ядаві́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ядаві́ты |
ядаві́тая |
ядаві́тае |
ядаві́тыя |
| Р. |
ядаві́тага |
ядаві́тай ядаві́тае |
ядаві́тага |
ядаві́тых |
| Д. |
ядаві́таму |
ядаві́тай |
ядаві́таму |
ядаві́тым |
| В. |
ядаві́ты (неадуш.) ядаві́тага (адуш.) |
ядаві́тую |
ядаві́тае |
ядаві́тыя (неадуш.) ядаві́тых (адуш.) |
| Т. |
ядаві́тым |
ядаві́тай ядаві́таю |
ядаві́тым |
ядаві́тымі |
| М. |
ядаві́тым |
ядаві́тай |
ядаві́тым |
ядаві́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ядаві́ты, -ая, -ае.
1. Які з’яўляецца ядам (у 1 знач.), які выклікае атручэнне.
Ядавітыя рэчывы.
Я. грыб.
Я. газ.
2. перан. Зласлівы, з’едлівы.
Ядавітая іронія.
Я. чалавек.
Ядавіта (прысл.) сказаць.
3. Пра колер, пах: непрыемны, рэзкі (разм.).
|| наз. ядаві́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ядаві́ты прям., перен. ядови́тый;
~тае рэ́чыва — ядови́тое вещество́;
~тая змяя́ — ядови́тая змея́;
я. ко́лер — ядови́тый цвет;
~тая ўсме́шка — ядови́тая улы́бка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ядаві́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца ядам (у 1 знач.), здольны выклікаць атручэнне. Ядавітыя рэчывы. □ [Тварыцкага] на нямецкую вайну забралі былі. Там і атруцілі яму грудзі на век-вечны. — Газ ядавіты пускалі. Чорны. // Які змяшчае ў сабе яд. Бледная паганка — ядавіты грыб. □ Лугі, пашы.. часта бываюць засмечаны ядавітымі раслінамі. «Беларусь». // Які выдзяляе, выпускае яд, выпрацаваны спецыяльнымі органамі (пра жывёл). Ядавітыя змеі. Ядавіты павук каракурт.
2. Разм. Які непрыемна і раздражняльна ўздзейнічае на органы пачуццяў; едкі, пякучы. Ядавіты пах лаку. □ Не то рэдкі туман, не то слязлівая пялёнка, не то ядавіты дым з папялішчаў закрываў Грыпіне вочы. Мыслівец. / Пра яркі, рэзкі колер. Зыркаю на ядавітага колеру вадкасць, якая б’ецца аб сценкі бутэлькі, і мяне разбірае страх. Карпюк. // перан. Які тоіць у сабе пагрозу; небяспечны. Мы ўжо бачылі, што гэтае пытанне з’яўляецца асабліва ядавітым для філасофіі Маха і Авенарыуса. Ленін.
3. перан. Зласлівы, з’едлівы. Койфер з ядавітай іроніяй сказаў: — О, я цудоўна вас разумею, пан обер-лейтэнант. Вы ведалі ці здагадваліся аб гэтым палёце і, каб ратаваць сваё жыццё, уцяклі з вёскі... Шамякін. / Пра зласлівага, з’едлівага чалавека. — Ну, ты і ядавіты стаў, чорт гэтакі, — засмяяўся Сяргееў і ўзяў Валодзю за рукі. Федасеенка. // Які выражае зласлівасць, з’едлівасць. Немец за паліраваным сталом, здаецца, піў асалоду, гледзячы на Людмілу, на збітую Шуру. «Ну, што вы цяпер скажаце?» — пытаўся яго ядавіты позірк. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыро́дна-ядаві́ты
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
прыро́дна-ядаві́ты |
прыро́дна-ядаві́тая |
прыро́дна-ядаві́тае |
прыро́дна-ядаві́тыя |
| Р. |
прыро́дна-ядаві́тага |
прыро́дна-ядаві́тай прыро́дна-ядаві́тае |
прыро́дна-ядаві́тага |
прыро́дна-ядаві́тых |
| Д. |
прыро́дна-ядаві́таму |
прыро́дна-ядаві́тай |
прыро́дна-ядаві́таму |
прыро́дна-ядаві́тым |
| В. |
прыро́дна-ядаві́ты (неадуш.) прыро́дна-ядаві́тага (адуш.) |
прыро́дна-ядаві́тую |
прыро́дна-ядаві́тае |
прыро́дна-ядаві́тыя (неадуш.) прыро́дна-ядаві́тых (адуш.) |
| Т. |
прыро́дна-ядаві́тым |
прыро́дна-ядаві́тай прыро́дна-ядаві́таю |
прыро́дна-ядаві́тым |
прыро́дна-ядаві́тымі |
| М. |
прыро́дна-ядаві́тым |
прыро́дна-ядаві́тай |
прыро́дна-ядаві́тым |
прыро́дна-ядаві́тых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
атру́тны, -ая, -ае.
Які выклікае атручэнне, ядавіты.
Атрутнае рэчыва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тара́нтул, -а, мн. -ы, -аў, м.
Вялікі ядавіты павук сямейства павукоў-ваўкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дуст, -у, м.
Ядавіты парашок для знішчэння шкодных насякомых.
|| прым. ду́ставы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
з’е́длівы, -ая, -ае.
Злосна-насмешлівы, ядавіты, які імкнецца дапячы.
З. крытык.
З. тон.
|| наз. з’е́длівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сулема́, -ы́, ж.
Ядавіты белы парашок хлорыстай ртуці, ужываецца як сродак для дэзінфекцыі.
|| прым. сулемо́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)