экста́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. экста́з
Р. экста́зу
Д. экста́зу
В. экста́з
Т. экста́зам
М. экста́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

экста́з, -у, м.

1. Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця.

Дайсці да экстазу.

Гаварыць што-н. у экстазе.

2. Від афектыўнага псіхічнага расстройства, непрытомна-раз’юшаны стан (спец.).

|| прым. экстаты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

экста́з экста́з, -зу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

экста́з, -зу м. экста́з; упое́ние ср.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

экста́з, ‑у, м.

Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця; непрытомна-раз’юшаны стан. Буйства пажару знаходзіла жывое водгулле ў Цімохавай душы, пазнаваўшай цяпер вышэйшы экстаз радасці з поваду разбурэння.. гнязда яго адвечных класавых ворагаў. Колас. Алеся стаяла ў царкоўным хоры ў нейкім містычным экстазе і спявала велічныя харалы. Рамановіч. Голас дразда-белабровіка паступова ўзвышаўся.., а потым і наогул белабровік зайшоўся спевам найвышэйшага радаснага экстазу. Кірэенка.

[Грэч. ékstasīs — раз’юшанасць, захапленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ап’яне́нне, ‑я, н.

1. Стан паводле знач. дзеясл. ап’янець.

2. перан. Захапленне, экстаз, самазабыццё. Любіць музыку да ап’янення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экстаты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да экстазу. Эксгатычны стан. Экстатычны момант. // Прасякнуты экстазам, які выражае экстаз. Экстатычны танец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уга́р​I

1. чад, род. ча́ду м.;

выделя́ть уга́р чадзі́ць;

2. перен. чад, род. ча́ду м.; запа́л, -лу м.; (экстаз) экста́з, -зу м.;

в уга́ре страсте́й у экста́зе пачу́ццяў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упое́ние ср. (восторг) захапле́нне, -ння ср.; (очарование) зачарава́нне, -ння ср., чаро́ўнасць, -ці ж.; (экстаз) экста́з, -зу м.; (наслаждение) асало́да, -ды ж.;

быть в упое́нии быць у захапле́нні (зачарава́ным, у экста́зе);

упое́ние успе́хом захапле́нне по́спехам;

про́сто упое́ние! разг. про́ста асало́да!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самазабыццё ср. самозабве́ние; (экстаз, упоение чем-л. — ещё) уга́р м.;

працава́ць да ~цця́ — рабо́тать до самозабве́ния;

любо́ўнае с. — любо́вный уга́р;

п’я́нае с. — пья́ный уга́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)