ісце́ц, істца́, мн. істцы́, істцо́ў, м.
Асоба або арганізацыя, якія прад’яўляюць іск; проціл. адказчык.
|| ж. ісці́ца, -ы, мн. -ы, -ці́ц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ісце́ц
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ісце́ц |
істцы́ |
| Р. |
істца́ |
істцо́ў |
| Д. |
істцу́ |
істца́м |
| В. |
істца́ |
істцо́ў |
| Т. |
істцо́м |
істца́мі |
| М. |
істцу́ |
істца́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ісце́ц (род. істца́) м., юр. исте́ц
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ісце́ц, істца, м.
Асоба, якая прад’яўляе іск; проціл. адказчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ісце́ц ’асоба, якая прад’яўляе іск’ (ТСБМ). Рус. истец ’тс’, польск. iściec ’уладальнік’, ’крэдытор’, ’даўжнік’, ’паручыцель’, ’сведка’, ст.-чэш. jistec ’уладальнік, крэдытор’, ’даўжнік’, ’абвінаваўца, ісцец’, серб.-харв. ѝстац ’законнае дзіця’, ’раўня’, балг. ище́ц ’ісцец’. Ст.-рус. истецъ ’ісцец’, ’адказчык’, ст.-бел. истец ’тс’. Прасл. вытворнае з суф. ‑ьcь ад *jьstъ (гл. існы). Трубачоў, Эт. сл., 8, 247; Фасмер, 2, 142; Слаўскі, 1, 471.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ісці́ца, ‑ы, ж.
Жан. да ісцец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
исте́ц юр. ісце́ц, род. істца́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чалабі́тчык, ‑а, м.
Гіст. Той, хто звяртаецца з чалабітнай; прасіцель, ісцец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Саката́ць ’сакатаць’ (БРС, Нас., Шат., Касп., Сцяшк., Гарэц., Шн., Янк. 3.. Інстр. 2, 3, Зн., дыс.), сокоті́ты ’раўнамерна, хораша пастукваць (пра новы воз)’ (Нар. лекс.). Рус. сокота́ць ’балбатаць (як сарока), гагатаць’, ’кудахтаць’. Звязваюць з слав. *sokъ ’ісцец, выведнік, лазутчык’, рус. са́кать ’перагаворвацца’, балг. са́кам ’патрабую, хачу’ і далей з літ. sakýti, sakaũ ’гаварыць’ (Мікуцкі, 70, 365), лат. sacît, saku ’тс’, лац. in‑seque ’абвясці’, ст.-в.-ням. sagên ’гаварыць’, грэч. ένισπου ’скажы’ (Траўтман, 255; Фрэнкель, ZfslPh, 20, 51; гл. таксама Фасмер, 3, 708, там жа і іншая літ.). Сюды ж со́кот — дэвербатыў ад сакатаць і сакату́ха ’курыца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)