поджа́ть​I сов.

1. (ноги) падку́рчыць, мног. пападку́рчваць, падагну́ць, мног. пападгіна́ць; (хвост) падку́рчыць, мног. пападку́рчваць, падці́снуць, мног. пападціска́ць, падтулі́ць, мног., разг. пападту́льваць; (губы) сці́снуць, мног. пасціска́ць, стулі́ць, сцяць;

2. разг. прыці́снуць, мног. папрыціска́ць; см. поджима́ть;

◊

поджа́ть хвост падтулі́ць хвост.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ушчамі́ць

1. (заціснуць, сціснуць) hinéinpressen vt, hinéinstopfen vt; klémmen vt, éinklemmen vt, quétschen vt (напр. пальцы);

2. (абмежаваць чые-н. магчымасці, правы і г. д.) schmälern vt, verlétzen vt;

ушчамі́ць чыё-н. самалю́бства j-s Éigenliebe verwúnden [verlétzen];

ушчамі́ць чые-н. інтарэ́сы j-s Interéssen schmälern

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

зду́шваць, здушы́ць

1. (з сілаю сціснуць) zusámmendrücken vt, zusámmenpressen vt;

здушы́ ў абды́мках stürmisch umármen, an sich préssen;

2. (перашкодзіць дыханню) zúschnüren vt;

страх здушы́ў ёй го́рла die Angst schnürte ihr die Kéhle zu;

3. (падавіць, задушыць) erstícken vt, níederwerfen* vt, níederschlagen* vt, unterdrücken vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кула́к I, -ка м., в разн. знач. кула́к;

сці́снуць ~кі́ — сжать кулаки́;

~кі́ шасцярні́ — кулаки́ шестерни́;

сабра́ць полк у к. — собра́ть полк в кула́к;

◊ бранірава́ны к. — брониро́ванный кула́к;

трыма́ць у ~ку — держа́ть в кулаке́;

свіста́ць у к. — свисте́ть (свиста́ть) в кула́к

кула́к II, -ка́ м., уст. (богатый крестьянин-эксплуататор) кула́к

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ушчыкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што і без дап.

1. Пальцамі сціснуць скуру да болю. Зайчык нібы незнарок прытуліўся да Ганны, раптам ушчыкнуў яе за бок. Мележ. [Хлопчык:] «Не дай бог [Хрысціна] злая! Калі не ўдасца адлупцаваць, дык хоць ушчыкне, але так, што аж іскры з вачэй пасыплюцца». Гурскі. // перан. Рэзка працяць (пра холад, мароз). Калі выйшаў [Мацей] на ганак, востры халадок прабраўся пад полы і ўшчыкнуў за калені. М. Стральцоў.

2. Шчыпком аддзяліць, адарваць. Паклаўшы на стол скібку хлеба, ад якой ушчыкнула і ўкінула сабе ў рот каліўца, .. [маці] ціха і знясілена расказвала дзецям пра сваё няўдалае падарожжа. Ус. А Аленцы гэтак хацелася есці, і яна неўзаметку ад сястры ўшчыкнула крошачку [хлеба] і ўкінула ў рот. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераця́ць, ператну, ператнеш, ператне; ператнём, ператняце; пр. перацяў, ‑цяла, ‑ло; заг. ператні; зак.

Разм.

1. каго-што. Перасячы, перакусіць і пад. што‑н. на часткі. Перацяць нітку зубамі. □ Дрот з вяроўкай не зраўняць, дрот лісе не перацяць. Астрэйка. Здавалася, калі б рак схапіў дзяўчынку сваімі грознымі клюшнямі, дык перацяў бы папалам. Хомчанка.

2. што. Заступіўшы, перагарадзіць, перарэзаць (шлях, дарогу). Войска і паліцыя перацяла.. [дэманстрацыі] дарогу. Чорны.

3. каго-што. Туга перавязаць, сціснуць. Калі Юрка згінаўся і нацягваў ленту, чуў, што дрыжаць рукі. Пасля не хацелася адгінацца: балела паясніца, аж рэзалася, бы яе перацялі мокрым пяньковым путам. Пташнікаў.

4. пераважна безас. Перахапіць спазмай. У горле перацяло.

5. чым. Разм. Ударыць чым‑н. доўгім, гнуткім; перацягнуць. Максім наскочыў на афіцэра і перацяў яго прыкладам. Стаховіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спе́рці ​1, сапру, сапрэш, сапрэ; сапром, сапраце; пр. спёр, сперла; заг. сапры; зак., каго-што.

Разм.

1. Знесці, ссунуць з месца што‑н. [Сёмка:] — Зрабі ты найлепшую грэблю, а выльецца вясною вада і сапрэ яе. Колас.

2. перан. Прагнаць з пасады, службы. [Вальдамар:] — Ну, ад жонкі адаб’ешся... Але цяпер не сапрэш Купчына з брыгадзірства. Мыслівец.

3. Украсці. Круціўся хітрым лісам ён [Мікіхвер], Хапаў — І гэта факт! Сапрэ. — і тут жа спісана — І, калі ласка, акт! «Вожык».

спе́рці ​2, сапрэ; безас. зак.

Разм. (звычайна ў пр. сперла). Сціснуць, здушыць. У Андрэя сперла ў грудзях, здрадніцкі горкі камяк падпёр пад горла. Асіпенка. Ад хвалявання і крыўды ў Змітрака нешта сперла ў горле. Ваданосаў. Лёнька загрузаў па пахі ў снезе, але бег і бег, пакуль у грудзях не сперла дых. Капыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

squeeze​2 [skwi:z] v.

1. сціска́ць, ці́снуць; выціска́ць; выду́шваць;

squeeze smb.’s hand мо́цна сці́снуць каму́-н. руку́;

squeeze one’s finger прышчамі́ць па́лец;

squeeze a tear вы́ціснуць слязу́;

squeeze money out of smb. вымага́ць гро́шы ў каго́-н.

2. упіха́ць, уціска́ць; уціска́цца; праці́сквацца;

squeeze one’s way through the crowd праціска́цца праз нато́ўп;

squeeze one’s hand into a glove з ця́жкасцю наця́гваць пальча́тку

♦

squeeze smb. dry вы́ціснуць усё з каго́-н.

squeeze up [ˌskwi:zˈʌp] phr. v. : squeeze up against smb. прыці́снуцца да каго́-н.;

Squeeze up a bit more! Пацясніцеся крыху!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

падці́снуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

1. што. Падцягваючы канцы чаго‑н., завязаць, абвязаць тужэй. Падціснуць воз з сенам. □ Старшыня нейкім адмысловым жаночым рухам падціснула ражкі касынкі пад падбародкам і дакранулася да локця юнака. Даніленка. // Закруціць тужэй. Агледзеў [Міша станок].. знешне, гайкі падціснуў, замяніў пасы ад злектраматора на прывод, уключыў. Мыслівец.

2. што. Падцягнуць пад сябе ці прыціснуць да сябе. Калмаценькі сабачка падціснуў хвост і стрымгалоў кінуўся ў садовы бункер, дзе звычайна хавалася ўся сям’я падчас ваенных нягод. Лужанін. // Шчыльна стуліць, сціснуць губы. Жанчыны сурова падціснулі вусны. Даніленка.

3. перан. Разм. Трохі павялічыцца (пра мароз, холад). Была адліга, потым падціснуў мароз, лісце падмерзла і цяпер звінела, быццам зробленае з гучнай жоўтай фольгі. Савіцкі. / у безас. ужыв. Уначы неяк сыпанула сёння [снегам] ды лёгенькім марозцам падціснула. Шынклер.

•••

Падціснуць (падцяць) хвост — стаць больш сціплым, менш ганарыстым, фанабэрыстым. Балбатуны падціснулі хвасты. Корбан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гу́ба, ‑ы, ж.

Тоўсты, у форме капыта грыб, які паразітуе на дрэвах; чага.

губа́ ​1, ‑ы́; мн. гу́бы, гу́б, Д ‑а́м; ж.

Скурна-мускульная рухомая складка, якая ўтварае край рота. Верхняя губа. Ніжняя губа. Сціснуць губы. Цмокаць губамі.

•••

Заячая губа — прыроджанае ненармальнае раздваенне верхняй губы ў чалавека.

З пенай на губах гл. пена.

Малако на губах не абсохла у каго гл. малако.

Надзьмуць губы гл. надзьмуць.

Развесіць губы гл. развесіць.

губа́ ​2, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.

Назва марскіх заліваў і бухт на поўначы СССР. Обская губа. Кандалакшская губа.

губа́ ​3, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.

Гіст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная акруга ў Рускай дзяржаве 16–17 стст., якая адпавядала пазнейшаму павету.

губа́ ​4, ‑ы́, ж.

Разм. Гаўптвахта. — Ну, раскіс. Нервы распусціў, барышня. Вернемся, — на трое сутак на губу. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)