Verbum

◎ Навы́глыд ’наадварот’ (Бяльк.): а ты ўсё навыглыд дзелыіш. Няясна. Магчыма, недакладнае тлумачэнне значэння, бо кантэкст дапускае і іншае разуменне слова: ’для выгляду, для блізіру’; тады хутчэй за ўсё з на+выгляд.

◎ На́плестка ’вузкая планка, якая накладаецца на капылы паверх намаразняў’ (свісл., Шатал.). Магчыма, з на́калеска ’тс’ (гл.), збліжанае з плясці або з пляскаць, параўн. рус. внахлёст ’зверху, наверх (прыбіць)’ ад хлестать ’сцябаць’.

О́б’ядзь (*вобʼядзь) ’плюшнік’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, народна-этымалагічнае тлумачэнне супадае тут (figura etymologica) з навуковым. Пар. «Обʼядзь была міз дарогу, каровы абʼядаліся» (Сл. ПЗБ, 3, 254). Да аб‑есці, гл. абед.

◎ Пахожа ’паводзіны’ (Мал.). Рэгіяналізм. З ⁺po‑xod‑ja < прасл. xodja ’ход, хадзьба’. Да хадзіць (гл.). Магчыма, да слова похожа адносіцца меркаванне пра тое, што паводле хады чалавека можна пазнаць ягоны характар.

Паўста́нак ’невялікая чыгуначная станцыя’ (ТСБМ, Касп.). З рус. полустанок, якое з полустанция ’дадатковая станцыя чыгункі без правоў сапраўднай станцыі’ і аформілася пад уплывам слова стан (а магчыма, і польск. przystanek kolejowy).

Пераво́ратнік (пэрэво́ротнік) ’бурачок камяністы, Alyssum saxatile L. Desv.’ (лельч., Бейл.). Расліна выкарыстоўваецца як лякарства “ад жывата”, магчыма, ад завароту кішак, параўн. пераварот кішок (Сл. ПЗБ). Да пера- і варочаць — вярце́ць (гл.).

◎ Перахва́тамі (піріхватымі) ’рыўкамі’ (Юрч. СНЛ). Прыслоўе ў форме назоўніка перахват у Тв. скл. мн. л. Магчыма, пад уплывам рус. перехват, перехватить ’перакусіць, перахапіць час ад часу’. Да персі- і хватаць (гл.).

◎ По́ўпрык ’надуты і ўпаргы хлапец’ (Некр.), ’непаседа’ (Сцяшк. Сл.), ’малое дзіця’ (Скарбы). Няясна. Магчыма, да паўпрыца (гл.), параўн. экспрэсіўную назву малога непаседлівага дзіцяці — шпунт ’затычка’. Параўн. наступнае слова і попрык (гл.).

Правароніць ’прапусціць, не выкарыстаць чаго-небудзь з-за няўвагі’ (ТСБМ). Рус. проворо́нить ’тс’. Ад варона ’варона; разявака, цюхцяй’. Апошняе значэнне ўсталявалася, магчыма, пад уплывам баек, адным з персанажаў якіх з’яўлялася варона.

◎ Пракво́льней ’вальней’ (калінк., Сл. ПЗБ). Да вольны (гл.). Не зусім ясная прыставачная частка. Магчыма, узята з слоў пра‑ калеташні, пракавечны, дзе яна была асэнсаваная як прыстаўка з узмацняльным значэннем, гл. прак.