Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
папа́свацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Карміць коней у дарозе ў час адпачынку; рабіць папаску. Выберам які-небудзь лясок па дарозе і спынімся папасвацца.Чорны.
2.(1і2ас.неўжыв.). Пасвіцца дзе‑н. час ад часу. Метраў на дзвесце хвасты ў канюшыне аб’едзены: відаць, не раз гэтыя кароўкі тут папасваліся.Лобан.
3.перан.Разм. Мець пажыву, карысць. [Ціток:] — Чужыя [людзі] каля мяне папасваюцца, а свой чалавек, мой божа, з голаду памірае.Лобан.
4.(1і2ас.неўжыв.). Разм. Тое, што і пасвіцца. На лугавінв папасвалася чарада калгасных кароў.Бялевіч.Крокаў за дзесяць ад агню, у негустым зарасніку, папасвалася рыжая, з белымі падпалінамі на баку карова.Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
klucz
м.
1. ключ;
dziurka od ~a — замочная шчыліна;
zamknąć na klucz — замкнуць на ключ;
trzymać pod ~em — трымаць пад замком;
klucz do nakrętek — гаечны ключ;
2.чарада;
klucz żurawi — ключ (чарада) жураўлёў;
3. ключ, код;
klucz szyfrowy — ключ шыфру;
4. вызначальнік;
klucz botaniczny — вызначальнік раслін;
5.уст. маёнтак, які складаецца з шэрагу вёсак і фальваркаў;
klucz wiolinowy муз. скрыпічны ключ
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
гурт, ‑у, М ‑рце, м.
1. Натоўп, група людзей. [Сцяпан] убачыў на дарозе вялікі гурт дзяўчат-жней, якія вярталіся з поля.Шамякін.Гурт дзяцей вясёлых На урок спяшаецца, Леніну ля школы Кажа: — Добрай раніцы!Карызна.
2. Статак буйной рагатай жывёлы, авечак, чарада птушак і пад. У стэпе шэрым, дзе прайшлі дажджы, Гурты авечак шэрых, як аблокі.Калачынскі.Дзяўчына белакурая Гусіны гурт пасе.Хведаровіч.// Група якіх‑н. аднародных прадметаў. Па небе наперагонкі беглі шэрыя хмары, збіраліся ў гурт, і калі хавалася сонца, было холадна, праймаў вецер да касцей.Гурскі.Гурт грыбоў Перапялёсых Сеў ля пнёў, Імхом аброслых.Калачынскі.
3.узнач.прысл.гу́ртам. Сумесна, групай; усе разам. Хлапчукі гуртам узяліся цягнуць лодку да берага.Дуброўскі.
[Польск. hurt.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́доср. ста́так, -тка м., чарада́, -ды́ж.;
коро́ва хо́дит в ста́де каро́ва хо́дзіць у чарадзе́ (у ста́тку);
ходи́ть ста́дом хадзі́ць чарадо́ю;
◊
парши́вая овца́ всё ста́до по́ртитпосл. паршы́вая аве́чка ўсю чараду́ псуе́; праз аднаго́ Іва́нка ўсім зага́нка, праз аднаго́ бара́на ўвесь ста́так пага́ны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Schwarm
I
m -(e)s, Schwärme рой; чарада́; нато́ўп
er hat éinen ~ im Kopf — ён чалаве́к з заско́кам
II
m -(e)s разм.
1) захапле́нне (кім-н., чым-н. – für A)
2) аб’ект каха́ння [любві́]
sie ist sein ~ — яна́ – яго́ любо́ў
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
train1[treɪn]n.
1. цягні́к;
change trains рабі́ць пераса́дку з аднаго́ цягніка́ на і́ншы;
get on/off a train садзі́цца ў цягні́к/сыхо́дзіць з цягніка́;
take/catch/get the 7.15 train се́сці ў цягні́к, што адыхо́дзіць у 7.15;
go/travel by trainе́хаць на цягніку́
2. карава́н, або́з; вясе́льны по́езд
3. нато́ўп, сві́та (прыхільнікаў)
4.чарада́; ланцу́г
5. шлейф (сукенкі); хвост (павы)
♦
in traininfml напагато́ве;
a train of thought ход ду́мак
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
1. Адчуць сябе лепш, размяўшыся ў хадзе, рухах. А расхадзіцца ўсё ж [Коля] не можа: млеюць ногі, водзіць у бакі шумлівая галава...Якімовіч.Устала, каб расхадзіцца, і адчула яшчэ вастрэйшы боль.Пальчэўскі.
2. Уцягнуцца ў хаду, перастаць адчуваць ад яе стомленасць.
3. Пачаць хадзіць многа, сюды-туды. Было чуваць, як расхадзілася.. [цётка Ганна] на двары, усё клі[чучы]: — Сымон, Сымон!Лынькоў.
4.перан. Дайсці да крайняй ступені ў праяўленні чаго‑н., у якіх‑н. дзеяннях. Неўзабаве Вольчына чарада — асабліва [хлопчыкі] — расхадзіліся так, што скакалі і на печы і на палацях, і пад палацямі лазілі.Мележ.— Нешта ты расхадзіўся Можа, лепей было б, каб памаўчаў?Галавач.// Пачаць моцна праяўляцца (пра якія‑н. недамаганне. У .. [Ганны Граноўскай] да таго расхадзіліся нервы, што часта ўздрыгвалі вейкі.Гурскі.// Разбушавацца (пра з’явы прыроды). Вецер усё мацнеў, нарэшце расхадзілася шалёная завіруха.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спу́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
1. Спужаўшы, прымусіць пайсці, паляцець, пабегчы адкуль‑н. Над галовамі пралапатала чарада белых галубоў — нехта іх спудзіў.Гурскі.Я чую возера ўсплёскі: То сом прачнуўся на зары І спудзіў шчупака.Броўка.Увайшоў [бегемот] у чаротнік, спудзіў птушак, пачаў там валаводзіцца ды трашчаць.Маўр.Прытаіўся Гушчык, каб ваўка не спудзіць, і чакае ціха, што далей тут будзе.Дубоўка./уперан.ужыв.Спудзіў трэск аўтаматаў Раніцой цішыню.Смагаровіч.//перан. Прымусіць знікнуць (які‑н. настрой, пачуццё і пад.). Што іх спудзіла сон, Што яны паглядаюць на захад?Танк.
2. Напалохаць, спужаць. І ўвесь народ ураз мятнуўся, І дзядзька наш не аглянуўся, Як і яго людская хваля Нясла бы шчэпку ў перавале. Як бы хто іх тут страшна спудзіў.Колас.— Сватамі дзевак не спудзіш, — засмяялася.. [Аленка] і да мяне [Сені] прытулілася.Кандрусевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)