a mischievous child — жэ́ўжык -а m., гарэ́за -ы m. & f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Вы́рвас ’гарэза, вісус, свавольнік’ (Нас., Гарэц.), вы́рвас, вырвасю́га ’жулік; вельмі бойкі і гарэзлівы хлопчык’ (Бяльк.). Паводле Лаўчутэ, Лекс. балт., 19, слав. утварэнне на аснове літ.vir̃ve, virvė̃ ’вяроўка’, лат.vìrve, vìrva ’тс’ з балтыйскім суф. ‑ас.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Búbe
m -n, -n пагардл.
1) хло́пчык; хлапчаня́
2) гарэ́за, ві́сус
3) вале́т (у картах)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
◎ Пляску́н1 ’дзяружка з ільняных нітак’ (Сцяшк. Сл.). Да плоскаю (гл.).
◎ Пляску́н2 ’гарэза’ (Нар. Гом.). У выніку кантамінацыі плясун (ці пляска) і ’скакун.
◎ Пляску́н3 ’пухір у рыбы’ (воран., ЛА, 1). Да пляск, пляскаць ’лопацца, трэскацца’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раскудзе́ліцца ’рассваволіцца’ (івац., ЖНС). Відаць, да кудзеля (гл.) з няясным метафарычным пераносам, магчыма, праз сінанімічнае распусціцца, параўн. рус.арханг.раскудели́ть ’распускаць ніткі’ і пск.раскудели́ться ’раззлавацца’. Не выключана сувязь з праку́дзіць ’гарэзнічаць, вычвараць’, праку́да ’ахвотнік да свавольстваў, гарэза’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
чарцяня́н., чарцянён.
1. kléiner Téufel; Téufelchen n -s, -;
2. (гарэза) Wíldfang m -(e)s, -fänge, Schlíngel m -s, -, Schalk m -(e)s, -e і Schälke
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ды́рда ’дзяўчынка-гарэза, якая выйшла з дзіцячага ўзросту і бегае ў кароткай кашулі’, ’чалавек высокага росту і асабліва той, хто мае доўгія ногі’, ды́рдас ’хлопчык-гарэза, які выйшаў з дзіцячага ўзросту і бегае ў кароткай кашулі’ (Нас.). Паводле Лаўчутэ (Лекс. балтызмы, 19), гэтыя два словы ў даных значэннях зафіксаваны толькі ў бел. мове і на слав. глебе не этымалагізуюцца. Лаўчутэ мяркуе, што крыніцай гэтых лексем былі літ.*dirda, *dirdas (параўн. літ.dirdinė́ti ’сланяцца, бяздзейнічаць’). Ад ды́рда, відавочна, утвораны дзеяслоў ды́рдзіцца ’выцягваць ногі пры смерці’ (Касп.). Параўн. яшчэ вельмі няпэўныя меркаванні ў Сл. паўн.-зах. (пад ды́рда). Няпэўна таксама Трубачоў (Эт. сл., 5, 201) звязвае ды́рда з ды́лда.
Лобус2 ’хлопец, дзяцюк’ (арго, Рам. 9), ашм. ’гарэза’ (Сл. ПЗБ). З польск.łobus, łobuz ’гарэза’, ’вісус’, ’хуліган’, ’гультай’, ’нягоднік’, якое, паводле Слаўскага (5, 127), з’яўляецца адным з нешматлікіх выпадкаў параўнання чалавека з дрэвам, калодай, дубцом, — параўн. укр.хлистик, лобас, рус.хлыст, бел.драг.лі́мах, бел.пень і інш. Да лобус1.