метэ́кі
(гр. metoikoi = перасяленцы)
асабіста вольныя, але палітычна бяспраўныя чужаземцы, якія пастаянна жылі ў Стараж. Грэцыі; займаліся гал. ч. рамяством і гандлем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
фа́ктор в разн. знач. фа́ктар, -ру м.; чы́ннік, -ку м.; (о человеке) уст. фа́ктар, -ра м.;
постоя́нно де́йствующие фа́кторы пастая́нна дзе́ючыя фа́ктары (чы́ннікі);
челове́ческий фа́ктор чалаве́чы фа́ктар.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
эпейрагене́з
(ад гр. epeiros = суша + -генез)
геал. павольныя падніманні і апусканні зямной кары, якія адбываюцца пастаянна пад уплывам працэсаў, што развіваюцца ў падкорных масах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
заўсёды, прысл.
У любы час, кожны раз, пастаянна. Заўсёды, уначы і ўдзень, на рабоце і ў часе адпачынку, кожную секунду, [Лялькевіч і Пеця] стаялі перад яе вачамі, і за абодвух яна хвалявалася, перажывала. Шамякін. Палескія людзі заўсёды як героі змагаліся з усялякімі акупантамі на беларускай зямлі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наменкла́тар
(лац. nomenclator)
1) нявольнік, які пастаянна суправаджаў рабаўладальніка ў Стараж. Рыме;
2) уст. спіс, рэестр тэрмінаў з галіны якой-н. навукі, пералік асоб, каталог.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пасы́лка¹, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.
1. гл. паслаць¹.
2. Запакаваная рэч (рэчы), перасланая (-ыя) каму-н. па пошце або кім-н.
Паштовая п.
Прывёз вам пасылку ад родных.
◊
Быць на пасылках у каго (разм.) — пастаянна выконваць чые-н. дробныя даручэнні.
|| памянш. пасы́лачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 2 знач.; разм.).
|| прым. пасы́лачны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Пасылачная квітанцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мармі́т
(фр. marmite)
награвальны апарат для падтрымлівання ў гарачым стане прыгатаванай ежы; звычайна мае выгляд рухомай шафы, дзе знаходзяцца каструлі ў ванне з пастаянна гарачай вадой.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ста́цыя
(лац. statio = месцапрабыванне)
месцапрабыванне сукупнасці асобін аднаго віду жывёл, якое выкарыстоўваецца імі пастаянна або ў абмежаваны перыяд; адрозніваюцца стацыі дзённыя і начныя, сезонныя, размнажэння, харчавання.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АНТАРКТЫ́ЧНЫХ ПУСТЫ́НЯЎ ЗО́НА,
самая паўднёвая зона сушы ў межах антарктычнага пояса. Ахоплівае Антарктыду і сумежныя а-вы. Ландшафты антарктычных пустыняў зоны фарміруюцца ва ўмовах пастаянна нізкіх т-р паветра і распаўсюджвання ледавіковага покрыва. Пераважаюць ледзяныя пустыні, у прыбярэжных раёнах у антарктычных аазісах і на астравах — камяністыя пустыні.
т. 1, с. 385
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Трэ́пяць 1 ‘багна, дрыгва’ (ваўк., Сцяшк.). Утворана ад дзеяслова *trepet‑ati > трапятаць (гл.) пры дапамозе суф. ‑ь з адцягненым значэннем ‘тое, што трапечацца, калышацца, пастаянна рухаецца’.
Трэ́пяць 2 ‘тое, што вельмі белае’: трэпяць, аш у вочы коля сваёю бялізнаю (навагр., ЖНС), значэнне, відаць, кантэкстуальна абумоўленае. Да трапята́ць ‘мільгацець’ (гл.), утворана ад асновы, прадстаўленай у прасл. *trepet‑ati, пры дапамозе суф. ‑ь з адцягненным значэннем (як бел‑ь).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)