непрыя́знасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць непрыязнага. Непрыязнасць тону.
2. Непрыязныя, недружалюбныя адносіны да каго‑, чаго‑н. [Насця] не любіла Гардзея і ніколі не хавала сваёй непрыязнасці да яго. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дэ́ўжар ’далечыня’ (Сцяшк.), ’надта доўгі’ (Сцяц.). Зыходным з’яўляецца *даўжа́р (< *dьlžarь) да до́ўгі. Пасля перанясення націску на першы склад нібы «аднавіўся» вакалізм э (якога там ніколі не было!). Параўн. у фанетычным плане барса́ць, але бэ́рсаць (замест бо́рсаць). Такога ж паходжання і дэўш (дакладней, дэўж) ’даўжыня’ (Сл. паўн.-зах.): < *dьlžь (параўн. дэўж ’даўжыня’, Жд. 2). Лексема *dьlžь — прасл. слова (параўнальны матэрыял, але без бел. гл. у Трубачова, Эт. сл., 5, 211–212).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пересека́ться возвр., страд. перасяка́цца; (перекрещиваться) перакрыжо́ўвацца; (скрещиваться) скрыжо́ўвацца;
паралле́льные ли́нии нико́гда не пересека́ются парале́льныя лі́ніі ніко́лі не перасяка́юцца;
доро́ги пересека́ются у ле́са даро́гі перасяка́юцца (перакрыжо́ўваюцца, скрыжо́ўваюцца) каля́ ле́су;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
рэчаі́снасць, ‑і, ж.
1. Тое, што сапраўды існуе; рэальнасць. Тое, аб чым Тапурыя марыў, стала рэчаіснасцю. Самуйлёнак. І гэтая школа, і гэтыя Быганы, аб якіх ён ніколі раней не чуў, уплятаюцца ў яго жыццё, уяўляюцца ў тых няясна прывабных тонах-абрысах, што такія прыгожыя здалёк, але ніколі не супадаюць з рэчаіснасцю. Колас.
2. Аб’ектыўныя ўмовы жыцця людзей. Наша савецкая рэчаіснасць. □ Творы Крапівы білі з гнеўнай сілай па панскай рэчаіснасці. Таўлай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аргументава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.
Прывесці (прыводзіць) доказы, аргументы (у 1 знач.). Ходас ніколі не ўмеў так ясна аргументаваць свае думкі, як гэта рабіў Косця. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плятка́рства, ‑а, н.
Распаўсюджванне плётак 2. Цудоўны быў ён чалавек, Пляткарства не любіў. Лойка. Каго абвінавачваць у пляткарстве? Гэткага яшчэ ніколі не было. Міхась прывык толькі да пахвальбы. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
never
[ˈnevər]
adv.
1) ніко́лі
2) ні ў які́м вы́падку; ні ў які́м ра́зе; зусі́м не
3) never mind — не зьвярта́й ува́гі; нічо́га; нява́жна, пакі́нь
•
- never so
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
няўро́блены, ‑ая, ‑ае.
Які ніколі або даўно не ўрабляўся (пра зямлю, глебу і пад.); неапрацаваны. Больш за ўсё турбавала дзядзьку тое, што на новым месцы была няўробленая, недагледжаная зямля. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакла́дзісты, ‑ая, ‑ае.
Уступлівы, згаворлівы, мяккі па характару. Па-ранейшаму.. [Сакалдынскі] яшчэ дужы, з жылістымі рукамі, з добрымі адкрытымі вачамі. Усюды свойскі, пакладзісты. Трэба каго выручыць — ніколі не разводзіць рукамі. Гроднеў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасмо́ктваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Смактаць патроху або час ад часу. Стары сядзеў на прызбе ў кажусе і пасмоктваў сваю піпку, якой ён ніколі не выпускаў з рота. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)