Капялю́х, варыянт да капялюш з тым жа значэннем (Гарэц., Др.-Падб.), таксама запазычанне з польск. kapeluch ’тс’ (Слаўскі, 2, 53–54).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Лі́пачка, лі́почка ’невялікая каробка для мёду, зробленая з ліпавай кары’ (петрык., З нар. сл.) — скарочаны варыянт лексемы ліпавачка. Да лі́па (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Перацува́ць ’перадвояць’ (швянч., Сл. ПЗБ). З пера- і ірваць, што да цуць ’цвісці’ (гл.), параўн. макед. прецутува ’адцвітаць’, варыянт прецветува ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пі́ця (іран.) ’самаўпэўнены чалавек’ (шчуч., Сцяшк. Сл.). Няясна; магчыма, “спешчаны” варыянт да пыца ’морда’, аформлены пры дапамозе суф. — V/ (як сопя).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рыбоі́д ’вадзяны жук’ (Сл. Брэс.). Фанетычны варыянт слова рыбае́д. Назва ўзнікла ў выніку народных уяўленняў аб тым, што жук харчуецца рыбай.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяля́ць ’есці’: сяляй, што паставілі (Бяльк.). Магчыма, фанетычны варыянт сіля́ць ’есці’ (гл.) або шматкратны дзеяслоў да сілі́ць ’падмацоўваць сілы ежай’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бурду́ль ’бурбалка’. Гл. бурды́ль. Калі ‑ыль па паходжанню суфікс (слав. *‑ylь?), то варыянт бурду́ль можна тлумачыць і чыста фанетычна (асіміляцыяй бурды́ль > бурду́ль).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зэс ’пранізлівы холад’ (Сл. паўн.-зах.). Верагодна, гукавы варыянт *зыз ’холад’ да азызнуць ’азябнуць’ (гл.); параўн. яшчэ дзіцяч. зюзя ’холад’ (гл.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лага́нка ’ражка’ (Мат. Гом.) — фанетычны варыянт лаханка ’тс’ (гл.). Аб пераходзе х > г у ст.-бел. помніках гл. Карскі, 1, 370–371.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мажэ́нне 1 ’ўяўленне’, ’мара’, ’трызненне’ (Нас.). Запазычана з польск. marzenie ’тс’.
Мажэнне 2 сіла, магчымасць’ (Нас.). Да магчы́ (гл.). Іншы варыянт — маге́нне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)