wie auf (glühenden) ~n sítzen* — ≅ сядзе́ць як на іго́лках
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
erwérben
*vt
1) набыва́ць, здабыва́ць
2) зарабля́ць
sein Brot ~ — зарабля́ць на пражыццё
Ruhm ~ — набы́ць сла́ву
3) авало́дваць (ведамі і г.д. )
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
érnten
vt
1) збіра́ць ураджа́й
2) здабыва́ць (славу)
◊ was der Mensch sät – das wird er érnten — ≅ што пасее́ш, то́е і пажне́ш
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
надзе́йны, ‑ая, ‑ае.
Такі, на якога можна спадзявацца. Надзейная варта. Надзейны памочнік. Надзейны саюзнік. □ [Жан:] — Надзейным людзям даручана здабываць друкарскае абсталяванне.Новікаў.Надзейнаю зменай мы станем у строй Пад ленінскі сцяг наш барвовы.Гілевіч.// Трывалы, моцны. Надзейныя рыштаванні. □ Шнур быў доўгі, метраў са сто, і надзейны, у тры шпагаціны.Брыль.// Які забяспечвае дасягненне мэты, пэўны. Надзейны сродак. □ [Дырэктар:] — [Лясы] былі надзейным прытулкам для.. [партызан] і непераадольнай перашкодай для ворага.В. Вольскі.[Клямт] стаў шукаць больш надзейнага месца.Мележ.//перан. Які забяспечвае поспех. Сяргею здалося, што ён знайшоў надзейны ключ да сэрца старой.Сіўцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здабы́ча, ‑ы, ж.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл.здабываць — здабыць. Здабыча золата. □ Вельмі ж непрадумана рабілася падсочка. Стараліся план па здабычы жывіцы выканаць, а што сосны могуць засохнуць — гэта не вельмі турбавала.Даніленка.
2. Тое, што здабыта, атрымана, дасягнута шляхам якіх‑н. намаганняў. Ваенная здабыча. □ Калісьці тут грабежнікі-піраты дзяліліся здабычаю багатай.А. Вольскі.
3. Тое, што здабыта на паляванні, лоўлі і пад.; прадмет палявання, лоўлі. Паляўнічы спрытным рухам закінуў стрэльбу за плячо, падбег да здабычы.Гамолка.Хлапцы пачапілі сазаноў папружкай пад жабры, закінулі сваю.. здабычу за плечы і пайшлі.Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жыві́ць ’быць крыніцай дзейнасці’. Рус.живи́ть ’даваць жыццё, бодрасць’, укр.живи́ти ’забяспечваць жывыя арганізмы неабходнымі речывамі, падтрымліваць, натхняць’, польск.żywić ’забяспечваць арганізм’, ’адчуваць нешта’, уст. ’аставіць кагосьці пры жыцці’, в.-луж.žiwić ’карміць, харчаваць’, чэш.živiti ’карміць’, славац.živiť ’карміць, забяспечваць усім патрэбным’, славен.živíti ’харчаваць, утрымліваць’, серб.-харв.жи́вити ’жыць’. Ст.-слав.живити ’ажывіць’, ’пакінуць жывым’, ’жыць з чагосьці’. Ст.-рус.живити ’даваць жыццё’ (1096 г.); зажыўляць, гаіць (1585 г.); здабываць сродкі існавання (XI–XII стст.)’. Прасл. утварэнне дзеяслова ад прыметніка *živ‑ (гл. жывы) з суфіксам *‑i‑ti, першапачатковае значэнне ’рабіць жывым’, адкуль і ’харчаваць’, ’гаіць’, ’натхняць’ і г. д. Трэба адзначыць, што значэнні гэтыя прадстаўлены і ў гісторыі слова жыць (гл.).
1.каго-што. Прымушаць рухацца ў якім-н. напрамку, прымусова адпраўляць.
Г. авечак.
Г. звера (праследаваць). Г. лес па рацэ (сплаўляць). Паны гналі людзей на работу.
2.каго-што. Прымушаць хутка рухацца, ехаць на вялікай скорасці.
Фурман гнаў каня.
Г. машыну.
3.безас., што. Вельмі хутка расці.
Бульбу гоніць у каліўе.
4.што. Здабываць пры дапамозе перагонкі.
Г. алей.
5.што. Рабіць, пастаўляць хутка, у вялікай колькасці.
Г. план.
Г. прадукцыю.
6.заг.гані(це). Даваць (разм.).
Гані грошы.
7.безас. Моцна слабіць (разм.).
Жывот гоніць.
|| наз.гон, -у, м. (да 1 знач.) іго́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 1, 2, і 4 знач.).
Г. звера.
|| прым.го́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Гонныя галубы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Про́мысел ’здабыванне звяроў, птушак лоўляй, паляваннем’, ’занятак, рамяство як крыніца сродкаў існавання’ (ТСБМ), прамы́сл ’прамысловасць; занятак, рамяство’ (Стан.), ст.-бел.промыслъ ’клопат, апека, нагляд’. Паводле Крамко (Гіст. Лекс., 245), неалагізм XIX ст. Рус.про́мысел ’тс’ < промыслить, прамышлять ’здабыць (здабываць), абзавесціся (абзаводзіцца) нечым’, далей да мысль (Фасмер, 3, 375); укр.про́мисел, про́мисл ’вытворчасць, здабыванне’ (< *promyslъ, ЕСУМ, 4, 597), польск.przemysł ’прыкідка, хуткая рэакцыя; індустрыя’ (< przemyslić ’прадумаць, прыкінуць’, Банькоўскі, 2, 871–872); чэш.průmysl ’знаходлівасць, ініцыятыва, індустрыя’ (з рус.промысел, Махэк₂, 488), славац.priemysel (з чэш.). Запазычанне або калька з рускай, дзе, відаць, з ц.-слав.промыслъ, сінонім провидѣние ’божая ласка, клопат’ (паводле БЕР, 5, 760, — з рус.); усходнеславянская форма захавалася ў назве горада Перемышль (Банькоўскі, 2, 871). Неаславянізм, што калькуе ням.Industrie?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
горб, гарба, м.
1. Ненармальная пукатасць на спіне або на грудзях чалавека, якая ўтвараецца ад скрыўлення пазваночніка або грудной клеткі. За вайну Якім яшчэ больш падаўся, ссутуліўся, і ад гэтага горб на яго спіне здаваўся больш крутым, чым раней.Парахневіч.// Тлушчавы нараст на спіне некаторых жывёл, напрыклад вярблюда. //Разм.груб. Спіна. За жыццё памясіў я нямала балот, панасіў на гарбу я нямала турбот.Дубоўка.
2.чаго. Пукатасць, узвышэнне на якой‑н. паверхні. Дзе-нідзе на палях агаліліся рыжыя гарбы узгоркаў.Пянкрат.Крыху правей, куды вядзе аўтастрада, чарнее горб маста.Карпюк.
•••
Гнуць горбгл. гнуць.
Сваім гарбом — цяжкай працай (жыць, зарабляць, здабываць і пад.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
achieve
[əˈtʃi:v]
v.t.
1) рабі́ць; выко́нваць
Did you achieve all that you expected to today? — Ці ты зрабі́ў сёньня ўсё то́е, што спадзява́ўся?
2) дасяга́ць; здабыва́ць
He achieved fame as a swimmer — Ён здабы́ў сла́ву плыўца́
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)