абкі́даць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Кідаючы, пакрыць каго-, што-н., абсыпаць.

А. дрэва зямлёй.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), каго-што. Пакрыць высыпкай.

Губы абкідала (безас.).

3. што. Абшыць краі тканіны.

А. петлі ў кашулі.

|| незак. абкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абкіда́нне, -я, н. і абкі́дванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упі́цца¹, уп’ю́ся, уп’е́шся, уп’е́цца; уп’ёмся, уп’яце́ся, уп’ю́цца; упі́ўся, -піла́ся, -ло́ся; упі́ся; зак., у каго-што.

Моцна, глыбока пранікнуць, уваткнуцца, увайсці ў што-н. (чым-н. вострым, тонкім).

П’яўка ўпілася ў цела.

У. зубамі ў мяса.

Сякера ўпілася ў дрэва.

У. вачамі ў каго-н. (перан.: пільна, не адрываючыся, пачаць глядзець на каго-н.).

|| незак. упіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саскрэ́бці, -скрабу́, -скрабе́ш, -скрабе́; -скрабём, -скрабяце́, -скрабу́ць; -скро́б, -скрэ́бла; -скрабі́; -скрэ́бены; зак., што.

1. Скрабучы, зняць або ачысціць што-н. з паверхні чаго-н.

С. кару з дрэва.

2. перан. 3 вялікімі цяжкасцямі сабраць (часцей якую-н. суму грошай; разм.).

|| незак. саскраба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і саскрэ́бваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. саскраба́нне, -я, н. і саскрэ́бванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падсячы́ і падсе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак.

1. што. Надсячы знізу.

П. дрэва.

2. што і чаго. Насячы дадаткова, яшчэ трохі.

П. дроў.

3. што. Тузануць за вуду ў той момант, калі рыба бярэцца на кручок.

|| незак. падсяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. падсяка́нне, -я, н. і падсе́чка, -і, ДМ -чцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пру́глічка ’драўляны падгалоўнік у ложку’ (рас., Шатал.). Паводле Лаўчутэ (Балтизмы, 126), паколькі слова не этымалагізуецца на славянскай глебе і ягоны арэал блізкі да балтыйскага, яно магло быць запазычана з балтыйскіх моў; параўн. літ. brūklỹs ’тоўстая палка, кавалак дрэва’, лат. sprũngulis ’маленькі круглы адрэзак дрэва; палка, пень’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́скі ’гадавыя колцы на папярочным зрэзе дрэва’ (шчуч., Сл. ПЗБ). Да пис(ак) (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дэндра́рый

(ад гр. dendron = дрэва)

батанічны сад, дзе ў адкрытым грунце вырошчваюцца розныя віды дрэў і кустоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ксіла-

(гр. ksylon = ссечанае дрэва)

першая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з дрэвам, драўнінай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

манцыне́ла

(ісп. manzamlla)

дрэва сям. малачаевых, пашыранае ў тропіках, лісце і кара якога ўтрымліваюць ядавіты млечны сок.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

кашта́н м бат

1. (плод) Kastni¦e f -, -n; Marne f -, -n, sskastani¦e f;

2. (дрэва) Kastni¦enbaum m -(e)s, -bäume

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)