс’ (Нас.), укр.видючий ’відавочны’; ’відушчы’, рус.видучий ’відушчы, хто добра бачыць’ — дзеепрыметнік незалежнага стану ад дзеяслова відзець (гл.) з нерэгулярным утварэннем: суф. ‑учы(й) утварае Nomina agentis. Сюды ж відучасць ’здольнасць бачыць’ (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лята́вец ’вядзьмар, змей, лятаючы дух’ (Доўн.-Зап., 3), ст.-бел.лятавецъ, летавецъ ’прывід, здань’ (пач. XVII ст.), запазычаны са ст.-польск.latawiec, letawiec ’вампір, ведзьма, крывасмок’ (Булыка, Лекс. запазыч., 176; Свяжынскі, Бел.-польск. ізал., 110–111), якія Слаўскі (4, 67–68) узводзіць да праформы lětav‑ьcь < lěta‑vъ < lětati > лята́ць (гл.). Сюды ж лятавіца ’русалка, жанчына-дэман’ (там жа). Параўн. таксама смал.лета́вка (фалькл.) ’той, хто хутка лётае ці бегае’.