агрэга́тны

(лац. aggregatus = злучаны)

1) сабраны ў цэлае, сукупны, сумарны;

2) звязаны з фізічным станам рэчыва (цвёрдага, вадкага, газападобнага).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

анама́стыка

(гр. onomastikos = звязаны з імем)

1) сукупнасць уласных імёнаў у мове;

2) раздзел мовазнаўства, які вывучае ўласныя імёны.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

геа-

(гр. ge = Зямля)

першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцце «звязаны з Зямлёй, з навукай аб Зямлі».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

гемаліты́чны

(ад гема- + гр. lysis = распад, растварэнне)

звязаны са з’явай гемолізу (напр. г-ыя атруты, г-ая хвароба нованароджаных).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дэталіме́трыя

(ад дэталь + -метрыя)

раздзел сенсітаметрыі, звязаны з фатаграфічным выяўленнем адлюстраванняў дробных дэталей, якія адрозніваюцца адна ад адной яскравасцю.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

ізаэнтрапі́чны

(ад іза- + энтрапія)

звязаны з нязменнасцю энтрапіі;

і. працэс — змена стану фізічнай сістэмы, калі не змяняецца яе энтрапія.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

паліты́чны

(гр. politikos)

1) звязаны з палітыкай;

2) дзяржаўны, грамадска-прававы;

п. лад — форма арганізацыі дзяржаўнай улады ў краіне.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Вы́курстаць ’выселіць, выгнаць’ (КЭС, лаг.). Польск. уст. з Літвы kurstać ’будзіць, абуджаць, падганяць’. Запазычанне з літ. (pa)kìrsti ’абуджацца, адкрываць вочы (пасля сну)’, якое звязана абляутам з kar̃das ’паўторны гук’, kardìntis ’станавіцца прыметным’, апошнія словы ў сваю чаргу звязаны з kir̃sti ’біць, удараць, рубіць’ (параўн. слав. čersti ’рэзаць’) (гл. Фрэнкель, 258 і наст.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мусоліцца ’забруджвацца ад неахайнага карыстання, зашмальцоўвацца’, мусоліць ’часта дакранацца насліненымі або бруднымі пальцамі’ (ТСБМ). Не зусім яснае слова. Рус. муслить, мусолить, муслякать ’тс’. Магчыма, генетычна звязаны са ст.-грэч. μύδος ’вільгаць, гніллё’, μύζω, μυζάω ’смакчу’, ст.-інд. mudirás ’хмара’, с.-ірл. muad ’тс’, новав.-ням. Schmutz ’гразь, бруд’ (Фасмер, 3, 16–17).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

зме́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да змены (у 2, 3 знач.); звязаны з работай па зменах. Зменны інжынер. Зменнае заданне. Зменныя брыгады.

2. Які можна змяніць; які перыядычна замяняецца. Зменнае кола. Зменныя лушчыльныя дыскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)