ільсні́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
ільсні́цца |
ільсня́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ільсні́ўся |
ільсні́ліся |
| ж. |
ільсні́лася |
| н. |
ільсні́лася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ільсні́цца несов. лосни́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ільсні́цца і льсні́цца, ‑ніцца; незак.
Блішчаць, адсвечваць (пра гладкую паверхню). Паравозік быў зроблены з бярозы-чачоткі, ільсніўся, як шкло. Пестрак. Дарога гладкая, слізкая, бліскучая. Ільсніцца сліпучы белы снег. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ільсні́цца, льсні́цца ’блішчаць, адсвечваць (пра гладкую паверхню)’ (ТСБМ). Рус. лосни́ться, укр. лисні́ти, лисни́тися, дыял. ли́ска́ти, польск. łyskać, ст.-чэш. lščieti se, чэш. lesknouti se, славац. lesknúť sa, славен. lesketati se, серб.-харв. ле̏скати се, балг. лъщя́, макед. дыял. лашти. Ст.-слав. льщати сѫ, ст.-рус. льщатися, ст.-бел. ильснутися (Скарына). З прасл. *lьsknǫti (sę), суадноснага з *lьskěti (sę), і‑ пратэтычнае. Прасл. *lьsk‑ < *lъsk‑ (відаць, у выніку кантамінацыі з blьsk‑) звязваецца з іншымі абазначэннямі святла, якія ўзыходзяць да і.-е. *leuk‑/*louk‑; параўн. луч, луна. Праабражэнскі, 1, 470; Фасмер, 2, 521; Махэк₂, 327.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́сліцца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ліцца; незак.
Блішчаць, ільсніцца (пра вочы, твар).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
льсні́цца,
гл. ільсніцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лосни́ться несов. блішча́ць, ільсні́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пільсць, ‑і, ж.
Поўсць, падшэрстак. Цьмяным золатам ільсніцца пільсць кунічая! Дзяргай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́сліцца, ‑ліцца; незак.
1. Блішчаць, ільсніцца. Вочы блішчалі і масліліся.
2. Зал. да масліць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пляўцець ’ільсніцца’ (ганц., Сл. ПЗБ). З бляўцець ’тс’ — балтыз. м. Параўн. ліг. hliaūkti ’ільсніцца’ (Грынавяцкене, тамсама).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)