Verbum

разба́віць, ‑баўлю, ‑бавіш, ‑бавіць; зак., што.

Дабавіўшы вады або іншай вадкасці, зрабіць радзейшым, менш насычаным. Разбавіць спірт вадой. Разбавіць крупнік малаком. □ — Вось засталася ад малебну вада. Я пераліла яе ў бутэлечку, а цяпер, бачыце, мы разбавілі яе, і людзі бяруць свянцоную ваду. Колас. // Змяніць тэмпературу вады або іншай вадкасці, даліўшы больш або менш цёплай. [Гаспадыня] дастала з печы два чыгуны гарачай вады, разбавіла халоднай, прынесенай са студні. Навуменка.

раскру́тка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. раскручваць — раскруціць (у 1 знач.).

2. Разм. груб. Аб празмернасці ў чым‑н. (гульні, працы, уздзеянні і пад.). Прыціх быў Леўкін на нейкі час, а цяпер зноў дае раскрутку. Дадзіёмаў. І.. да Бабра дайшло — Ён даў такую з Ліскаю раскрутку, Што папаўзлі неверагодныя ўжо чуткі. Валасевіч. [Мятліцкі:] — А ты чаго кіслы? Начальства дало раскрутку? Савіцкі.

раўня́ць, ‑я́ю, ‑я́еш, ‑я́е; незак., што.

1. Тое, што і раўнаваць ​¹. Міканор назначыў тых, якія падышлі цяпер, раскідаць горкі, раўняць, утоптваць. Мележ. Вочы .. [Волькі] я раўняў заўсёды з незабудкамі рачнымі, усмешку — з усмешкаю ранішняга сонца. Нікановіч.

2. Размяшчаць у адзін рад па прамой лініі. Мужчыны з чырвонымі бантамі на грудзях наводзяць парадак, раўняюць рады. Жычка. Зноў пад’ём. Між соснаў і арэшын Мы раўняем строй свой баявы. Прыходзька.

рэ́йсавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да рэйса; які ходзіць па пэўным маршруце. Гэта быў не звычайны рэйсавы аўтобус, якіх так многа ходзіць цяпер па дарогах Палесся, а тэатральны. В. Вольскі. Дваццаць хвілін лёту, і рэйсавы самалёт, на якім знаходзіўся Павел, прызямліўся ў маскоўскім аэрапорце. Шыцік. Не, сабой Карней быў задаволены! Прыйшоў з арміі — адразу ж уладкаваўся матросам на рэйсавы цеплаход Гомель — Кіеў. Каршукоў.

сіно́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі — вышэйшы калегіяльны орган праваслаўнай рускай царквы; цяпер — дарадчы орган пры патрыярху Маскоўскім і ўсёй Русі. Наступалі.. [справы] звычайна з гаспадарчага ўпраўлення сінода, куды епархіі звярталіся па грошы. «Помнікі». Не папе рымскаму служу І не «свяцейшаму» сіноду! Я аддаю сваю душу Свайму няшчаснаму народу! Купала.

2. Сход духоўных і свецкіх асоб для вырашэння царкоўных спраў пратэстанцкай царквы.

[Ад грэч. synodos — сход.]

скрыль, ‑я, м.

Адрэзаны вялікі кусок чаго‑н. для яды. Гаспадыня ўжо завіхалася каля стала, на якім стаяла вялікая міска з буйнымі скрылямі ружаватага сала. Новікаў. Пасля, ужо дома, Алесь аберуч трымае зярніста-чырвоны кавуновы скрыль і есць яго — ажно за шыю пацякла. Брыль. // Адбіты, адламаны і пад. кавалак чаго‑н. І для машын няма цяпер спакою: Вывозяць снег, скрылі ільду, як шкло. Тармола.

суце́шыцца, ‑шуся, ‑шышся, ‑шыцца; зак.

Перастаць гаварыць, плакаць; супакоіцца. [Марына Андрэеўна] ішла сюды суцешыцца ад вялікага асабістага гора, а цяпер шукала ў думках суцяшэння яшчэ і ад таго балючага, што ўразіла яе тут. Марціновіч. Але ў хуткім часе бабка перастала так часта ўспамінаць сваю прапажу і крыху суцешылася. Сяркоў. // Знайсці для сябе суцяшэнне, супакаенне ў чым‑н. Ціхай надзеяй суцешуся я: Мабыць, спатрэбіцца песня мая? Чарнушэвіч.

філармо́нія, ‑і, ж.

Установа, якая займаецца арганізацыяй канцэртаў і прапагандай музычнай культуры. Атрымаўшы права запрасіць у 1960 годзе адзін з лепшых калектываў СССР на святкаванне 950‑годдзя свайго горада, Яраслаўская філармонія запрасіла нашу капэлу. «Звязда». У 1932 годзе адкрыліся кансерваторыя, вялікі сімфанічны аркестр пры радыёкамітэце, філармонія і інш. «Беларусь». Доўга стаяў.. [танк] на Камароўскай развілцы, прыкладна насупраць таго месца, дзе цяпер узвышаецца будынак Дзяржаўнай філармоніі. Беразняк.

[Ад грэч. philos — сябар і harmonia — гармонія, музыка.]

экста́з, ‑у, м.

Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця; непрытомна-раз’юшаны стан. Буйства пажару знаходзіла жывое водгулле ў Цімохавай душы, пазнаваўшай цяпер вышэйшы экстаз радасці з поваду разбурэння.. гнязда яго адвечных класавых ворагаў. Колас. Алеся стаяла ў царкоўным хоры ў нейкім містычным экстазе і спявала велічныя харалы. Рамановіч. Голас дразда-белабровіка паступова ўзвышаўся.., а потым і наогул белабровік зайшоўся спевам найвышэйшага радаснага экстазу. Кірэенка.

[Грэч. ékstasīs — раз’юшанасць, захапленне.]