◎ *Пра́ла, прало ’жывёльны могільнік’ (ТС). Дэрыват ад праць (гл.) з суф. -до. Адносна суфіксацыі гл. Сцяцко, Словаўтв., 49. Утварэнне, якое фармальна узыходзіць да *рьгасіІо, параўн. укр.прало ’месца на рацэ, дзе мыюць бялізну’. Магчыма, першаснае значэнне — ’месца, дзе забівалі хворую скаціну’. Семантыка дзеяслова перыць (гл.), праць ’біць, калаціць’ яскрава выступае ў чэш., сті&гц. praćka ’бойка’.
Валка2 ’група людзей’ (Мат. Гом.). Мяркуючы па кантэксту («Пойдзе цяпер другая валка»), валка < вал, валіць ’ісці густа’ (пра людзей, снег).
Валка3 (крочыць) ’шпарка ісці натоўпам’ (КТС). Да валіць1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
harc, ~u
м.
1.гіст. паядынак перад боем; сутычка; бойка;
2. ~e мн. свавольства, задзірыстасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Галасава́ць1 (на выбарах) (БРС). Рус.голосова́ть, укр.голосува́ти. Паводле Шанскага (1, Г, 121), з’яўляецца ўласна рус. словам (зафіксавана з 1863 г.). Як мяркуе Шанскі (там жа), паралельныя ўтварэнні ў іншых слав. мовах, магчыма, узніклі па рускай мадэлі.
Галасава́ць2 ’гучна крычаць’ (Шатал.). Да галас ’крык, шум, бойка і да т. п.’ (гл). Невядома, аднак, дакладна, ці галасава́ць ад га́ла́с, ці га́ла́с ад галасава́ць?
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
пабо́ішча, ‑а, н.
1. Вялікая бітва; бой (у 1 знач.). Ты паўвайны прайшоў сумленныя салдатам, вынес на сваіх плячах не адно пабоішча.Ракітны.Не дай разгарэцца пабоішчам новым, Ты міру, адзінству свайму паслужы.Бачыла.// Месца, дзе адбывалася бітва.
2.Разм. Жорсткая бойка. Удзельнічаць у вулічным пабоішчы.
•••
Лядовае пабоішча — разгром наўгародцамі нямецкіх рыцараў-захопнікаў у 1242 г. у бітве на лёдзе Чудскога возера.
Мамаева пабоішча — а) пра вялікую сварку, бойку; б) пра поўны беспарадак. [Ад імя татарскага хана Мамая, які ў 14 ст. зрабіў спусташальнае нашэсце на Русь]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
калату́ша, ‑ы, ж.
Разм.
1. Размешаная гразь. Зямля размякла і ператварылася ў ліпкую калатушу, з якой цяжка было выцягнуць ногі.Дудо.// Пра ўсякую негустую масу. На палях снегу амаль не было, толькі ў разорах ды ў канавах ляжала мокрая калатуша, падобная на аўсяны кісель.Грахоўскі.
2. Негустая страва з раскалочанай у вадзе ці ў малацэ мукі.
3.Бойка, калатня, вайна. [Багатыры] не пагадзіліся між сабою, кінулі свае народы, сялянства і рабочых у гэтую крывавую калатушу.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ла́йка1 ’лаянка’, ’вымова’ (Нас.), укр., рус.лайка ’тс’, ’буркун, сварлівы’. Да ла́яць, ла́яцца (гл.). Утворана, як бойка, сварка і інш. Аб суф. ‑к‑a гл. Сцяцко, Афікс. наз., 46–48.
Ла́йка2 ’жэрдка ў ёўні для прыціскання снапоў’, ’жэрдка ў ёўні, на якую насаджвалі снапы для сушкі’ (воран., Шатал.). Відавочна, у выніку перастаноўкі й ∼ л. Параўн. малар.ялка ’елка, яліна’ (Нар. лекс.), бых.яллё ’шост, які выкарыстоўваўся пры плаванні на лайбах і берлінах’ (Рам., 8).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́пар ’супраціўнік, сапернік’, ’упарты чалавек’ (Нас., Байк. і Некр.), ’той, хто пярэчыць’, ’супраціўнік’ (Ласт., Адм.), су́пырь ’супроць’ (Бяльк.), сюды ж супарава́ць ’супраціўляцца, не слухацца; супернічаць’ (Нас., Стан.). Канкрэтны назоўнік, суадносны з абстрактным супо́р, гл. Укр.су́пор ’супраціўленне, неахвота’, рус.паўн.супо́р ’спрэчка, супраціўнасць, бойка’, ст.-рус.супоръ ’спрэчка’, серб.-харв.дыял.supor ’перашкода, супраціўнасць’. Прасл.*sǫporъ/‑ь < *sъ‑perti, прэфіксальнага дзеяслова ад перці (гл.) (Борысь, Prefiks., 97–98), параўн. ст.-слав.сѫпьрь, чэш.soupeř, славац.súper ’сапернік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
stand-up[ˈstændʌp]adj. стая́чы;
a stand-up collar стая́чы каўне́рык;
have a stand-up mealе́сці сто́ячы, на хаду́;
a stand-up fight кула́чная бо́йка;
a stand-up comic эстра́дны ко́мік;
a stand-up pieceAmE выступле́нне ў прамо́й перада́чы (на тэлебачанні)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)