◎ Мыдля́цца ’падлашчвацца’ (астрав., Сл. ПЗБ). Не зусім ясна. Відавочна, кантамініраванае ўтварэнне, адным з кампанентаў якога з’яўляецца польск. mydlkować ’віляць, круціць, хітрыць, маніць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мэнтаць ’пераварочваць, разглядаць’ (карэліц., Сцяшк. Сл.). Балтызм. Параўн. літ. mentyti ’мяшаць, перамешваць’, якое з польск. męcić ’круціць, выкручваць’, ’ашукваць’. Гл. ментаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вірава́ць
1. (круціць, бурліць) wírbeln vi;
2. перан (бурліць, кіпець) bródeln vi, wállen vi, tósen vi;
у яго́ кроў віру́е sein Blut ist in Wállung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
мул 1, ‑а, м.
Помесь кабылы і асла.
мул 2, ‑у, м.
Абл. Іл. Зазнаў тут бедны човен гора: Каламі Костусь яго пора І ва ўсе бокі яго круціць, Ды толькі воду каламуціць, Бо тут гразі больш, чым вады, І мулу, рознае брыды. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́круцень ’вяртлявы хлапец’ (Арх. Бяльк.). Ад по- і круцень, параўн. круцень ’вір’ (Яшк.), да круціцца, круціць (гл.). Параўн. яшчэ рус. по́верть ’пра легкадумнага чалавека’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
nésteln
1.
vt завя́зваць, зашнуро́ўваць
2.
vi (an D) круці́ць (у руках), ту́заць (за што-н.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
trundle
[ˈtrʌndəl]
1.
v.t.
1) каці́ць, пхаць
to trundle a wheelbarrow — пхаць та́чку
2) круці́ць
2.
v.i.
1) каці́цца
2) круці́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вадаве́рць ’вір’ (Гарэц.; Яруш.). Складанае слова: вада + вярцець ’круціць’. Рус. водоворот, макед. водовртеж, балг. водовъртеж ’тс’ дазваляюць меркаваць, што існавала праславянская складаная лексема са значэннем ’вір’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́круць ’помесь паляўнічага сабакі з дварняком’ (Жыв. НС), по́круч ’дзіця ад бацькоў розных нацыянальнасцей’ (Нікан.). Укр. по́круч ’помесь’, польск. pokurcz ’помесь’. Да по- і круціць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
крутня́, ‑і, ж.
Разм.
1. Дзеянне паводле дзеясл. круціць (у 2, 6 знач.).
2. Дзеянне паводле дзеясл. круціцца (у 2, 4, 5 і 7 знач.).
3. Падман, махлярства. Адбыў кару, вярнуўся ў сяло — ну, думалі, зразумеў ён, што крутнёй ды зладзействам на свеце не пражывеш. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)