Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Séifensieder
m -s, - мылава́р
◊ jetzt geht mir ein ~ auf! — жарт.цяпе́р мне ўсё зразуме́ла [я́сна]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вый ’енк, лямант’ (Бяльк.). Да быць (гл.). Утварэнне ад 1‑й асобы адз. л. — выю; параўн. рус.вой, вою; ы ў формах цяпер. часу і назоўніках, якія ад іх утвораны, з ъи (Карскі, 1, 234).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Піўні́чы, у прымаўцы: быў піўні́чым, а цяпер — ні́чым ’гаспадар віннага склепа’ (Янк. БП). Параўн.: пасада ў ВКЛ — піўнічы, паводле старажытнай мадэлі лоўчы (ад ловы ’паляванне’). З польск.piwniczy ’тс’, або самастойнае ўтварэнне ад піўніца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абязбо́льваючы, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.незал.цяпер.ад абязбольваць.
2.узнач.прым. Які служыць для абязбольвання. Абязбольваючыя сродкі.
3.Дзеепрысл.цяпер.незак.ад абязбольваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́емка (БРС), вы́емка, вы́ем, вы́емак ’тс’ (Яшк.). Рус.вы́емка, укр.ви́імка. Ад вы́ем (бязафікснага ўтварэння ад выѭти ’выняць’, выиму; гл. Шанскі, 1, В, 222) або непасрэдна з тым жа суфіксам ад асновы цяпер. часу гэтага дзеяслова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кіпя́чы, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым.незал.цяпер.ад кіпець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Та́кмань, та́кман ’цяпер, нядаўна’ (пруж., Сл. Брэс.), такма́нь ’толькі што’ тэрытарыяльна проціпастаўленае якма́нь ’тс’ (Бос.). Параўн. серб.та̀кмен ’з якім можна параўноўваць; аднолькавы, роўны’, ст.-слав.тъкъмьнь ’роўны, аднолькавы’. Прыслоўе ад токма (гл.) з часціцай -нь, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
выко́нваючы,
1.‑ая, ‑ае. Дзеепрым.незал.цяпер.ад выконваць.
2.‑ая, ‑ае; узнач.прым. Які выконвае што‑н. Выконваючы абавязкі.
3.Дзеепрысл.незак.цяпер.ад выконваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шмат¹, прысл.
1. Вялікая колькасць, дастатковая колькасць каго-, чаго-н., многа.
Ш. працуе.
Ш. часу прайшло.
Працы ў мяне цяпер ш. (у знач.вык.). Ці ш. людзей сабралася?
2. У спалучэнні з прым. і прысл. вышэйш. ст. азначае: значна, намнога.
Ён ш. маладзейшы за мяне.
3. У спалучэнні з адноснымі займеннікамі абазначае: многія, многае.
Ш. каму расказала пра гэта.
Ш. якія падзеі адбыліся за гэты час.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)