яны́ гл. ён.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яны́, род., вин., предл. іх, дат. ім, твор. і́мі; м. ён, ж. яна́, ср. яно́ мест. личн. они́;

я. пасябрава́лі — они́ подружи́лись;

я іх не ве́даю — я их не зна́ю;

ад іх прыйшло́ пісьмо́ — от них пришло́ письмо́;

дзя́куючы ім — благодаря́ им;

памі́ж і́мі — ме́жду ни́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

яны́, іх, ім, іх, імі, аб іх; займ. асаб. 3 ас. мн.

1. Ужываецца (з мэтай пазбегнуць паўтарэння) замест назоўніка множнага ліку, які ў папярэднія кантэксце абазначае прадмет гаворкі. І сыны адказ трымалі Перад бацькам родным, А стараўся з іх быць кожны Свайго бацькі годным. Купала. [Рыбнікаў:] Смерць героя не прыгнятае жывых, а кліча іх да новых подзвігаў. Крапіва. // (у спалучэнні са словамі: «самі», «самыя»). Іменна тыя, а не хто іншы; тыя самыя.

2. толькі Р. Ужываецца ў знач. прыналежная займенніка; іхні. Мартын таксама глянуў У дзедавы цёмныя вочы, адчуваючы іх уладу над сабою, і потым мімаволі апусціў свае вочы. Колас. Сцепуржынскі і Скуратовіч увайшлі ў дом праз чысты ход. Іх галасы ціха гулі недзе ў большым пакоі. Чорны.

3. У спалучэнні з часціцай «вось» набывае ўказальны характар. Вось яны — палі густыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Я́н

назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. Я́н Я́ны
Р. Я́на Я́наў
Д. Я́ну Я́нам
В. Я́на Я́наў
Т. Я́нам Я́намі
М. Я́не Я́нах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ё́н

займеннік, асабовы, 3-я асоба

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ё́н яна́ яно́ яны́
Р. яго́ яе́ яго́ і́х
Д. яму́ ё́й яму́ і́м
В. яго́ яе́ яго́ і́х
Т. і́м ё́й
ёю		 і́м і́мі
М. і́м ё́й і́м і́х

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зраўня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

Тое, што і зраўнаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

калі́сьці, прысл.

Некалі ў мінулым, даўней.

К. яны часта сустракаліся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пасчапля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., што.

Тое, што і пасчэпліваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

распая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

Расплавіць на месцы, дзе спаяна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парасчыня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., што.

Расчыніць усё, многае.

П. вокны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)