разбе́жка, ‑і, ДМ ‑жцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разбягацца — разбегчыся (у 7 знач.).
2. Р мн. ‑жак. Размінка бегам перад спартыўнымі выступленнямі.
3. Р мн. ‑жак. Разыходжанне, несупадзенне ў чым‑н.; супярэчнасць. Разбежка ў адзін міліметр. □ Тэхнічная памяць і спрактыкаванасць дапамаглі [Пракапенку] намнога скараціць разбежку паміж машынным і дапаможным часам. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяле́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
1. Спец. Ручная ці механічная павозка для перавозкі грузаў. Высокая чарнявая жанчына падкаціла цялежку да стала, пачала згружаць дэталі. Асіпенка.
2. Спец. Рухомая частка некаторых машын, тэхнічных канструкцый. Кранавыя цялежкі.
3. толькі мн. (цяле́жкі, ‑жак). У калёсах — пярэднія колы на восі з аглоблямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыно́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Падстаўка ў выглядзе жалезнага абруча на трох ножках, на якой гатуюць ежу на адкрытым агні, а таксама козлы, да якіх падвешваецца кацёл над вогнішчам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарве́жцы, ‑аў; адз. нарвежац, ‑жца, м.; нарвежка, ‑і, ДМ ‑жцы; мн. нарвежкі, ‑жак; ж.
Народ, які складае асноўнае насельніцтва. Нарвегіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераця́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Дзеянне паводле дзеясл. перацягваць — перацягнуць (у 4, 8, 9 і 11 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сураве́жка, ‑і, ДМ ‑жцы; Р мн. ‑жак; ж.
Абл. Тое, што і сыраежка. Суравежкі і суніцы Зарадзілі ля крыніцы. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жакі́ ’дзеці, што хадзілі на каталіцкі вялікдзень з вітаннямі і рацэямі па хатах’ (валож., Жыв. сл., 41), ’валачобнікі’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. смал. жак ’вучань, студэнт’, укр. жак ’шкаляр, бурсак’ (Грынч.). Ст.-бел. жакъ ’каталіцкі царкоўны служыцель, шкаляр’ (1423–1438 гг., Булыка, Запазыч., 112–113). З польск. żak ’вучань, царкоўны служыцель’ (з XV ст., Рэчак) < чэш. žak < раманск. (магчыма, паўн.-італ. zago), с.-лац. zaco < лац. diacus < грэч. διάκονος (> дыякон, дзяк, гл.). Брукнер, 661; Фасмер, 2, 34; Голуб-Копечны, 441; Махэк₂, 721; Скок, 3, 670; Безлай, 1, 101.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адзе́жа, -ы, ж.
Тое, што і адзенне (у 1 знач.; разм.).
Набыць зімовую адзежу.
|| памянш. адзе́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Каб не ежка ды не адзежка, была б грошай дзежка (прыказка).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раго́жа, -ы, ж.
Грубая тканіна, плеценая звычайна з лубяных палосак (для накрывання, упакоўкі чаго-н.).
Пакласці каля дзвярэй кусок рагожы.
|| памянш. раго́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак.
|| прым. раго́жны, -ая, -ае.
Рагожная тканіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
папру́га, -і, ДМ -ру́зе, мн. -і, -ру́г, ж.
1. Раменны пояс або наогул пояс.
Падперазацца папругай.
2. Частка збруі для ўмацавання падсядзёлка на спіне каня.
|| памянш. папру́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)