1.ж. Лятучая мыш. Устаюць начныя страхі, здані, І зыкі чуюцца.. Чараўніка і чараўніцы, І лопат крыллямі начніцы.Колас.
2.м. і ж.Разм. Той (тая), хто доўга яе кладзецца спаць, бадзяецца начамі. Па вуліцы прайшла начніца, Абцасам калючы асфальт, Бясследнай зданню прамільгнула.Матэвушаў.
3.ж.Абл. Начная зорка. Зара за ўзгоркамі начніцы замыкала і косы вешала на росныя гаі.Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Рмн. ‑лак; ж.
1. Кавалак тканіны ва ўсю першапачатковую шырыню. Спадніца з трох полак. □ Вярнуўшыся ў хату, Салвесіха адламала калючы ліст сталетніку, разлупіла яго напалам, прыклала да раны і ўбінтавала галаву беленькай паркалёвай, адарванай ад старой сарочкі, палкай.Сабаленка.
2. Лаўка ў вагоне для сядзення або ляжання. Ярмолаў узлез на верхнюю полку, лёг і заплюшчыў вочы.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Прыбіць цвікамі да крыжа рукі і ногі (старадаўні спосаб пакарання). Дрот калючы. Вышак многа. Кулямётчыкі не спяць. Спевакоў за песню могуць На крыжы распяць.Маляўка.
2. Расправіўшы, туга нацягнуць. Добра, што Кастусь, які ехаў па малако, захапіў брызент: распялі яго, прымацаваўшы да калёс, і так пратрымалі больш гадзіны над ягнятамі.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
brier
I[braɪr]
n.
1) калю́чы куст (напр. шыпшы́на, ажы́ньнік)
2) за́расьнік -у m. (з такі́х кусто́ў)
II[braɪr]
n.
1) э́рыка f. (бе́лае дрэ́ўца)
2) лю́лька для курэ́ньня (з ко́раня э́рыкі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ве́пер (Шат.) ’кабан’. Ст.-рус., ст.-слав.вепрь, рус.вепрь, укр.вепр, ве́пер, польск.wieprz, чэш.vepř, балг.ве́пър, серб.ве̏пар. Прасл.*veprь ’вяпрук’ (магчыма, раней назоўнік i‑асноў). І.‑е. сувязі не вельмі пэўныя. Тлумачэнні: 1) роднасць з лат.vepris ’вяпрук’ (але, можа, гэта запазычанне з рус. мовы); 2) роднасць з лац.veprēs ’цярновы куст’ (першаснае значэнне слова *veprь магло быць ’шчаціністы, калючы’); 3) роднасць са ст.-інд.vápati ’рассыпае (семя)’; 4) сувязь з лац.aper, ст.-в.-ням.ebur ’вяпрук’ (ням.Eber). Не выключаецца, аднак, што *veprь — старое «праеўрапейскае слова». Гл. Фасмер, 1, 292 (там і літ-pa). Параўн. Махэк₂, 684.
1. Паўзучы, наткнуцца, натрапіць на каго, што‑н. Напаўзці на перашкоду. Напаўзці на калючы дрот.
2.(1і2ас.неўжыв.). Прыпаўзці, запаўзці куды‑н. у вялікай колькасці. Напаўзло мурашак у торбу з абедам.
3. Насунуцца, пакрываючы, засланяючы сабою (пра хмары, туман, цемру і пад.). На змярканні з-за лесу папаўзлі шызыя, змрочныя хмары.Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асе́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Рмн. ‑чак; ж.
Адсутнасць выстралу пры спуску курка ў выніку няспраўнасці зброі або патрона. Тадэўчык.. прыцэліўся і націснуў курок. — Асечка! Порах, мабыць, мокры...Бядуля.//перан.Разм. Няўдача, прамашка ў якой‑н. справе. Відаць, Бародка разлічваў на іншы эфект: па-мужчынску пажартуюць — і ўсё.. Але яўна атрымалася асечка, і Арцём Захаравіч ураз забыўся на кулінарыю, павярнуўся да Лемяшэвіча расчырванелы, калючы.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
prickly[ˈprɪkli]adj.
1.калю́чы;
prickly bushes калю́чыя кусты́
2. які́ адчувае пако́лванне, калаццё;
a prickly sensation адчува́нне пако́лвання
3. які́ прычыняе турбо́ты
4.infml запа́льчывы; раздражня́льны; зласлі́вы;
He was in a very prickly mood that morning. Ён быў вельмі раздражнёны той раніцай.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пагро́злівы, ‑ая, ‑ае.
1. Які выражае пагрозу. Пагрозлівы выраз твару. Пагрозлівыя словы. □ Хлопец увесь час адчуваў калючы, насцярожаны, папераджальны і пагрозлівы бацькаў позірк.Шамякін.
2. Які тоіць у сабе пагрозу. Толькі жоўтыя трасіры памчаліся ў невядомую, цяпер пагрозлівую цемень...Лупсякоў.З першых сваіх крокаў шахтапраходчыкі сустрэліся з вельмі пагрозлівымі з’явамі.Кулакоўскі.Алесь расказаў пра дарогу, пра размову з прафесарам, пра тое, як гучала песня ў снягах, пра пагрозлівы сон.Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паця́гваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што, зашто і без дап.
1. Час ад часу, злёгку, паціху цягнуць. Ніна пацягвала з кубка чай, а Яроціха .. не пераставала гаварыць.Лобан.[Чалавек] раскурваў люльку: прыкрыў вялікім пальцам тытунь і дробна пацягваў з цыбука.Чорны.З-за Рамянкі пацягваў калючы вецер.Асіпенка./убезас.ужыв.Там [у даліне] была ўжо засень, адтуль пацягвала вільготным халадком блізкай начы.Самуйлёнак.
2.Незак.да пацягнуць (у 8 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)