1. З’ездзіўшы, схадзіўшы куды‑н., вярнуцца назад. Вазакі звярнуліся за дзень па тры разы. □ — Віцька хутка звернецца, — расцягваючы словы, загаварыў вадалаз. — Ён на матацыкле, як на самім чорце.Чыгрынаў.
2. Накіраваць сваю дзейнасць на што‑н., узяцца за што‑н. Звярнуцца да вывучэння старажытных помнікаў. □ Узброены багатым папярэднім вопытам работы ў галіне сатыры, К. Крапіва звярнуўся да сатырычнай камедыі.«ЛіМ».// Накіраваць паўторна сваю ўвагу на каго‑, што‑н. Звернемся зноў да твораў Купалы і Багдановіча, у прыватнасці да вершаў «У піліпаўку» і «Ян і маці».Бярозкін.Прайшлі моўчкі. А потым Лясніцкі зноў звярнуўся да перарванай гутаркі.Шамякін.
3. Накіраваць свае словы, просьбу і пад. каму‑, чаму‑н., адрасавацца да каго‑н. з якімі‑н. словамі, просьбай і пад. — Хто мае яшчэ пытанні? — звярнулася Ліда да студэнтаў.Карпюк.[Букрэй] горача прывітаў партызан і асабліва дзеда Талаша з першым баявым хрышчэннем і звярнуўся да іх з заклікам не кідаць так удала пачатай справы змагання з гвалтаўнікамі-акупантамі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Драбніцца, дзяліцца на больш дробныя часткі. Сырое зерне дрэнна таўчэцца.
2.Разм. Быць, знаходзіцца, прысутнічаць дзе‑н., звычайна ў цеснаце. У доме, дзе быў сельсавет, у першым пакоі — «на пошце», век таўкліся людзі.Мележ.У вестыбюлі, падпёртым масіўнымі калонамі, збіўшыся ў талаку, таўкуцца можа дзвесце хлопцаў і дзяўчат.Навуменка.// Сноўдацца без справы, без работы. Пад рукою Таўкліся дзеці, заміналі, Або смяяліся, спявалі.Колас./ Пра насякомых, птушак. Кожнае раніцы на голым кусце бэзу таўкліся і гарлапанілі вераб’і.Паўлаў.// Увіхацца каля чаго‑н. Цэлую раніцу старая таўклася ля печы, усё нешта вымудрала, старалася.Гроднеў./уперан.ужыв.Дакучлівыя, невясёлыя думкі таўкуцца ў яго галаве, і на сэрцы цяжка.Колас.// Танцаваць. Але ў дзесятым класе, які пасля разборкі дашчанай перагародкі ў суседні пакой служыў заадно і школьным клубам, густа таўкліся пары.Б. Стральцоў.
3.Зал.да таўчы.
•••
Таўчыся на (адным) месцы — тое, што і таптацца на (аднымі месцы (гл. таптацца).
Таўчыся пад нагамі — замінаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уладкава́цца, ‑куюся, ‑куешся, ‑куецца; зак.
Разм.
1.(1і2ас.неўжыв.). Прыйсці ў належны парадак; наладзіцца. Папас, можа, хутка жэніцца і жыццё як-ніяк, а ўладкуецца.Лупсякоў.// Станоўча вырашыцца; уладзіцца. [Марфа:] — А Трыпут?.. Ну, што ён... Згуляецца вяселле дачкі, уладкуюцца справы з хатай і, калі ласка, ад варот — паварот.Савіцкі.
2. Асталявацца, стварыць неабходныя ўмовы для жыцця. [Падводчык:] — У мяне тры хаты. У той, што пасля вайны праз які год паставіў, сястра маёй Аўдолі з малымі жыве .. У другой — мой сын з маладой жонкай уладкаваўся.Бажко.Лёня.. прыйшоў у Мінск і ўладкаваўся на кватэру ў добрых людзей.Новікаў.// Размясціцца, прыстроіцца. Паляўнічы загадзя ўладкаваўся на тоўстым суку і прыладзіў стрэльбу.Пальчэўскі.Мікола і Дзімка ўладкаваліся на ахапку сена, якое нехта прадбачліва кінуў у кузаў.Аляхновіч.Я доўга блукаў, пакуль уладкаваўся на начлег.Навуменка.
3. Паступіць на работу, вучобу, службу і пад., заняць якое‑н. месца, становішча. Уладкавацца ў інстытут. Уладкавацца вучнем на завод. □ Уладкаваўся [Якаў] у пякарні, далі яму там белы фартух і белы каўпак.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усе́дзець, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак.
1.(пераважназадмоўем «не»). Утрымацца ў сядзячым становішчы, не падаючы пры штуршках, гайданні і пад. [Конь], нарэшце, ірвануў, ды так, што цётка не ўседзела і навалілася на воз.Ус.
2. Застацца сядзець, знаходзіцца на месцы. Калі бацька пайшоў, Таццяна не магла адна ўседзець у хаце і зноў выйшла на вуліцу, накіравалася да школы.Шамякін.Турбавала яго [Я. Коласа] і тое, што часам улетку стаяла суш. Тады цяжка было паэту ўседзець за пісьмовым сталом.С. Александровіч.Львіцы — як толькі могуць уседзець яны ў адной клетцы! — з чыста жаночай цікавасцю паглядалі праз краты: што робіцца на белым свеце?Лужанін.// Прабыць некаторы час без работы. Я знаю — Ўседзець не змаглі б Без справы там і вы, Калі б пачулі, Як іграў Наш Пецька Канцавы.Кірэенка.
3.перан.; (пераважназадмоўем «не»). Змагчы ўтрымацца на якой‑н. пасадзе. Ды час прабіў. Дыхнула бура.. Не ўседзеў цар у сваіх мурах.Колас.[Сыч:] — Дзе тут уседзець у нас, ды яшчэ доктару біялагічных навук!Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Kern
m -(e)s, -e
1) ко́стачка, ядро́, зе́рне
2) цэнтр, сярэ́дзіна
3) су́тнасць
in ihm steckt ein gúter ~ — у яго́ до́брыя зада́ткі [усто́i]
das ist der ~ der Fráge — у гэ́тым су́тнасць пыта́ння
◊ das ist des Púdels ~ — вось у чым су́тнасць спра́вы
wer den ~ éssen* will, muss die Schále knácken — ≅ лю́біш ката́цца – любі́ i са́начкі вазі́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
láufend
a
1) бягу́чы, які́ бяжы́ць
am ~en Band — па канве́еры
2) бягу́чы; цяпе́рашні
~en Jáhres — гэ́тага го́да, сёлетні
der ~e Méter — паго́нны метр
2.
adv бесперапы́нна, безупы́нна
die Préise stéigen ~ — цэ́ны расту́ць безупы́нна
auf dem Láufenden sein [bléiben*] — быць у ку́рсе падзе́й
j-n auf dem Láufenden hálten* — трыма́ць каго́-н. у ку́рсе (спра́вы)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
gewíss
1.
a
1) абавязко́вы, пэўны
2) не́йкі, пэўны
etw. (G) ~ sein — быць упэўненым (у чым-н.)
ich bin méiner Sáche ~ — я ўпэўнены ў по́спеху маёй спра́вы
ein ~er Müller — не́хта [не́йкі] Мю́лер
ein ~es Étwas — не́шта тако́е; то́е, што ця́жка ўлаві́ць
2.
adv вядо́ма, безумо́ўна, бясспрэ́чна
~ doch! — як жа!
ganz ~ — абавязко́ва
~ und wáhrhaftig! — сло́ва го́нару!
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
thing
[Өɪŋ]
n.
1) рэч f., прадме́т -а m.
All the things in the house were burned — Усе́ рэ́чы ў до́ме згарэ́лі
2) спра́ва, рэч f.; здарэ́ньне n.
A strange thing happened — Дзі́ўная рэч зда́рылася
How are things going? — Як іду́ць спра́вы?
The fire was a tragic thing — Пажа́р быў трагі́чным здарэ́ньнем
3) Figur. асо́ба, істо́та f.
a silly old thing — стары́ ду́рань
a mean thing — падлю́га
a poor thing — небара́ка
•
- know a thing or two
- make a good thing of
- see things
- things
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
manage
[ˈmænɪdʒ]1.
v.t.
1) кірава́ць (прадпрые́мствам і пад.); зага́дваць чым; дава́ць ра́ды з кім-чым; адо́льваць каго́-што
Only his mother could manage him — То́лькі яго́ная ма́ці магла́ даць ра́ды зь ім
easily managed — рахма́ны, пако́рны, лаго́дны
2) здо́лець, змагчы́(ча́ста ірані́чнае)
He has managed to remain poor all his life — Ён здо́леў застава́цца бе́дным усё сваё жыцьцё
He manages tools well — Ён до́бра ўме́е карыста́цца прыла́дамі
2.
v.t.
1) ве́сьці спра́вы, гаспада́рку
2) абыхо́дзіцца
to manage on one’s income — абыхо́дзіцца сваі́м прыбы́ткам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)