ультрале́вый ультрале́вы;
ультрале́вый укло́н ультрале́вы ўхіл.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ультрале́вы полит. ультрале́вый;
у. ўхіл — ультрале́вый укло́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ухі́л, -лу м., в разн. знач. укло́н;
пра́вы ўхіл — полит. пра́вый укло́н;
ле́вы ўхіл — полит. ле́вый укло́н;
шко́ла з маста́цкім ~лам — шко́ла с худо́жественным укло́ном;
адміністрацы́йны ўхіл — администрати́вный укло́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сіндыкалі́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сіндыкалізму, сіндыкалістаў. Сіндыкалісцкі ўхіл у рабочай партыі. Сіндыкалісцкія прафсаюзы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тэхніцы́зм, ‑у, м.
Кніжн.
1. Празмернае захапленне тэхнічным бокам якой‑н. справы на шкоду яе сутнасці. Голы тэхніцызм.
2. Празмерны ўхіл у бок паказу тэхнікі, вытворчасці, машын у мастацкіх творах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ухі́л, ‑у, м.
1. Пэўны напрамак дзейнасці, інтарэсаў, спецыялізацыі. Лазарэт будзе мець хірургічны ўхіл. Алешка. Кожная навучальная ўстанова з будаўнічым ухілам пасылала.. [на будаўніцтва магістралі] некалькі сваіх выпускнікоў. Пальчэўскі. // Наяўнасць здольнасці да чаго‑н. Гаварыў ён па-беларуску прыгожа, нават, я сказаў бы, з літаратурны ўхілам. Дубоўка.
2. Адхіленне, адыход ад генеральнай лініі партыі. Асабліва актыўную дзейнасць праявілі .. [Я. Купала і Я. Колас] у часы барацьбы з рознымі нацыяналістычнымі скажэннямі і ўхіламі. Шакун.
3. Нахіленая, пакатая паверхня; схіл, адхон. Было ясней за яснае: вагоны, пакінутыя на ўхіле незатарможанымі, скрануліся з месца і пакаціліся самі па сабе... Васілёнак.
•••
Левы ўхіл — чужая марксізму-ленінізму псеўдарэвалюцыйная, авантурыстычная палітыка, якая прыкрывае рэвалюцыйнай фразай апартуністычную, згодніцкую сутнасць.
Правы ўхіл (у ВКП (б) — апартуністычная плынь у 1928–30 гг., якая адмаўляла неабходнасць і магчымасць паскоранай індустрыялізацыі краіны, правядзенне калектывізацыі сельскай гаспадаркі і прапаведвала «тэорыю» затухання класавай барацьбы і мірнага ўрастання кулака ў сацыялізм.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
укло́н м.
1. ухі́л, -лу м.; (наклон) нахі́л, -лу м.; (склон) схіл, род. схі́лу м.; (дороги) пака́т, -ту м.; пака́тасць, -ці ж.;
стена́ дала́ большо́й укло́н сцяна́ дала́ вялі́кі ўхіл (нахі́л);
укло́ны железнодоро́жного пути́ пака́ты (пака́тасці) чыгу́начнага пуці́;
по́езд идёт под укло́н цягні́к ідзе́ з пака́ту;
2. полит. ухі́л, -лу м.;
ле́вый укло́н ле́вы ўхіл;
пра́вый укло́н пра́вы ўхіл;
3. (направление) ухі́л, -лу м.;
шко́ла с худо́жественным укло́ном шко́ла з маста́цкім ухі́лам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ле́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Размешчаны з таго боку цела, дзе знаходзіцца сэрца; проціл. правы. Левая нага. Левае вуха. □ Пані Мар’я левай рукой трымала перад сабой разгорнутую кнігу, а ў правай — ручку. Брыль. // Размешчаны з боку той рукі, якая бліжэй да сэрца. Левы бок тулава. □ Па правай руцэ цягнуўся ельнік уперамешку з маладымі хвоямі, а з левага боку пачынаўся бярэзнік. Колас. // Размешчаны з боку левай рукі, па левы бок, калі стаць тварам у напрамку руху, цячэння і пад. Вада ў рацэ разлілася шырока, залівала ўвесь нізкі левы бераг. Чорны.
2. Палітычна радыкальны ці больш радыкальны, чым іншыя (ад левага боку парламенцкай залы, дзе па традыцыі размяшчаюцца члены радыкальных і рэвалюцыйных партый). Левая фракцыя парламента. Газеты левага напрамку. / у знач. наз. ле́выя, ‑ых. Пра людзей.
3. Які прыкрывае рэвалюцыйнай фразай дробнабуржуазную сутнасць; апартуністычны. Левы ўхіл. Левы эсэр. / у знач. наз. ле́выя, ‑ых. Пра людзей.
•••
Устаць з левай нагі гл. устаць.
Як левая нага хоча гл. нага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)