зашму́ляць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.
1. Выцерці ад частага ўжытку, занасіць (звычайна адзенне). Зашмуляць штаны.
2. Сцерці, пацерці (скуру).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жа́ры, ‑ая, ‑ае.
Жоўта-карычневы, рыжы. На штаны, на месцы калень, ляглі жарыя лапікі са старога, зношанага даўно армяка. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагаві́цы, ‑аў; адз. няма.
Разм. Штаны. Апрануты быў [Шэмет] у шэры даматканы курцік, перацягнуты путам, і зрэбныя, да калень.. нагавіцы. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pierdzieć :
pierdzieć w stołek — праседжваць штаны (пра чыноўнікаў)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Плю́ндры (іран.) ’штаны’ (маз., Нар. Гом.), плюдры ’тс’, ’лахманы, рыззё’ (Нас.), плюндра ’тс’ (Шат.), ст.-бел. плюдры, плюйдры ’штаны’ (1598, Булыка, Лекс. запазыч., 109). З польск. phtdry — від штаноў нямецка-французскага крою XV–VIII стст.: спачатку кароткія, з буфамі, затым phiderki ’зімовыя штонікі, падбітыя футрам’, пазней гэтая абразлівая назва phtdry пашырылася нават на турэцкія шаравары — скарачэнне з п.-ням. phiderhosen ’штаны з буфамі’ < pludeni ’раздувацца’ (Кюнэ, Poln., 87: Банькоўскі, 2, 61 I).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клёш м уст:
спадні́ца клёш Glóckenrock m -(e)s, -röcke;
штаны́ клёш wéite Hóse
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
та́пкі, ‑пак; адз. тапка, ‑і, ДМ ‑пцы, ж.
Лёгкія туфлі без абцасаў. Скінуўшы тапкі, падкасаўшы штаны, .. [Яраш] пайшоў цераз ручай. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
джы́нсы
(англ. jeans)
.вузкія штаны з моцнай баваўнянай тканіны, прашытыя каляровымі ніткамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Падшта́нікі ’кальсоны, споднікі’. Рус. подшта́нники, укр. підшта́нки. Да штаны (гл.) (Фасмер, 3, 301).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касцю́м, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Мужчынскае (пінжак і штаны) ці жаночае (жакет і спадніца) верхняе адзенне.
Пашыць к.
2. (часцей з азначэннем). Адзенне спецыяльнага прызначэння.
Спартыўны к.
Маскарадны к.
|| памянш. касцю́мчык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. касцю́мны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)