1. Наўмысна ўвесці каго‑н. у зман. [Юля] дзяўчат ашукала, што пойдзе да знаёмых.Васілевіч.// Не выканаць абяцання, парушыць дадзенае слова; абысціся несумленна з кім‑н. Стрэў дзяўчыну паніч. Абяцаў ажаніцца на ёй. Ашукаў.Лужанін.
2.перан. Падманваючы, дамагчыся чаго‑н. Не ашукала смерць салдата, Дык насмяяўся люты кат.Глебка.
3. Спакусіць, зачараваць. [Леснічыха:] Каб дзяўчыну ашукаць, магу і такога зелля даць.Козел.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ускаламу́ціць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак.
1.што. Зрабіць каламутным; замуціць (ваду, вадкасць). Першыя купальшчыкі так ускаламуцяць ваду, што ніхто не захоча больш лезці.Пальчэўскі.
2.перан.; каго-што. Вывесці са стану спакою, усхваляваць. Гэты чалавек не толькі нечым кінуўся.. [Галі] ў вочы. Сваім праніклівым позіркам, здавалася, ён зірнуў ёй у душу і там усё ўскаламуціў, узрушыў.Сабаленка.Страшна.. [Антанюку] парушыць свой пенсіянерскі спакой, ускаламуціць абывацельскую самазадаволенасць жонкі, дачок.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Schwéigen
n -s маўча́нне
berédtes ~ — красамо́ўнае маўча́нне
das ~ bréchen* — пару́шыць маўча́нне
sich in ~ hüllen — зага́дкава [таямні́ча] маўча́ць
~ bewáhren [beháupten] — захо́ўваць маўча́нне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
маўча́ннеср.
1. молча́ние; безмо́лвие;
2. ума́лчивание;
1, 2 см. маўча́ць;
◊ абысці́ ~ннем — обойти́ молча́нием;
пару́шыць м. — нару́шить молча́ние;
магі́льнае м. — гробово́е молча́ние;
пяча́ць ~ння — печа́ть молча́ния;
м. — знак зго́ды — погов. молча́ние — знак согла́сия
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
wykroczyć
зак.
1. poza co выйсці за межы чаго;
2.przeciw czemuпарушыць (закон і да т.п.)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dywersja
dywersj|a
ж. дыверсія;
~a przeciw wojskom okupacyjnym — дыверсія супраць акупацыйных войскаў;
sprawić ~ę — парушыць планы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
rank1[ræŋk]n.
1. стано́вішча, ста́тус
2. зва́нне; чын; паса́да;
He was stripped of his rank. Яго пазбавілі звання.
3.pl.the ranks радавы́я;
rise from the ranks прайсці́ шлях ад радаво́га да афіцэ́ра
4. шарэ́нга;
join the ranks уступі́ць у строй
5. рад, шэ́раг;
the ranks of unemployed рады́ беспрацо́ўных
♦
break ranksпару́шыць строй
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
|| наз.адраза́нне, -я, н., адрэ́званне, -я, н.іадрэ́з, -у, м. (да 1 і 2 знач.).
Лінія адрэзу (па якой трэба адрэзаць).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
здра́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каму-чаму.
1. Перайсці на бок ворага; прадаць (у 2 знач.). Народ цябе, як брата, прыме, Калі Радзіму ты любіў, Калі не здрадзіў ты Радзіме.Буйло.Саша ўзненавідзела свайго брата, калі ёй здалося, што той здрадзіў і прадаўся фашыстам.Кучар.
2.Парушыць вернасць каму‑, чаму‑н. Як лёгка ісці, калі наперадзе крочыць чалавек, якому ты верыш ва ўсім, які ніколі не здрадзіць.Савіцкі.Так упершыню ў той дзень Адам здрадзіў кухару і стаў вучнем барадатага шаўца.Нядзведскі.//Парушыць сямейную вернасць, вернасць у каханні. Я хачу не згубы, Толькі крыху радасці Ды каб тая, любая, Да пары не здрадзіла!..Лявонны.
3.перан. Перастаць дзейнічаць, праяўляцца, служыць каму‑н. Платон анямеў; ногі здрадзілі, і ён ухапіўся аберуч за край мучной скрыні.Ракітны.// Рэзка змяніцца (пра псіхічны стан чалавека). Спакой здрадзіў жанчыне: яна амаль скочыла да стала, схапіла таямнічы канверт, дрыжачымі рукамі выхапіла з яго, як з агню, пісьмо.Шамякін.
•••
Здрадзіць сабе — зрабіць што‑н. насуперак сваім перакананням.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Разбурыць, знішчыць выбухам; падарваць. [Маеўскі:] — Гнядкоў! Сабірай сваіх падрыўнікоў. Узарві спачатку масты, пасля — вадакачку і стрэлкі.Шамякін.// Разбурыць напорам знутры. Праз тыдзень — другі імклівая плынь узарве, раскрышыць ледзяны панцыр, і Нёман .. панясе свае воды на поўнач — у Літву.«ЛіМ»./уперан.ужыв.Кастрычнік узарваў стары ўвесь лад.Астрэйка.
2. Узадраць, парушыць цэласць чаго‑н. Вось .. [Юрка] расшыў адзін .. край [пасылкі] і, узарваўшы фанернае вечка, заглянуў цсярэдзіну.Сіняўскі.//перан. Узараць. Я помню, як трактар той першы Прамчаў і ля нашых бяроз, Як дзедаўскую палоску Плугамі ўзарваў і панёс.Куляшоў.
3.перан.Парушыць чым‑н. спакой, цішыню і пад. [Стрэл] узарваў спакой летняе ночы і перакаціўся рэхам у наваколлі.Чарнышэвіч.Гром апладысментаў узарваў панаваўшую дагэтуль цішыню.Васілевіч.
4.(1і2ас.неўжыв.); перан.Разм. Вывесці з сябе, абурыць, вельмі раззлаваць. Гэтая ветлівасць узарвала Андрэя, хоць ён даў сабе слова размаўляць зусім спакойна.Шахавец.— Ну і дэмагог жа ты! — узарвала Таццяну.Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)