мех², ме́ха, мн. мяхі́ і мяхо́ў, м.
1. Прыстасаванне са скуры для нагнятання паветра ў горан у кавальскай справе, а таксама для прывядзення ў дзеянне некаторых музычных інструментаў.
2. У фатаграфіі: святлонепранікальная частка фатаграфічнай камеры, падобная на гармонік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
дзеясло́ў, -ло́ва, мн. -ло́вы, -ло́ваў, м.
У граматыцы: часціна мовы, што абазначае дзеянне або стан прадмета і змяняецца па часах, асобах і ліках.
Аднакратны д.
Дапаможны д.
Неазначальная форма дзеяслова.
Безасабовыя дзеясловы.
Рознаспрагальны д.
|| прым. дзеясло́ўны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абця́ць, абатну́, абатне́ш, абатне́; абатнём, абатняце́, абатну́ць; абатні́; абця́ты; зак.
1. што. Абсячы, абрэзаць канцы чаго-н.
А. сукі дрэва.
2. перан., каго-што. Раптоўна спыніць якое-н. дзеянне.
|| незак. абціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. абціна́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
па-над, прыназ. з Т.
Ужыв. пры ўказанні на каго-, што-н., над якімі ў пэўным кірунку адбываецца рух, дзеянне або зверху над якімі што-н. адбываецца.
Песні плылі па-над гаем.
Гучыць голас міру па-над светам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
сла́біць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -біць; незак.
1. безас., каго-што. Пра частае апаражненне кішэчніка.
Дзіця ўвесь час с.
2. Выклікаць паскоранае дзеянне кішэчніка ў каго-н.
Касторка добра с.
|| зак. прасла́біць, -біць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
operation [ˌɒpəˈreɪʃn] n.
1. med. (хірургі́чная) апера́цыя;
have/undergo an operation перано́сіць апера́цыю;
perform an operation рабі́ць апера́цыю;
a kidney transplant operation апера́цыя па транспланта́цыі/пераса́дцы ны́ркі
2. апера́цыя (асобнае дзеянне ў шэрагу іншых падобных);
a rescue operation апера́цыя па ратава́нні
3. econ. гандлёвая/фіна́нсавая апера́цыя; здзе́лка
4. дзе́янне, функцыянава́нне
5. mil. апера́цыя, вае́нныя дзе́янні
♦
in operation у дзе́янні;
come into operation пачына́ць дзе́йнічаць; увахо́дзіць у сі́лу (пра закон);
put into operation уво́дзіць у дзе́янне/у эксплуата́цыю/ва ўжыва́нне
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ánkurbeln
vt тэх. заво́дзіць, перан. прыво́дзіць у дзе́янне
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Скрэнт ‘дэталь пярэдняй часткі воза ў выглядзе бруска, у якую устаўляюцца ручкі’ (Скарбы). З польск. skręt ‘паварот, выгін’, параўн. запазычанае скрэнт ‘круты паварот’ (шальч., Сл. ПЗБ), шляхам семантычнага пераносу ‘дзеянне, вынік дзеяння’ → ‘прылада, пры дапамозе якой ажыццяўляецца дзеянне’. Параўн. укр. дыял. скрент ‘перадок воза’ таго ж паходжання (ЕСУМ, 5, 285).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сартава́нне ’дзеянне паводле знач. дзеясл. сартаваць (ТСБМ). З польск. sortowanie. Параўн. рус. сортиро́вка (Кюне, Poln., 95).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
націскны́, -а́я, -о́е.
1. Які служыць для націскання (спец.).
Н. болт.
2. Які прыводзіцца ў дзеянне націсканнем.
Міна націскнога дзеяння.
3. У мовазнаўстве: які стаіць пад націскам (пра склад, слова).
Націскныя галосныя.
|| наз. націска́льнасць, -і, ж. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)