know2 [nəʊ] v. (knew, known)
1. ве́даць;
as/so far as I know нако́лькі мне вядо́ма;
as you know як вам вядо́ма;
I wouldn’t know infml адку́ль мне ве́даць;
How do you know? Адкуль вы ведаеце?/Чаму вы так лічыце?
2. разуме́ць;
Do you know what I mean? Вы разумееце, што я маю на ўвазе?
3. быць знаёмым;
I know Mr Smith – he lives near me. Я ведаю пана Сміта – ён жыве недалёка ад мяне;
get to know знаёміцца;
I’m getting to know my neighbours. Я знаёмлюся з маімі суседзямі.
4. (by) пазнава́ць;
I knew him by his voice. Я пазнаў яго па голасе.
♦
not know smb. from Adam infml зусі́м не ве́даць каго́-н.;
know smth. inside out ве́даць што-н. даскана́ла;
know smb. by sight ве́даць каго́-н. у твар (але не быць добра знаёмым);
Heaven/God/who knows infml бог/хто яго́ ве́дае
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
umieć
umie|ć
незак. умець, ведаць, знаць;
~ć pisać i czytać — умець пісаць і чытаць; быць пісьменным;
nie ~m pływać (prowadzić samochodu) — я не ўмею плаваць (вадзіць машыну);
~ć na pamięć — ведаць на памяць;
~ć po polsku — ведаць польскую мову
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
выно́сіць, ‑ношу, ‑носіш, ‑носіць.
Незак. да вынесці.
•••
Выносіць смецце з дому (хаты) — рабіць вядомым тое, чаго не павінны ведаць іншыя. [Гарлахвацкі:] Спадзяюся, што смецця з хаты выносіць вы не будзеце, каб гэта не лягло бруднай плямай на нашу ўстанову. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канспірава́цца, ‑руюся, ‑руешся, ‑руецца; незак.
Захоўваць канспірацыю; таіцца, хавацца. Мірон стварыў ячэйку ў вёсцы, з якою амаль што не канспіраваўся, на нарадах шмат гаварыў і прарочыў хуткую міжнародную рэвалюцыю. Пестрак. — Чалавек павінен ведаць мясцовасць, людзей, умець найлепш канспіравацца. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́вуцтва, ‑а, н.
Адсутнасць ведаў, неадукаванасць, недасведчанасць у чым‑н. [Антаніна Аркадзеўна:] — Божа мой, якое дрымучае невуцтва! Дваццаць гадоў вучыць дзяцей і не ведаць, дзе востраў Калімантан. Шамякін. [Шэмет:] — Судзяць не Дубалеку, а непаваротлівасць, абыякавасць, .. бязволле, марудлівасць, невуцтва — вось што судзяць. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Разве́даць ’дазнацца пра што-небудзь’, ’зрабіць абследаванне чаго-небудзь’ (ТСБМ), ’даведацца’ (лід., Сл. ПЗБ), разве́даны ’выяўлены, знойдзены, распазнаны’ (Сцяшк. Сл.), разве́дка ’здабыванне звестак, абследаванне’ (ТСБМ), ’першы вылет пчол пасля зімы’ (Сцяшк.). Ад раз- і ве́даць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сла́ба прысл
1. schwach; lóse;
сла́ба завяза́ць lóse zúbinden*;
2. (дрэнна) schlecht;
сла́ба ве́даць мо́ву die Spráche schlecht behérschen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
вало́даць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. кім-чым. Мець у сваёй уласнасці, уладаць.
В. маёмасцю.
2. перан., кім. Трымаць у сваёй уладзе, падпарадкоўваць сабе, кіраваць.
Адна думка ўвесь час валодае ім.
3. чым. Умець, мець магчымасць карыстацца чым-н., дзейнічаць пры дапамозе чаго-н.
В. зброяй.
Не в. левай рукой.
В. пяром (умець добра пісаць). В. некалькімі замежнымі мовамі (ведаць іх). В. сабой (трымацца спакойна ў любых абставінах).
|| наз. вало́данне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Вястун ’веснік, прадвеснік’ (БРС, КТС), рус. пск. вестуно́к ’веснік’, польск. zwiastun ’прадвеснік, вястун’. Бел. лексема — пранікненне польск. zwiastun (без прэфікса z‑, які, аднак, захаваўся ў слове звестка (гл.)). Да ведаць, весць (гл.). Сюды ж вясту́нка (БРС, КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ако́лічны, ‑ая, ‑ае.
Навакольны, сумежны, суседні. [Пан:] — Заўтра ж дай ведаць мужыкам аколічных вёсак, хай прыходзяць да мяне. Чарот. Як жонка члена сельскага Савета.. [Сідарыха] ведае ўсе аколічныя навіны і не вытрымае, каб не вылажыць іх усе да адной перад Арынай. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)